Dit is een samenvatting van het vak OC II. Het is een 2e jaars vak bachelor Orthopedagogie. De samenvatting telt 81 pagina's. Het bevat een inhoudstabel en alles staat mooi per thema uitgelegd. In de samenvatting zitten er ook afbeeldingen. De samenvatting is gemaakt op basis van lesnotities (voora...
1.2 Eerste bril: de leertheoretische bril .......................................................................................................... 4
1.2.1 Behaviorisme en gedragstherapie .......................................................................................................... 5
1.2.2 Cognitieve theorieën en RET (Rationeel Emotieve Therapie) ......................................................... 7
2.4 De impact van hechting op onze relaties ..................................................................................................... 21
2.5 Hoe kunnen we omgaan met mensen met een hechtingsproblematiek? Creëer succeservaringen in de
zorg! .................................................................................................................................................................. 22
, 3.2 Intrapsychisch versus Interpsychisch ........................................................................................................... 24
3.3 Opbouw van dit hoofdstuk .......................................................................................................................... 24
3.4 De algemene systeemtheorie (A.S.T.) .......................................................................................................... 25
3.5 Het systeemdenken ..................................................................................................................................... 25
3.5.1 Verschillende perspectieven ................................................................................................................ 25
3.5.2 Wat is een systeem............................................................................................................................... 26
3.5.3 Systemen beïnvloeden elkaar .............................................................................................................. 26
3.5.4 Denken in systemen ............................................................................................................................. 26
3.5.5 Uitgangspunten van het systeemdenken ............................................................................................. 26
3.5.6 Systeemkenmerken (7 kenmerken)...................................................................................................... 27
3.5.7 Hulpmiddelen bij het systeemdenken .................................................................................................. 29
3.5.8 Eigenschappen van een systeemdenker .............................................................................................. 29
3.5.8 Eigenschappen van een systeemdenker versus lineair denker ............................................................ 30
3.6 De communicatietheorie van Watzlawick ................................................................................................... 30
3.6.1 De 5 axioma’s van Watzlawick ............................................................................................................. 31
3.7 De contextuele theorie ................................................................................................................................ 35
3.7.1 De visie van Nagy .................................................................................................................................. 35
3.7.2 Begrippenkader .................................................................................................................................... 35
3.7.3 Rol hulpverlener ................................................................................................................................... 40
Hoofdstuk 4: Een bijzondere kwetsbaarheid: Autismespectrumstoornissen .................................................. 42
4.2 Tekst: “Kinderen en jongeren met autismespectrumstoornis” .................................................................... 42
4.2.1. Inleiding ............................................................................................................................................... 42
4.2.2. Classificatie en terminologie ............................................................................................................... 42
4.2.3. Prevalentie .......................................................................................................................................... 42
4.2.4. Autisme op vier niveaus ...................................................................................................................... 43
4.2.5 Screening en diagnostiek ...................................................................................................................... 47
4.2.6 Orthopedagogische ondersteuning ...................................................................................................... 49
4.3 Autistiform gedrag: op zoek naar geruststelling/vertrouwen ..................................................................... 50
4.4 ASS bekeken vanuit de sociaal-emotionele ontwikkeling en hechting ........................................................ 51
4.5 ASS/ Autistiform gedrag bekeken door een systeemtheoretische bril ......................................................... 51
4.6 ASS en de leertheorieën ............................................................................................................................... 52
4.7 ASS en Gentle Teaching ............................................................................................................................... 53
Hoofdstuk 5: Een bijzondere kwetsbaarheid: Psychische kwetsbaarheid....................................................... 53
5.2 Kwetsbaarheid op verschillende niveaus: hindernissen die personen met psychische problemen moeten
overwinnen ........................................................................................................................................................ 54
5.2.1 Algemeen schema ................................................................................................................................ 55
