Het centrale zenuwstelsel (CZS): bestaat uit de hersenen en het ruggenmerg.
Perifere zenuwstelsel (PZS): al het zenuwweefsel buiten het (CZS). (Plexus, Ganglia, hersenzenuwen &
zenuwbanen)
Er zijn 2 organenstelsels (zenuwstelsel & hormoonstelsel) die de activiteiten coördineren van alle
orgaanstelsels (zoals: spijsvertering, circulatie, huid & geslachtsorganen.), om homestase te
handhaven, in reactie op veranderingen in de buitenwereld.
Zenuwstelsel:
- via zenuwbanen
- snel
- korte prikkels
- lichaamshouding, oogbewegingen, reflexen & waarnemingen.
- functie:
*meet interne en externe milieu (via sensorische input, bewust en onbewust. Lichaamshouding,
oogbewegingen, reflexen & waarneming. )
* integreert informatie van zintuigen
* coördineert gewilde/ ongewilde reacties van orgaanstelsels
Hormoonstelsel:
- via bloedcirculatie
- langzamer
- houden langer aan
- energie verbruik, groei & volwassen worden
Homeostase: Het op pijl houden van voeding- afvalstoffen in de cellen via het interne milieu
Interne milieu: bestaat uit bloed, cellen en weefselvocht die zich tussen de cellen en de haarvaten
bevindt.
Externe milieu: orgaanweefsel dat in contact staat met de buitenwereld.
Hersenen & ruggengraat zorgen voor het proces van sensorische informatie en de bijbehorende
responses.
Grijze stof:
- In het ruggenmerg de binnenkant, in de hersenen aan de buitenkant.
- kleur komt door cellichamen en dendrieten
* wordt veroorzaakt door de lichaampjes van Nissl (bevinden zich in de cellichamen van neuronen).
Deze lichaampjes veroorzaken de grijze kleur die cellichamen van neuronen bevatten.
Witte stof:
- In het ruggenmerg aan de buitenkant, in de hersenen aan de binnenkant.
- kleur komt door uiteinde dendrieten --> axonen (= zenuwbanen).
- wordt veroorzaakt door myeline, wat rijk is aan eiwitten en vetten
,Gemyeliniseerde axonen:
- Axonen kunnen gemyeliniseerd zijn. (Zien er glanzend wit uit op de doorsnede)
- functie: snelle geleiding van prikkels (= neuronen) naar spier, klier en andere neuron.
Als een neuron sterft, kan dit niet worden hersteld. Dit komt omdat in het zenuwweefsel zich niet
deelt en er dus zo geen nieuwe cellen kunnen ontstaan. (Geen centriolen)
Neuroglia:
- hebben een eigen netwerk
- gliacellen zijn talrijk en kunnen werken als fagocyten
- zijn veel kleiner dan de neuronen en wel in staat zich te delen
- maakt de helft van het volume in de zs uit.
Functie
* voeding, bescherming en steun van neuronen.
Vier type neurogliacellen in het centraal zenuwstelsel:
,Astrocyten= stervorming, vormen de bloed- hersenbarrière die neuronen in de hersenen en het
ruggenmerg beschermen tegen toxische stoffen in het bloed.
Oligodendrocyten= hebben cytoplasmische uitstulpingen die axonen kunnen omringen. Als ze meerder
keren een axon omringen vormen ze een myeline schedes.
Microgliacellen= beschermde functie: het insluiten van ziekteverwekkers
- zijn fagocyterende cellen die zijn ontstaan uit witte bloedcellen
Gespecialiseerde macrofagen in het CNS die dood weefsel, micro- organismen en onbekende stoffen
opruimen.
Ependymcellen= de ependymale cellen vormen de begrenzing van het centrale wervelkanaal en de 4
ventrikels. Ook produceren ze het hersenvocht.
Liquor cerebrospinalis = hersenvocht.
Twee typen neurogliacellen in het PZS:
Satellietcellen =
Schwanncellen = kunnen op de dezelfde manier als oligondendrocyten myeline schedes vormen rond
een axon. Verschil is dat schwann-cellen slechts een stuk van één axon kan bekleden, terwijl
oligondendrocyten kunnen stukken van verschillende axonen kan bekleden.
Kort samengevat:
Swann-cellen (PFS) & oligodendrocyten (CZS) --> vorming myelinescheden rondom axon
Antrocyten (CZS) en satellietcellen (PZS) --> bewaken van de bloed- hersenbarriere, vormen van
raamwerk voor CZS, verrichten reparaties.
Microgliacellen (CZS) --> bescherming: insluiten van ziekteverwekkers
Ependymcellen (CZS) --> bekleden ventrikels en centrale kanaal
* CSF (hersenvocht) aanmaken
* met trilharen CSF verplaatsen
Somatische (externe zintuigen) = (externe receptoren, proprioceptie) registreert gewaarwordingen van
de buitenwereld en onze positie daarin.
Druk. Temperatuur, tas, zien, horen, ruiken, voelen, houdingsregulatie.
Viscerale (interne) zintuigen= (interne receptoren) registreert gewaarwordingen inwendige
omstandigheden en de toestand van andere orgaanstelsels.
Bloeddruk, CO2 gehalte, zuurgraad.
Somatisch zenuwstelsel: geleiding van actiepotentialen van CZS naar skeletspieren.
Autonoom zenuwstelsel: onwillekeurig, geleiding van actiepotentialen naar gladde spieren, hartspieren &
klieren.
Hypothalamus regelt de functies van het autonome zenuwstelsel (en hormoonstelsel) --> homeostase
handhaven. Door regulatie van bloeddruk, ademhaling, verteringm zweten, activatie ZS door emotie. Ook
activatie van sympatisch en parasympatisch zenuwstelsel
Sympathisch zenuwstelsel: flight or fight (versnelde hartslag, vertraging van spijsvertering etc.)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anoukleermakers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,97. Je zit daarna nergens aan vast.