SAMENVATTING
ONTWIKKELINGSSTOORNISSEN:
LEERSTOORNISSEN: LEZEN
1. WAT MOET JE KENNEN/KUNNEN
A. SCHRIFTELIJK EXAMEN
- Criteria voor diagnose dyslexie kunnen geven
- Criteria voor terugbetaling dyslexie kunnen geven + uitleggen wat we verstaan onder hervalsessies en
ouderbegeleiding
- Kunnen aangeven hoe je het lexicaal en sublexicaal decoderen kunt onderzoeken
- Kunnen beschrijven van aspecten van leesvloeiendheid + hoe dit te meten
- Kunnen uitleggen wat een dyslexie woordenkast is
- Kunnen uitleggen wat er wordt bedoeld met transactioneel kader van behandeling van dyslexie
- Kunnen omschrijven welke therapeutische principes EBP zijn in leestherapie
- Kunnen omschrijven wat de dwaalwegen zijn
- De ≠ remediëringsmethodieken kunnen bespreken
- De ≠ specifieke instructiebehoeften van kinderen met dyslexie kunnen bespreken
- Algemene therapeutische richtlijnen kunnen bespreken
- Therapiedoelen voor elk ICF-aspect/domein kunnen aangeven
- Belang van psycho-educatie aan ouders + kind kunnen bespreken
- ≠ bekende therapiematerialen + programma’s kunnen bespreken
- Belang van aantrekkelijke leesboeken kunnen uitleggen
- Relatie tussen leesvloeiendheid + begrijpend lezen kunnen uitleggen
- Weten wat compenserende voorleessoftware is + hoe die de zelfredzaamheid van kinderen kan
stimuleren (laatste youtube-filmpje in PPT_behandeling dyslexie)
B. MONDELING EXAMEN/CASUS
- In een casus relevante gegevens markeren
- Onderzoeksgegevens correct interpreteren (= de ruwe + normscores kwantitatief correct
benoemen/interpreteren + foutenanalyse maken + leesstrategieën kunnen omschrijven)
- Aangeven of de juiste tests werden gebruikt, of er tests extra zouden moeten worden afgenomen om
een beter beeld te krijgen of omdat er te weinig handvaten zijn voor therapie
- Aangeven of cliënt recht heeft op terugbetaling door RIZIV
- Aangeven of er mogelijks sprake is van dyslexie (koppelen aan diagnose-criteria)
- De prioritaire therapiedoelen bepalen
- Omschrijven hoe therapie aangepakt zou moeten worden
- Therapieplan voor enkele weken uitschrijven
1
,HOOFDSTUK 0 – HERHALING OS1-
DYSLEXIE
(1 groot examen, zowel dyslexie lezen + spelling en dyscalculie, telt voor 50% op hele OLOD-
ontwikkelingsstoornissen)
1. BELANGRIJKE WEETJES OM TE ONTHOUDEN
2. KENNIS NORMALE ONTWIKKELING VAN LEZEN EN SPELLEN
Aanvankelijk lezen + spellen → wnr kind nog niet alle fonemen + grafemen kent
- Foneem: klank die je hoort
- Grafeem: wat je op papier schrijft
- Herkennen van woorden
o Fonologische herkenning + verwerking
o Orthografische herkenning + verwerken (hoe woord geschreven is)
o Foneem-grafeemkoppeling (spelling) + grafeem-foneemkoppeling (lezen)
- Snelheid
o Automatisering
o Retrieval uit het LTG
- Begrijpen
o Morfologische + syntactische structuren
Morfologie: meervouden etc.
Syntactisch: onderwerp, persoonsvorm etc.
o Woordenschat
o Wereldkennis
o Metacognitie
Zelf in staat om na te denken over eigen gedachten
3 wegen om te gaan lezen (2 indirecte + 1 directe)
- Direct: kind ziet woord ‘tien’ en leest dit direct
- Indirect 1: kind ziet ‘tien’ en gaat opsplitsen in fonemen /t/ie/n/ → tien
- Indirect 2: kind ziet ‘tien’ en gaat opsplitsen in grotere chunks /t/ien/ → tien
2
, 3. ONDERSCHEID LEERMOEILIJKHEDEN EN LEERSTOORNISSEN
4. DEFINITIE DYSLEXIE
- Probleem met opslaan van orthografische woordbeelden + automatisatie van grafeem-
foneemkoppelingen
- Dyslexie is stoornis op woordniveau
- Automatiseringsproblemen blijken uit daling van kwaliteit van taakuitvoering bij taakverzwaring
- “Dyslexie is stoornis die gekenmerkt wordt door hardnekkig probleem met het aanleren + accuraat
en/of vlot toepassen v/h lezen en/of spellen op woordniveau”
o Achterstandscriterium ernst (pc < 10, klinische score)
o Hardnekkigheidscriterium didactische resistentie (RTI (respons-to-intervention
principe), ondanks intensieve remediëring gedurende min.
3 à 6 maand)
o Exclusiecriterium niet volledig te verklaren door andere oorzaken
5. PREVALENTIE DYSLEXIE
- Schatting van 2 à 10%
- 3% hardnekkige leesstoornissen
- Jongens > meisjes
, - Erfelijke risicofactoren (geen echte dyslexiegenen, wel risicoallelen om dyslexie te ontwikkelen)
- Omgevingsfactoren (leeservaring, SES, kans op onderwijs, geletterdheid thuis, etc.)
- Specifieke neurobiologische afwijkingen in gebieden van hersenen die betrokken zijn bij verwerking
van taaleenheden
o Hersendisconnectiviteit
o Fonologisch deficit
o Werkgeheugen deficit
o Automatisatie deficit
o Deficit executieve functies
8. KENMERKEN
- Automatisatieproblemen
- Problemen met organiseren + planning
- Handschrift
- Zelfvertrouwen
- Reeksen + rijtjes
- Omgaan met meervoudige instructies
- Meer denk- en verwerktijd nodig
- Lees- en spellingsproblemen, kernproblemen die aan basis liggen
o Onvoldoende geautomatiseerde GF-koppelingen
o Moeite met inprenten + oproepen van orthografische woordbeelden
- Taalmoeilijkheden
o Woordvinding, morfosyntactisch, verhaalopbouw zwak
- Geheugenproblemen
o Losse, op zichzelf staande gegevens moeilijk onthouden
o Complexe (meerledige) opdrachten moeilijker
o Afspraken + spullen vergeten
o Soms zwak auditief geheugen
- Aandacht- en concentratiemoeilijkheden
- Weinig zelfvertrouwen, socio-emotionele problemen, gedragsproblemen, faalangst, etc.
- Beginnende geletterdheid
- (Meta)fonologisch bewustzijn/vaardigheden
o Inzicht in klankstructuur van gesproken taal
o Auditieve analyse- en synthesevaardigheid
- Letterkennis
o In kleuterperiode ‘invented spelling’ erg belangrijk
Vb. kind schrijft ‘balen’ i.p.v. ‘ballen’, heeft nog geen les ofzo gehad
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper margotvermeersch. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.