PSYCHOLOGIE
Hoofdstuk 1: Psychologie als wetenschap
1. WETENSCHAPPELIJKHEID VAN DE PSYCHOLOGIE
1.1. EEN DEFINITIE VAN PSYCHOLOGIE
Psychologie is…
De wetenschappelijke studie van het gedrag en de onderliggende mentale processen.
De 4 belangrijke elementen:
- De wetenschappelijkheid
- De studie
- Het gedrag
- De mentale processen
Groot verschil tussen psychologie en mensenkennis:
Verschil: ‘wetenschappelijkheid’
Gelijkenis: interesse in het menselijk gedrag en hoe ontstaan
1.2. WAT MAAKT PSYCHOLOGIE TOT EEN WETENSCHAP?
1.2.1. CRITERIA
1) Gegevens moeten objectief waarneembaar zijn
o Onafhankelijk van onderzoeker
o Wat we zien is niet wat we denken
o Iedereen zou tot dezelfde bevindingen komen als dezelfde onderzoeksmethode zou
gebruikt worden.
o Voorbeeld: gewicht (getal op de weegschaal blijft hetzelfde, ongeacht de aflezer)
2) Systematische observatie
o De methode van de observatie op voorhand vastleggen
o De methode beschrijven waardoor hij of iemand anders de observatie goed kan
herhalen
3) Uitspraken moeten éénduidig zijn
o Andere verklaringen voor hetzelfde onderzoek worden uitgesloten
1.2.2. WETENSCHAPPELIJKE METHODE
Volgens Zimbardo bestaat de methode uit 5 stappen:
STAP 1: Het ontwikkelen van een hypothese
- Een veronderstellen over hoe 1 of meerdere factoren zich tegenover elkaar verhouden.
- Voorbeeld: hoe vaker studenten de les bijwonen (1) hoe hoger hun slaagkans (2)
1
,2e jaar Orthopedagogie
Karel De Grote Hogeschool
STAP 2: Experiment
- Er wordt een onderscheid gemaakt tussen de onafhankelijke en afhankelijke variabelen.
STAP 3: Verzamelen van de onderzoeksresultaten
- De wetenschapper moet vermijden dat zijn observatie zo subjectief is dat hij enkel de
resultaten opmerkt die zijn hypothese bevestigen.
STAP 4: Analyse van de gegevens hypothese bevestigd?
- Er wordt nagegaan of de verzamelde data de hypothese bevestigen of tegenspreken.
- Er wordt gebruik gemaakt van statische methodes.
STAP 5: Bekendmaken en bediscussiëren van de resultaten
- Respresentativiteit
o Is de groep die betrokken is bij het onderzoek wel een goede vertegenwoordiger
van de hele groep waarover een uitspraak wordt gedaan.
- Significatie
o Is de mate waarin de onafhankelijke variabele de afhankelijke beïnvloedt wel
voldoende?
- Betrouwbaar
o Bekom je tot dezelfde resultaten als je het onderzoek op dezelfde manier maar op
een latere periode herhaalt.
- Validiteit
o Zijn alle begrippen uit de theorie wel echt gemeten?
1.2.3. DOELSTELLINGEN VAN DE PSYCHOLOGIE
Theoretische psychologie
De wetenschappelijke werkwijze is hier belangrijk!
3 doelstellingen:
- Beschrijven: fenomeen beschrijven
- Verklaren: oorzaak opzoeken
- Voorspellen: waterdichte voorspelling zijn uitgesloten
Toegepaste psychologie:
Men wil voornamelijk het gedrag gaan beïnvloeden
2
,2e jaar Orthopedagogie
Karel De Grote Hogeschool
1.3. EEN DEFINITIE VAN GEDRAG
Gedrag is ….
Een zinvolle reactie op een zinvolle stimulus
1.3.1. ONDERSCHEID ZINLOZE EN ZINVOLLE STIMULUS EN REACTIE
- Zinloze stimulus: Er is veel wind
- Zinvolle stimulus: Ik vind veel wind onaangenaam
- Zinloze reactie: Ik krijg kippenvel van de sensatie van de wind op mijn huid
- Zinvolle reactie: Ik blijf niet stilstaan in die wind, ik wandel naar een betere plek
OOK een onderscheid tussen een automatische fysiologische reactie en de zinvolle reactie
die de persoon bewust of onbewust gekozen heeft.
Voorbeeld:
- Ik krijg kippenvel van de sensatie van de wind op mijn huid (fysiologische reactie)
- Ik blijf niet stilstaan in die wind, ik wandel naar een aangenamere plek (zinvolle reactie)
1.3.2. ONDERSCHEID OBJECTIEF WAARNEEMBAAR EN INTERPRETATIE
- Stimulus en fysiologische reactie = objectief waarneembare aspecten
- Snellere hartslag = kan je meten, moeilijk waar te nemen
1.4. WAT ZIJN INTERNE PROCESSEN?
Interne processen = zorgen ervoor dat een stimulus wordt omgezet in een zinvolle situatie, die
wordt omgezet in een zinvolle reactie
Moeilijk meetbaar:
Vb: Is een begrip als “depressie” meetbaar? Is het voldoende dat iemand zegt dat hij depressief is
of is er een diagnose nodig van een dokter dmv fysiologische reacties in het lichaam?
Validiteit is de reden dat een onderzoek zo vaak herhaalt moet worden! Om zeker te zijn dat er
gemeten wordt wat men wilt meten.
3
, 2e jaar Orthopedagogie
Karel De Grote Hogeschool
1.5. WANNEER NEMEN WE DAN IETS VOOR “WAAR” AAN?
Convergerende evidentie = hoe meer verschillende onderzoeksresultaten in dezelfde richting
wijzen, hoe dichter we bij de waarheid denken te komen.
2. KORTE GESCHIEDENIS VAN DE PSYCHOLOGIE
2.1. DE VROEGE PSYCHOLOGI
- Structuralisme
WUNDT stichtte het eerste Psychologisch Laboratorium in Duitsland.
Structuralisten = wetenschappelijke psychologen dat opzoek gingen naar de bouwstenen
en structuur van de menselijke psyche
- Functionalisme
JOHN DEWEY : “Hoe het bewustzijn ons zou kunnen helpen om de problemen van alledag
beter te hanteren”
Vandaag de dagen vinden we nog sporen terug van deze stroming, maar niemand noemt
zich nog functionalist.
2.2. VERSCHILLENDE INVALSHOEKEN
- De biologische invalshoek
Psychologen zoeken naar de rol van de erfelijkheid, het zenuwstelsel en het endocriene
stelsel in ons gedrag.
- De evolutionaire invalshoek
Psychologen zoeken de verklaring van ons gedrag in wat we overerven van onze
grootouders.
Het functionele (nuttigheid) van ons gedrag leidt tot natuurlijke selectie!
Natuurlijke selectie = individuen die psychische en lichamelijke kenmerken hebben die
op dat moment het best zijn voor de omgeving, kunnen overleven en hebben meer kans
om zich voort te planten.
- De cognitieve invalshoek
Psychologen gaan opzoek naar de mentale processen die ons gedrag beïnvloeden.
Hoe we onze ervaringen interpreteren is een belangrijke schakel in de verklaring van ons
gedrag.
- De psychodynamische invalshoek
FREUD ging er vanuit dat de menselijke geest gestuurd wordt door onze energie die zich
doorheen onze psyche begeeft.
Verdrongen herinneringen, traumata, verborgen agressie en onderdrukte seksuele
verlangens veroorzaken sterke impulsen die vanuit ons onbewuste reageren.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elinedenie. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.