1. Spelregels van praktijkonderzoek en kwaliteitscriteria
1.1. Inleiding
- Toch kan er sprake zijn van een goede, een minder goede of een slechte kwaliteit ve
onderzoek
- Fouten die kunnen gemaakt worden: fouten tegen betrouwbaarheid en de validiteit
à methodologische kwaliteitseisen
- Daarnaast speelt bruikbaarheid en de relevantie vh onderzoek een rol
- Empirisch onderzoek
o Geldigheid vd onderzoeksresultaten hangt af vd kwaliteit vd waarneming
- Belangrijk aandacht te hebben voor de overdraagbaarheid vd resultaten naar andere
contexten
1.2. Methodologische kwaliteit en bruikbaarheid
1.2.1. Betrouwbaarheid
- Gaat over eerlijkheid en integriteit
- = de mate waarin het resultaat ve meting stabiel is bij een andere onderzoeker, een
ander tijdstip, een ander meetinstrument en overige omstandigheden
- Goede meetprocedures gebruiken zodat toevalsfouten of toevallige verstoringen
kunnen vermeden worden
o Bv. zijn kinderen coöperatief of agressief en slechts één waarneming
verrichten
- Belangrijke voorwaarde: de herhaalbaarheid
- Remedie
o Standaardisering van procedures
o Herhaling en ‘middelen’ van resultaten (niet steeds mogelijk)
o Daarom en vaak: zorgvuldigheid in combinatie met een systematische en
transparante rapportage
1.2.2. Interne validiteit
- Datgene onderzoeken wat je wilt onderzoeken
- Hangt af vh gehanteerde onderzoeksinstrumenten
- Invloeden die de uitkomsten v je onderzoek bepalen, zoveel mogelijk proberen
herkennen en te beschrijven
- Systematische meetfouten vermijden, d.m.v. fouten die het meetinstrument continu
in een bepaalde richting beïnvloeden
o Bv. vraag aan huisvaders in face-to-face interview: hoe vaak bent u
vreemdgegaan?
- Onderzoek met kwalitatief karakter dat resultaten oplevert die sterk verbonden zijn
aan natuurlijke situaties à geldigheid i.p.v. validiteit
o Gehanteerde methoden en instrumenten v dataverzameling à open karakter
1
, PRAKTIJKONDERZOEK 1
- Verhogen van validiteit of geldigheid door triangulatie
- Triangulatie = gebruik maken van verschillende databronnen en
dataverzamelingsmethoden
o Veel toegepast ih kader v methodisch handelen, bv bij intake v nieuwe
cliënten
o Gedachte achter triangulatie: rijker beeld krijgen van de beroepspraktijk als
je:
1. Gebruik maakt van data uit ¹ bronnen (meerdere perspectieven)
2. Deze date op ¹ manieren verzamelt
3. Deze data laat verzamelen en analyseren door ¹ personen
1.2.3. Brontriangulatie
- Als je data verzamelt door gebruik te maken van ¹ bronnen
o Bv. kijken naar cliënten, familieleden, hulpverleners,..
o Bv. variëren in de literatuur
1.2.4. Methodische triangulatie
- Als je gebruik maakt van ¹ methoden
o Bv. kwalitatieve methoden combineren met kwantitatieve methoden
o Bv. naast observeren een vragenlijst afnemen
- Door ¹ methoden te hanteren bij het verzamelen v data maak je de
onderzoeksresultaten krachtiger
- Onderzoek op ¹ tijdstippen: invloed van tijdsgebonden factoren beperken
1.2.5. Onderzoekerstriangulatie
- Met meerdere onderzoekers samenwerken
- Samenwerken = interessant omdat zij uit een ander perspectief kijken
1.3. Richtlijnen voor methodologische kwaliteit en bruikbaarheid
- Verbonden aan 5 criteria (5 vormen van validiteit)
- Alle criteria hangen aan elkaar samen en beïnvloeden elkaar
- Waarde die je toekent aan een criterium wordt bepaald door de aanleiding voor je
onderzoek en de doelen die je wilt bereiken
1.3.1. Katalyserende validiteit
- De mate waarin het onderzoeksproces erop gericht is professionals en andere
belanghebbenden een beter begrip te geven vd beroepspraktijk met het oog op
verbetering
- Jijzelf of je team of organisatie verwerft nieuwe kennis, je ontwikkelt een
onderzoekende houding, je groeit als professional
1.3.2. Democratische validiteit
- De mate waarin het onderzoeksproces erop gericht is professionals en andere
belanghebbenden een beter begrip te geven vd beroepspraktijk met het oog op
verbetering
2
, PRAKTIJKONDERZOEK 1
- Je interpreteert ¹ perspectieven in je onderzoek en je zorgt voor betekenisvolle
participatie waardoor je meer kans hebt dat de resultaten ook effectief kunnen
leiden tot verandering
1.3.3. Procesvaliditeit
- De mate waarin je onderzoeksaanpak overeenkomt met het doorgaande leerproces
van een werknemer of de ontwikkeling van een organisatie en de mate van
overtuiging id bewijsvoering tav beweringen ih onderzoek
- Hou rekening met de context. Verdiep je id organisatie
- Maak gebruik van theorie / stel een theoretisch kader op
- Documenteren.
