1. Algemeen recht
1. Algemeen recht
1. Wat is recht?
a) Het recht omvat een geheel van gedragsregels en normen
Verschillende vormen:
- Verbodsbepalingen: het wordt verboden bepaalde handelingen te stellen
Bv. verbod om diefstal te plegen
- Gebodsbepalingen: verplichting wordt opgelegd bepaalde handelingen te stellen.
Bv. verplichting voor erfgenamen om fiscaal aangifte van de
nalatenschap te doen
- Sommige gedragsregels bieden mogelijkheid om er beroep op te doen
Bv. garagist die herstelling uitvoerde in afwachting van de betaling
beroepen op een retentierecht om te weigeren de wagen die hij
herstelde, terug te geven
- Regels van dwingend recht, openbare orde of goede zeden: regels waar niet
zomaar van afgeweken kan worden
- Regels van aanvullend recht, regels die enkel gelden als de partijen niks anders
overeenkomen: regels waar wel van afgeweken kan worden
- Regels die vormvoorwaarden vastleggen voor bepaalde handelingen of voor de
wijze waarop procedures gevoerd moeten worden
Bv. hoe vindt een schenking plaats
Bv. voor de rechtbank
b) Deze gedragsregels en normen hebben tot doel het maatschappelijke leven te
ordenen
Bedoeling van recht: gemeenschap of samenleving te ordenen
Geen rechtsregels = chaos
bv: als er geen wegcode was, liep het verkeer compleet in het honderd.
c) De regels worden opgelegd door de overheid
De overheid beslist via bepaalde beslissing kanalen welke rechtsregels uitgevaardigd
worden. Dit doen ze op niveau van gemeente, gewest, gemeenschap, federale staat…
d) De regels zijn afdwingbaar
Regels moeten ook afgedwongen kunnen worden. Je moet de regels volgen, zo niet? = straf
bv: iemand moet een boete betalen, maar doet dit niet het geld kan worden afgedwongen
door bv een deurwaarder.
, 2
2. Indeling van het recht
Het privaatrecht regels de verhouding tussen de burgers onderlingen
- Het burgerlijk recht: heeft de regels aan van contracten tussen burgers, zakelijke
rechten, familiale verhoudingen….
- Gerechtelijk privaatrecht: geeft aan hoe het gerechtelijke apparaat georganiseerd
is en op welke wijze procedures voor de rechtbank gevoerd moeten worden.
Het publiekrecht regelt de verhouding van de overheid tot burgers.
- Het staatsrecht omvat geheel van regels die betrekking hebben op inrichting en
werking van de staat.
- Strafrecht geeft aan welke gedragingen strafbaar zijn en welke sancties er
tegenover staan
- Strafprocesrecht geeft aan op welke wijze misdrijven kunnen vastgelegd worden en
opgespoord worden en hoe de procedure verloopt om beklaagden te vervolgen
- Fiscaal recht regelt problematiek van belastingen
Objectieve recht is het geheel van normen die menselijke activiteiten, onderlinge
verhouding tussen mensen en hun verhouding tot de gemeenschap regelen.
bevat rechtsregels op zich. Bv: recht op verkopen
- Subjectieve recht bevat aanspraken die een persoon tegenover een ander laat
gelden. Bv: recht op vrije meningsuiting.
Materiële recht bevat regels die rechten toekennen en plichten opleggen.
Formele recht geeft aan hoe de naleving van het materiële recht kan verzekerd worden.
3. De bronnen van het recht
- Onderscheiden van bronnen: wetgeving in ruime zin van het woord, rechtspraak,
rechtsleer en gewoonte en billijkheid
- Wordt nagegaan waar de rechtsregels teruggevonden kunnen worden.
3.1 Wetgeving sensu lato
- Wetgeving in ruime zin van het woord
schenkingsrecht = te betalen op een schenking. Dit moet ook vastgelegd worden in een
notariële akte.
Handgift: Bv. Vader overhandigd 100 000 EUR aan zijn dochter (dat kan zonder notariële
akte) > Geen schenkingsrechten hierop te betalen, volledig legaal.
!! Overlijdt de schenker binnen de 3 jaar dan moet je helaas successierechten
betalen op de schenking (dit geldt alleen bij roerende goederen: meubels,
schilderij.Als het over een huis of stuk grond gaat, wordt dat wel in een notariële akte
geplaatst.
, 3
3.1.1 Internationale verdragen en beslissingen van supranationale organisaties.
- internationale verdragen:
- tussen twee of meerdere staten
- beslissingen van supranationale organisaties.
- het recht van de EU
- beschikt over drie belangrijke beleidsinstrumenten
• Richtlijnen geven aantal regels aan die door nationale
overheid van diverse lidstaten verplicht opgenomen moeten
worden en verwerkt in eigen wetgeving, vaak gericht om
wetgeving binnen verschillende lidstaten te harmoniseren
• Verordeningen bevatten een algemeen en volledige
reglementering die rechtstreeks van toepassing is in alle
lidstaten
• Besluiten bevatten regels die van toepassing zijn op de
daarin aangeduide bestemmeling
3.1.2 de grondwet
- Meest fundamentele (Belgische) wet
- regels inrichting van machten binnen staat en waarborgt fundamentele rechten en
plichten en vrijheden van burger
- Hier wordt vastgelegd wie wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht toekomt.
- Kan niet zomaar gewijzigd worden
- Om grondwet te wijzigen bijzondere procedure nodig:
• Na opmaak van lijst met de te wijzigen grondwetsartikelen:
wetgevende kamers ontbonden worden en verkiezingen
houden
• Vereist: 2/3 van elke kamer aanwezig zijn en zowel in de
kamer als in de Senaat een meerderheid van 2/3 voorstemmen
+ meer dan 2/3 van elke taalgroep
• Wet treedt in werking op 10de dag na bekendmaking ervan,
tenzij wet zelf andere datum oplegt
3.1.3 Wet sensu stricto
Wet in strikte zin van het woord: wet die door de Kamer van Volksvertegenwoordigers tot
stand komt.
3.1.4 Decreten
‘wetten’ die op niveau van Gemeenschappen en Gewesten gestemd worden,
3.1.5 Koninklijk Besluit (KB)
Besluiten die door Koning (in praktijk door ministers) genomen worden en nodig zijn voor
uitvoering van bepaalde wetten.
3.1.6 Besluit van gemeenschaps- en gewestregeringen
Besluiten van gemeenschaps- en gewestregeringen worden beschouwd als ‘regionale KB’
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Studywithme2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,39. Je zit daarna nergens aan vast.