Gemeenschappelijke markt en het stelsel van bevoegdheden.
De gemeenschappelijke markt is inmiddels uitgegroeid tot de grote motor van de EU.
= een situatie van vrij verkeer van goederen, diensten, personen en kapitaal. Maar ze
moet juridisch worden georganiseerd eerst door:
1) verboden in het VWEU, namelijk het eenvoudige verbod op belemmeringen
van verkeer tussen landen.
2) Vervolgens door gemeenschappelijke regels tussen de landen, die de
hinderlijke, handelsbelemmerende, verschillen wegnemen tussen de eisen die
zij elk op hun gebied stellen aan (het verkeer van) goederen, diensten,
personen en kapitaal.
Gemeenschappelijke markt = interne markt
In 1986 kreeg de gemeenschappelijke markt een grote impuls onder meer door de
opheffing van grenscontroles tussen de lidstaten. Haar naam werd voor de
gelegenheid opgepept tot ‘interne markt’: een markt als die binnen een enkel land.
Men spreekt ook wel van de markt van de EU. Met 450 miljone klanten/
producenten is zij de grootste economische markt ter wereld, bron van economische
zizj het niet politieke macht.
Regelingen interne markt;
Art. 26 VWEU opent de reeks bepalingen over de interne markt en zet die markt
neer, zogezegd als beleidsterrein van de Unie. Lid 2 definieert deze markt als ; een
ruimte zonder binnengrenzen waarin het vrije verkeer van goederen, diensten
personen en kapitaal is gewaarborgd volgens de bepalingen van dit verdrag.
Als gezegd worden deze waarborgen verderop belichaamd in concrete verboden tot
invoer- en inreisbeperkingen, en in grote conrete bevoegdheden van de Unie om
gemeenschappelijke regels vast te stellen.
Bevoegdheden van de Unie.
De werking van de Unie is net zoals die van elke overheidsorganisatie juridisch in
belangrijke mate gestructureerd door bevoegdheden.
,Het hele Werkingsverdrag (VWEU) is voor een groot deel een boek van
bevoegdheden. De belangrijkste bevoegdheid op het gebied van de interne markt,
neergezet in art. 26 VWEU zijn te vinden in art. 114 VWEU. Je ziet daarin dat het
Europese Parlement en de Raad samen wetgever, regels vaststellen tot onderlinge
aanpassing van nationale regels in het belang van de interne markt. Ze doen dit
volgens de ‘gewone wetgevingsprocedure’.
Gewone wetgevingsprocedure: deze term verwijst naar art. 294 VWEU waarin de
procedure wordt uitgelegd. (het vinden van een akkoord tussen de twee kamers
(Raad en Europees Parlement) onder bemiddeling van Europese Commissie)
Grondregels en stelsel, bevoegdhedenstelsel.
Het bevoegdhedenstelsen wordt in het begin van de twee verdragen geregeld.
De grondregels zijn te vinden in art. 5 VEU. Deze stelt vast dat de Unie alleen
bevoegdheden heeft die haar zijn toegekend. De regels voor de uitoefening van
bevoegdheden zijn die van subsidiariteit (alleen handelen waar de Unie het beter
kan) en evenredigheid (met beperkte middelen)
In het werkingsverdrag is het stelsel neergelegd het geeft ook een heel goed
overzicht van de werkingsterreinen van de Unie.
3 soorten bevoegdheden.
1. Art. 3 VWEU noemt de exclusieve bevoegdheden: die de lidstaten niet meer
hebben.
2. Art. 4 VWEU noemt de gedeelde bevoegdheden: dat zijn de meeste en dit
kenmerkt de Unie als een vorm van met de lidstaten gedeeld bestuur.
Gedeelde bevoegdheden kunnen tot exclusief worden voor deUnie als er op
ht gebied ervan een Unie besluit is genomen dat zich niet meer verenigt met
afzonderlijk optreden van een lidstaat.
3. Art. 5, 6 VWEU noemt de bijkomende bevoegdheden. Hier is de Unie bevoegd
om het optreden van de lidstaten te ondersteunen, te coordineren of aan te
vullen. Althans waar het een Europese dimensie betreft.
2 doelstellingen van stelsel van bevoegdheden
1. De overheid en haar instanties te binden aan het gezag van de wet of verdrag
dus aan politiek en democratisch genomen besluiten. Hier geldt het
legaliteitsbeginsel.
2. Een efficiënte werkverdeling te vestigen en onenigheid tussen
overheidsinstanties onderling te voorkomen, zoniet te beperken.
Naast bevoegdheden, ook verantwoordelijkheden als verdelingsmiddel
overheidsgezag
Deze zijn juridisch minder precies vastgelegd en elastischer. Ze zijn het
verdelingsmiddel voor de meer dynamische politieke instellingen en functies. de
Europese Raad heeft in de unie bijvoorbeeld nauwelijks precieze bevoegdheden,
maar wel de zwaarste verantwoordelijkheid.
De lidstaten hebben voor hun eigen voortbestaan en ontwikkeling nog altijd zelf de
zwartste verantwoordelijkheid. Die is uitgedrukt in hun soevereiniteit. Het overdragen
van bevoegdheden is een uitdrukking van gedeelde verantwoordelijkheid dus niet
een verlies van soevereiniteit.
,Open grenzen, strafrecht, burgerschap en migratie
Toen de lidstaten hun gemeenschappelijke markt hadden geintensiveerd tot de
interne markt door onderline grenscontroles af te schaffen, had dit ook op andere
terreine grote gevolgen (dus open grenzen). De ruimte voor economisch verkeer
werd natuurlijk ook een ruimte voor verkeer van andere dan economische krachten
en bracht de noodzaak van Europees strafrecht en migratierecht. Dus door open
grenzen ontstond europees strafrecht, migratierecht.