5.2.2 Legende bij het schema (cirkel van hindernissen) ................................................................................ 55
5.2.3 De 3 belangrijke hoofdelementen (de cirkel van hindernissen) ........................................................... 56
OC II 2
, 5.2.4 De kwetsbare elementen op verschillende gebieden .......................................................................... 56
5.3 Succesfactoren in de begeleiding van personen met een psychische kwetsbaarheid ................................. 57
5.4 Verschillende brillen om naar psychische kwetsbaarheid te kijken ............................................................. 58
5.4.1 Leertheorie ........................................................................................................................................... 58
5.4.2 Systeemtheorie .................................................................................................................................... 58
5.4.3 Sociaal-emotionele ontwikkeling en hechting...................................................................................... 58
5.4.4 DSM-5 ................................................................................................................................................... 59
5.5 Een selectie van veelvoorkomende psychische stoornissen en de DSM-5 ................................................... 59
5.5.1 Stemmingsstoornissen ......................................................................................................................... 60
5.5.2 Angststoornissen .................................................................................................................................. 63
5.5.3 Psychotische stoornissen...................................................................................................................... 67
5.5.4 Middelgerelateerde en verslavingsstoornissen.................................................................................... 68
5.5.5 Persoonlijkheidsstoornissen ................................................................................................................. 69
Hoofdstuk 6: Hulpverlening aan personen met een migratieachtergrond ...................................................... 71
6.2. Vluchtelingenkinderen en -jongeren: een situering .................................................................................... 72
6.2.2. Gedwongen migratie: een traumatische cluster van stressoren......................................................... 72
6.2.3. De impact van gedwongen migratie op de ontw en het psychosociaal functioneren van
vluchtelingenkinderen en – jongeren ............................................................................................................ 74
6.2.4. Ontwikkeling in context: vluchtelingengezinnen / gezinsperspectief ................................................. 75
6.2.5. Pijlers en krachtlijnen in de psychosociale begeleiding van vluchtelingen ......................................... 75
6.3. TEKST INTERCULTUREEL COMMUNICEREN ................................................................................................ 76
6.3.1. Inleiding ............................................................................................................................................... 76
6.3.2. Drie modellen en drie kernwoorden ................................................................................................... 77
6.3.3. Interculturele communicatie volgens Shadid ...................................................................................... 77
6.3.4. Het TOPOI-model van Hoffman ........................................................................................................... 78
6.3.5. Interculturele competentiemodel van Tjin A Djie ............................................................................... 80
6.3.6. Valkuilen en kapstokken in de hulpverlening ...................................................................................... 81
OC II 3
, Hoofdstuk 1: De mens is een lerend wezen
1.1 Inleiding
De mens is een lerend wezen. We worden weerloos geboren en leren aanvankelijk dankzij onze reflexen en
nadien dankzij de omgeving te overleven. Vanaf de geboorte spreken we over primaire reflexen. Een andere
functie – die gestuurd wordt vanuit het centrale zenuwstelsel – is het verzamelen van informatie over de
omgeving en interacties waardoor het kind zich ook kan ontwikkelen op motorisch, sociaal, emotioneel en
affectief vlak. DUS à vanaf de geboorte wordt zo de basis van ons leren gelegd.
De mens is niet alleen een lerend wezen, maar ook een sociaal wezen. Dat sociale aspect is cruciaal voor ons
leerproces. We leren niet enkel om te leren overleven, maar ook om een plek te vinden in onze omgeving. Ons
denken en ons gedrag wordt dus gestuurd door ervaringen die we opdoen. We leren wat van ons verwacht
wordt, hoe we betekenisvol kunnen zijn voor onze omgeving én hoe we betekenis kunnen geven aan wat er
rondom ons gebeurt, wat we zelf ervaren en wat we voelen. Op die manier komt ook verbondenheid met
anderen tot stand. De mate waarin we meer of minder belang hechten aan deze emotionele factor tijdens het
leerproces beïnvloedt onze kijk op de mens als lerend wezen.
In de orthopedagogie werkt men vaak eclectisch. Dit betekent dat we in elke situatie op zoek gaan naar de best
passende oplossing zonder dogmatisch vast te houden aan het ene of het andere gedachtengoed. De manier
waarop we kijken bepaalt hoe we gedrag interpreteren en hoe we het willen beïnvloeden. De bril bepaalt met
andere woorden in sterke mate onze reactie als opvoeder-begeleider. Daarom is het belangrijk dat je je bewust
bent van de manier waarop je kijkt naar een situatie of naar een persoon.
1.2 Eerste bril: de leertheoretische bril
Gedrag kan altijd aan- of afgeleerd worden door concrete waarneembare ervaringen die iemand opdoet.
Opvoeding = almachtig: de mens is maakbaar, reflexen en gedrag kunnen worden beïnvloed.
2 soorten leertheorieën:
Behaviorisme/gedragstherapie Mechanistisch visie (gedrag aan- of afleren), gericht op
waarneembaar gedrag
Cognitieve psychologie Personalistische visie (mens geeft zelf betekenis aan
anderen en zichzelf)
OC II 4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sophieverhaegen1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.
