Hoofdstuk 2: Cellen
Inleiding
De cel is het kleinste stofwisselingseenheid en de kleinste bouwsteen van het lichaam. Cellen zijn
zowel de basis bouwstenen (anatomische term) als de fundamentele stofwisselingseenheden
(fysiologie) van een organisme. Er zijn heel veer verschillende soorten cellen in ons lichaam. Ze
verschillen onderling in bouw van elkaar en daarnaast hebben ze wel enkele overeenkomsten.
Kenmerken cellen: Bacterie versus menselijke cel
- Ademhaling
- Voedselvertering
- Stofwisseling
- Reacties
2.1 Metabolisme
Metabolisme = stofwisseling (alle biochemische reacties die in de cel kunne afspelen)
1) Anabole reacties
Dit zijn reacties waarbij kleine moleculen worden samengevoegd tot grote moleculen. Deze reacties
kosten energie.
De gevormde moleculen (= door anabole reacties) worden ingebouwd of tijdelijk opgeslagen in
lichaamscellen en zorgen voor groei, onderhoud en herstel van het
lichaam. We spreken van opbouwstofwisseling, anabolisme of
assimilatie.
2) Katabole reacties (Maakt ATP)
Katabole reacties zijn omzettingen waarbij grotere biomoleculen
worden afgebroken tot kleinere. Zo worden tijdens de vertering van moleculen, die te groot zijn
voor absorptie door het bloed, kleiner gemaakt.
Dit soort stofwisselingsreacties noemen we ook wel afbraakstofwisseling, katabolisme of
dissimilatie.
De vrijkomende energie wordt opnieuw gebruikt voor energievergende activiteiten zoals beweging of
lichaamstemperatuur op peil houden.
Verbranding
Een veelvoorkomende afbraakreactie is de verbranding. Het doel van de verbranding is het vrijmaken
van energie, die kan men dan gebruiken voor allerlei activiteiten.
Synoniemen voor de verbranding: celademhaling, aerobe assimilatie
De formule van celademhaling;
, Als er geen glucose meer beschikbaar is, dan kunnen cellen ook vetten verbranden.
Soms is er in de cel geen zuurstof aanwezig, maar hebben we wel energie nodig. Dan schakelt de cel
over op afbraak van energierijke stoffen, zonder zuurstof te gebruiken. Anaerobe dissimilatie van
glucose (vaak het geval bij sporten denk maar aan melkzuur)
Energie
De stof die de energie kan ‘opladen’ heet adenosinedifosfaat (ADP). In de cel zweven ook losse
fosfaatmoleculen rond. Zodra er energie door de verbranding ontstaat, kan er een derde
fosfaatmolecule aan ADP worden gebonden adenosinetrifosfaat ofwel ATP (en omgekeerd)
1. Sachariden glucose
2. Vetten fructose
3. Eiwitten aminozuren
4. Mineralen
5. Vitaminen A,B,C,D,E en K
6. water
Enzymen (uitgang -ase)
Alle biochemische reacties in de cellen vinden plaats met behulp van reactieversnellers, enzymen.
Belangrijkste kenmerken van een enzym.
1. Zijn altijd eiwitten
2. Worden gemaakt door het lichaam zelf
3. Laten biochemische reacties razendsnel verlopen
4. Reactiespecifiek
(voor elke soort reactie bestaat een eigen enzym: lipase, amylase,……)
5. Temperatuurspecifiek ; elk enzym werkt het best bij een bepaalde temperatuur dit wordt de
optimumtemperatuur genoemd. (meeste enzymen werken best bij 37℃)
6. Zuurgraadspecifiek (optimale werking bij bepaalde pH)
7. Worden zelf niet gebuikt of chemische veranderd bij de reacties die ze beïnvloeden.
8. Hebben vaak een extra stof nodig ookwel co-enzym genoemd (metaal, vitamine,…..)
9. Worden meestal genoemd naar de stof die ze splitsen of naar de reactie die ze beïnvloeden
(-ase) vb. amylase spitst zetmeel (amylum) vb. lipase splitst lipide (vetten)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper edelinedemuynck4. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.