o Beschrijf het onderzoeksproces zo helder mogelijk: logboek, transparantie
1.3.4. Dialogische validiteit
- De mate waarin het onderzoek op een systematische wijze kritisch gevolgd is door
collega’s of anderen (peers)
- Organiseer een klankbord met critical friends
1.3.5. Resultaatvalideit
- De mate waarin er gebeurtenissen optreden die leiden tot een oplossing vh
probleem
- Validiteit wordt verhoogd als je onderzoek leidt tot verdiepende inzichten en/of
daadwerkelijk bruikbare oplossing van het praktijkprobleem
1.4. Externe validiteit en interne validiteit
1.4.1. Interne validiteit (causal validity)
- Oorzaak-gevolg conclusies
- De mater waarin we erin slagen over oorzaken van verschijnselen ‘goede’ conclusies
te trekken
- Foute causale redeneringen vermijden
- Verwijst naar de kwaliteit van de uitvoering van hert onderzoek
1.4.2. Externe validiteit
- De mate waarin de onderzoeksresultaten ook gelden voor soortgelijke andere
groepen en verschijnselen
- Generaliseerbaarheid = onderzoekers analyseren een specifiek deel van de
werkelijkheid en doen hier uitspraken over. Ze willen dat deze uitspraken gelden
voor een zo groot mogelijke groep personen of situaties
o Bij praktijkonderzoek eerder overdraagbaarheid
2. Oriënteren
- Er kunnen verschillende aanleidingen zijn
o Eigen initiatief: je ervaart een probleem, je bent nieuwsgierig, je wil weten of
interventies werken,…
3
, PRAKTIJKONDERZOEK 1
o Vanuit de organisatie: een probleem of ontwikkeling waar ze zicht wil op
krijgen, in het kader van kwaliteitszorg, een innovatietraject,…
o Door externen:
§ Zorg- en dienstverleners kunnen als onderzoekers ingeschakeld
worden
§ Landelijke ontwikkelingen kunnen aanleiding geven tot onderzoek
!!Elk praktijkonderzoek vertrekt van een probleem (of een loutere
kennisinteresse) !!
2.1. Een praktijkprobleem detecteren en signaleren
- Praktijkprobleem = verschillende situaties die zich kunnen voordoen id
beroepspraktijk
o Kan verwijzen naar hiaten of tekortkomingen in de organisatie
- Verschillende technieken: via brainstormen, logboek bijhouden, reflecteren of
kritisch denken, observatie door collega, in gesprek gaan met collega’s, interne
bronnen screenen, …
- Maak een keuze voor het praktijkprobleem dat je wil onderzoeken
2.2. De context in kaart brengen
- Contextanalyse = het in kaart brengen van de context
- Kenmerken van de beroepspraktijk (checklist)
o Missie, visie, beleid van de organisatie
o Externe omgeving
o Organisatiestructuur
o Primair werkproces
o Kwaliteitszorg
o Organisatiecultuur
o Belangen
o Dagelijkse dynamiek
o Taalgebruik
o Randvoorwaarden
- Relevante actuele ontwikkelingen
2.3. Een praktijkprobleem kiezen
- Checklist met toetscriteria
o Relevantie voor je eigen ontwikkeling
o Relevantie voor de organisatie
o Relevantie voor de beroepsgroep en de samenleving
o Uitvoerbaarheid
2.4. Een verkennende probleemanalyse uitvoeren
- Door ¹ perspectieven à inzicht in de aard vh praktijkprobleem
- Associaatieve technieken: bij het verkennen vh probleem maak je gebruik van je
eigen associaties en associaties van anderen
- Via technieken die je hiervoor kan inzetten:
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marietriest. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.