Psoriasis
1. Inleiding
Definitie
- = Chr huidaandoening (, mogelijks auto-IM)
o Niet infectieus
o Fam voorkomen
- Typische kliniek: scherp begrensde plaques (psoriasis vulgaris en plaque)
o Zalmrode tot dieprode kleur
o Dikke witte schilferlaag
o Predilectieplaatsen
Ellebogen, Knieën
Sacrum
Scalp
o Meestal niet jeukend (eczeem)
Epidemiologie
- Meest freq in Noord-EU & Noord-Am (blanken): 1,5-3%
o Minder freq in Afrika, Zuid-Afrika & Azië
- M=V
- Startleeftijd: 2 pieken: 16-22j & 50-60j
o Hoe jonger: Agressiever en meer genetisch bepaald
o Zz bij kinderen < 8j!
Genetische factoren
- Positieve fam VG bij 30%
- Kans op psoriasis:
o ± 2% (ouders nml)
o 50% (2 ouders psoriasis & broer of zus)
- Afh vh klinische subtype: ~ HLA-B27, HLA-Cw6, HLA-B13 of HLA-B17
o Bv HLA-B27 => lokale pustulaire psoriasis
o Bv HLA-Cw6 => psoriasis op jongere leeftijd
- Minstens 9 chromosomale loci ~ psoriasis (psor 1-9)
- Interactie tussen uitlokkende factoren en genetica -> plaque
Uitlokkende factoren
- Irritatie, wrijving, trauma, UV (koebner fenomeen)
o Koebner fenomeen (= isomorf prikkel-fenomeen): op plaatsen v huidirritatie (ook
zonnebrand) verschijnen nieuwe letsels
Ook bij lichen planus
Bv UV => geen opflakkering waar huid beschermd geweest was, thv
zonnebrand erytheem (tgv zonnebrand) + psoriasis
Beetje zon = goed voor psoriasis veel zon => opflakkering
- Infecties (streptokokken => vaak v keel)
o Typisch: psoriasis guttata
- GM: min 3 klassen (uitlokkend of verergerend)
o 1) B-blokkers (enorm frequent)
o 2) lithiumcarbonaat (nog maar weinig gegeven)
o 3) antimalariamiddelen
o => alternatief GM nodig
- Psychische stress (=> vicieuze cirkel)
, Dermatologie
Pathofysiologie
- Abnormale proliferatie & differentiatie vd keratinocyten
o Pool v delende cellen ↑+ nu ook in suprabasale laag (juist boven basale laag)
o + snellere migratie => turnover tijd ↓: nml nieuwe huid / 28d => 7 tal dagen
Gepaard met abnml differentiatie => parakeratose (nog kernen in KC v S
corneum)
-> Premature differentiatie
- Angiogenetische factoren
o ↑ v capillairen in dermale papillen
- Inflammatoire factoren (infiltratie PMN in acute fase)
o Pustulaire vormen: zoveel WBC zodanig micro-abcessen => kleine pusteltjes (steriel)
- Immunologische factoren (Th1 respons)
o Th1: IL-12 & IL-2
2. Kliniek
Indeling
- Psoriasis vulgaris
o ‘en plaques’
o Psoriasis guttata
o Psoriasis vd nagels
o Psoriasis vd mucosae
- Afwijkende vormen (‘psoriasis non-vulgaris)
o Psoriasis pustulosa
o Psoriasis erythrodermie
o Psoriasis arthropathica (enige systemische manifestatie)
- 2 ≠ entiteiten of 2 uitingsvormen v = aandoening?
o ≠ vormen kunnen wel samen voorkomen!
o Zeer beperkt tot zeer diffuse vormen
Psoriasis vulgaris en plaques (meest freq)
- Eerder chr en fluctuerend verloop
- Typische kliniek
o Scherp omgrensde, dieprode plaques v wisselende grootte
o Dikke witte schilferlaag
Uitlokbaar door te wrijven over plaque, = kaarsvetfenomeen
Kan je doen bij minder schilferende vormen (bv psoriasis guttata =>
veel minder schilfering, schilfering dan zo uit te lokken (nagel/scherp
vw)
Kan zeer uitgesproken vormen aannemen
Histologisch substraat = parakeratose & hyperkeratose
Vnml onbeh psoriasis of resistentie psoriasis
Cave: lokale CS => steroid gaat niet doordringen indien schilfers zo dik
=> voorbeh nodig met ontschilferende zalf (salicylzuur)
o ± symmetrisch
o Predilectieplaatsen: ellebogen, knieën & sacrum
- Moeilijker te beh lokalisaties:
o Handpalmen & voetzolen
? huid daar veel dikker => actief product kan minder goed penetreren
Voorbeh met salicylzuur nodig (badjes)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper incognitognkstudent. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,89. Je zit daarna nergens aan vast.