→ dus europese rechtsontwikkeling ontstond door open grenzen = kern.
6. rechtspraak, rechtsorde, rechtsbescherming, rechtsstaat
Het recht registreert besliten en geeft deze precisie en bindende kracht in zijn
rechtsvormen van verdrag, wet, besluit, rechterlijke uitspraak, contract. Het beslecht
geschillen in rechtspraak.
De verhouding tussen rechtsstelsels; doorwerking
Het taaiste probleem dat de Europese rechtsontwikkeling voor het recht zelf oproept
en voor zijn dienaren is dat van de verhouding met de andere rechtsstelsels waaruit
het is ontstan en warin het op zijn beurt uitwerkt. Het unierecht is ontstaan bij verdrag
en blijft zich door verdragen vernieuwen, dus is het geworteld in het internationale
recht. Maar het is bestemd om ook te gelden in het nationale recht van de lidstaten
van de Unie. Wat nu als er een conflictis tussen de regels van die verschillende
oorsprong?
Tussen internationaal en nationaal recht is de verhouding doorgaans vooral in de
nationale grondwetten geregeld en dus op nationaal gezag vastgesteld.
Maar al in 1964 in het genoemde costa/ENEL verklaarde het HvJEU dat regels van
Unierecht bij conflict altijd voorgaan op regels vna nationaal recht, zelfs
grondwettelijke.
Dit leidde tot onbegrip:
alsof de Unie de grondwet van een land kon opzij zetten. Voorrang van EU recht is
echt iets heel anders dan een onderschikking van het nationale recht, laat staan de
lidstaat aan de Unie. De voorrang van Europees recht is een functionele regel nodig
voor zijn uniforme werking.
Nog afmaken maar zo ontzettend saai
H2. P36/69.
andere bronnen van het unierecht
welk recht hebben we naast grondrechten? Welke andere bronnen van Unierecht zijn
er?
Bij het antwoord op deze vraag wordt om te beginnen een onderscheid gemaakt
tussen het primaire en het secundaire Unierecht, maar daarnaast kan ook tertiair
Unierecht worden onderscheden. Indeling in de ene dan wel andere categorie
bepaalt de plaats die een rechtsbron in de juridische rangorde inneemt en ten
opzichte van elkaar. Sommige rechtsbronnen zijn echter niet zo eenvoudig te
classificeren en zijn in die zin ‘in-between’,
, Primair recht: verdragen, rechtsbeginselen en grondrechten
Het primaire recht staat bovenaan in de juridische rangorde. Onder het primair recht
wordt in de eerste plaats de zogeheten oprichtingsverdragen gerekend;
- Het EGKS- verdrag (inmiddels niet meer van kracht)
- Het EEG- verdrag (later EG verdrag, nu Werkingsverdrag)
- En het Euratom-verdrag.
Op de zelfde hoogte in de juridische hierarchie staan die verdragen waarbij de
oprichtingsverdragen zijn aangevuld en/of gewijzigd:
- De Europese Akte
- Het verdrag van Maastricht (EU-verdrag)
- Het verdrag van Amsterdam
- Het verdrag van Nice
- Het verdrag van Lissabon
Ook de verdragen die worden geslotenbij de toetreding van nieuwe lidstaten behoren
tot deze categorie. Daarnaast behoort, zoals hiervoor gezien nu ook het handvest
van de grondrechten van de Europese Unie daartoe.
Het Unieverdrag en het Werkingsverdrag vormen als hetware het constitutionele
kader voor de activiteiten van de Europese Unie; zij vormen de grondslag voor alle
bevoegdheden van de Europese instellingen en biedeen het kader waaraan de
uitoefening van die bevoegdheden, bijv. als het gaat om het aannemen van
secundaire wetgeving, wordt getoetst. in die zin zou men dan ook kunnen stellen dat
beide verdragen tezamen een soort Grondwet voor de Europese unie vormen.
Grondrechten vs rechtsbeginselen
Hoe verhouden unie-grondrechten zich tot unie-rechtsbeginselen? → art. 6 lid 3
VEU: de grondrechten… als algemen beginselen deel uitmaken van het recht van de
Unie’ Unie-grondrechten zijn als zodanig dus ook als algemene Unie-rechtbeginselen
te beschouwen.
Maar daarnaast zijn er ook gewone soms ongeschreven algemene rechtsbeginselen.
Dergelijke rechtsbeginselen hebben een open karakter, waardoor ze behalve de
hiervoor geduide functies ook een belangrijke gap-flling functie hebben. (beginsel
rechtszekerheid etc)
Secundair recht: het instrumentarium
Het secundaire recht van de Unie bestaat uit een tienduizenden paginas tellende
verzameling van wetgeving en andere bindende rechtshandelingen die de
instellingen in de loop van de tijd hebben aangenomen en die continu onderhevig is
aan wijziging en uitbreiding.
Uit art. 288 VWEU kan worden opgemaakt dat verordeningen en richtlijnen nog
steedsde belangijkste secundaire rechtshandelingen zijn. Europees beleid ten
aanzien van onder meer de interne markt, de bescherming van milieu
Het secundaire of afgeleide recht van de EU omvat alle besluiten, maatregelen,
regels, normen die de EU instellingen in de loop van de tijd hebben
aangenomen.
De verordening
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emmacvantussenbroek. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.