Samenvatting Geschiedenis van het Openbaar Bestuur (GOB) Universiteit Leiden
Samenvatting Duizend jaar openbaar bestuur in Nederland, Geschiedenis Van Het Openbaar Bestuur
Geschiedenis van Openbaar Bestuur: Hoorcolleges en literatuur
Alles voor dit studieboek (4)
Geschreven voor
Universiteit Leiden (UL)
Bestuurskunde
Geschiedenis Van Het Openbaar Bestuur
Alle documenten voor dit vak (10)
Verkoper
Volgen
twansteneker
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
Geschiedenis van het openbaar bestuur: college-
aantekeningen
Hoorcollege 1 (06-09)
- Het openbaar bestuur veranderd en ontwikkeld. De verhouding tussen publiek-privaat,
politiek-bestuur en staat-samenleving verschuift vaak.
- Er ontstaat gemeenschap, er word gehandeld omwille van het gemeenschappelijke belang.
(Civic duty)
-> Gemeenschap voor het individu
-> Publieke dienstverlening als burgerplicht
- Staat en samenleving erg nauw verweven, er wordt veel privaat gedaan (makelaardij), maar
dat word steeds ‘publieker’. Ook geen onderscheid tussen politiek en bestuur.
- Bij BSG onderscheid tussen empirische en normatieve fenomenen
- Empirische fenomenen
- Structuur (organisatie)
-> bv. Geschiedenis van het parlement
- Functioneren (processen)
-> bv. Geschiedenis van wetgeving
- Functionarissen (mensen)
-> bv. Geschiedenis van burgemeester
- Normatieve fenomenen
- Ideeën (wat kan of moet?) bv. Representatie
- Verwachtingen (wat wil men?) bv. Eerlijk bestuur
- Taakverdeling (wie moet wat doen?)
- In de (bestuur)geschiedenis bestaan verschillende in interpretatie, verbonden met
standplaatsgebondenheid, politieke voorkeur e.d.
- Mogelijkheden van geschiedenis
1. Universele wetten (Altijd en overal geldig)
2. Wetmatigheden (niet overal, wel vaak als bepaalde zaken zich voordoen) -> patronen,
mechanismen
3. Toevalligheden (niet overal, niet altijd)
Staatscommissies en advies van de Nederlandse regering
- Staatscommissies zijn groepen mensen, vaak buiten het ambtelijk apparaat, die gevraagd
wordt hun bijdrage te leveren aan de aanpak van bestuurlijke kwesties m.b.v onderzoek,
advies uitbrengen, bemiddeling, uitvoering stimuleren:
-> (vaak) tijdelijk
-> ‘zware’, complexe zaken
-> Door Kroon (kan dus zonder parlement) ingesteld
- Ongeveer 300 staatscommissies in de periode 1814-1970.
-> Piek tussen 1910-1930 (Eerste Wereldoorlog, mentaliteitsverandering, heropbouw,
oorlog).
-> Meeste staatscommissies gingen over Recht en wetsontwerp, Organisatie & Bezuinigingen
Overheid, Sociale zekerheid.
, Hoorcollege 2 (13-09)
De Republiek (1588-1795)
- De Republiek is opgebouwd uit een lappendeken van een unie van autonome gewesten.
-> grote variatie in wetten, regels, geloof, taal e.d.
- Door buitenlandse mogendheden wel erkend als een staat, ondanks deze variatie.
- Externe en interne constante spanningen in het openbaar bestuur in de Republiek
-> Oranjegezinden vs staatsgezinden, katholicisme vs protestantisme, centralisatie vs
decentralisatie, oorlog, motor van de economie (landbouw vs handel) e.d.
- Extern:
1. Spanje / Engeland / Frankrijk / Duitse landen
2. Beginnende ‘wereldeconomie’ (expansie, kolonialisme)
- Intern:
1. Groepen / actoren (maatschappelijke strijd)
- stadhouder (opperbevelhebber van leger en vloot, plaatsvervanger van vorst (Spaanse
tijd), publieke functionaris in dienst van Gewestelijke Staten (na oorlog), later erfelijk
principe) / regenten (lokale bestuurder, allerlei functies, met enige vorm van welvaart (te
danken aan handel)) / adel / kerk / burgers
2. Niveaus (bestuurlijke macht)
- steden / gewesten / Generaliteit (Unie)
- Kenmerkende karakteristieken van het bestuur van de Republiek:
1. Soevereiniteitsvraag (waar ligt de macht? Regenten, stadhouder, gewesten, steden,
Staten-Generaal?)
-> formeel bij de Gewestelijke Staten
-> informeel bij het gewest Holland
2. Particularisme (elke instantie wilt eigen autonomie behouden)
3. Publieke taken door private instanties (kleine overheid) (makelaardij)
4. Decentrale niveau is het belangrijkste niveau (bottom-up)
5. Begin differentiatie
- Territoriaal
-> Over niveaus en gebieden: periferie en kern en lagen van bestuur
- Functioneel
-> Specifiek op één taak
6. Collegiaal bestuur
- Makelaardij: gebruik maken van private partijen voor publieke dienstverlening, deze zaken
zijn nooit van de overheid geweest (huurlegers e.d.)
-> waar heeft de burger vooral mee te maken? Van binnen naar buiten:
-> Maatschappelijke omgeving (familie, kerk)
-> Publieke omgeving (buurtbesturen, gilden)
-> Openbaar bestuur in ruime zin (belastingpachters, schutterijen)
-> Openbaar bestuur in enge zin (staatsinstellingen, overheden)
-> Makelaardij is geen uitbesteding of privatisering
-> Het gold voor veel, maar zeker niet alle publieke dienstverlening
-> Lokaal, gewestelijk centraal van toepassing
-> Bestuur zat wel achter de knoppen -> indirect bestuur
- Collegiaal bestuur
-> Collectieve verantwoordelijkheid op basis van een college
-> Consensus en overeenstemming
-> Gedeelde macht en gelijkwaardige beslissingsbevoegdheid
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper twansteneker. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
