In deze samenvatting kun je alles vinden over: de beenderen/botten (soorten en functies), gewrichten (soorten en functies), beenderen van de schedel, romp en extremiteiten, spieren (functies, soorten etc.), spierspanning, spierwerking, spierstofwisseling enz.
Leerdoelen Afp Hoofdstuk 2 Het Skelet
2.1 Skelet
Functies van het skelet:
- Geeft vorm en steun aan het lichaam
- Beschermt organen (bv. borstkast beschermt het hart)
- Van belang bij groei
- Aanhechtingsplaats van spieren en banden -> zorgt voor beweging
- Maakt rode- en witte bloedcellen + bloedplaatjes aan in het rode beenmerg
Rood en geel beenmerg
Beenmerg bevindt zich in de holte van botten.
Rood beenmerg -> aanmaak van rode bloedcellen. Na de 5 jaar wordt rood beenmerg
vervangen door geel beenmerg.
Geel beenmerg -> geel van kleur doordat het gele vetcellen bevat.
Botten bestaan uit: calciumzouten en lijmstoffen. Calciumzouten maakt het bot stevig en
hard. Lijmstoffen zorgen ervoor dat het bot buigzaam blijft.
Vitamine D krijg je binnen door uv-straling uit zonlicht, die zorgen ervoor dat er vitamine D
wordt aangemaakt. Vitamine D zorgt ervoor dat je calcium uit voeding kan opnemen.
Calcium is belangrijk voor de botopbouw.
Soorten beenderen:
- Pijpbeenderen -> opperarmbeen, dijbeen, vingerkootjes en middenhandsbeentjes
In de pijpbeenderen zit rood beenmerg, maar na de 5 jaar wordt dat vervangen door
geel beenmerg. Pijpbeenderen zorgen voor de groei.
- Platte beenderen -> ribben, borstbeen, heupbeen, schedel en schouderblad
Zijn goed doorbloed, bestaan uit rood beenmerg, beschermen kwetsbare organen en
maken bloedcellen en bloedplaatjes aan.
- Sesambeentjes -> knieschijf en kleinste wortelbeentjes
Helpen de pezen met bewegen (geeft kracht).
- Onregelmatige beenderen -> voetwortelbeentjes, handwortelbeentjes, sommige
schedelbeenderen en wervels
Beschermt kwetsbare organen en bestaat uit rood beenmerg.
,Topografie van het lichaam
Distaal: van de romp afgelegen. Uiteinde armen of benen
Proximaal: naar de romp toe gelegen. Begin armen en
benen.
Lateraal: aan de buitenzijde gelegen
Mediaal: aan de binnenzijde gelegen
Ventraal: aan de buikzijde (voorkant) gelegen
Dorsaal: aan de rugzijde (achterkant) gelegen
Palmair: aan de handpalmzijde gelegen
Plantair: aan de voetzoolzijde gelegen
Gewrichten
Gewricht = een beweeglijke verbinding tussen 2 of meer
beenderen (hyaline kraakbeen).
Gewrichtskapsel
Het gewrichtskapsel houdt de botten bij elkaar. De binnenbekleding wordt gevormd door
een slijmvlieslaag, dit maakt slijmvliessmeer aan. Het gewrichtskapsel wordt versterkt door
de gewrichtbanden.
, 2 soorten gewrichtkapsels:
- Binnenste gewrichtskapsel -> aan en smeert het gewricht.
- Buitenste gewrichtskapsel -> sluit het gewricht luchtdicht af, waardoor er een
trekkracht ontstaat die de botten bij elkaar houdt.
Gewrichtsbanden (ligamenten)
Gewrichtsbanden verbinden botten of kraakbeen met elkaar en versterken het
gewrichtskapsel. Ze zorgen ervoor dat bewegingen van het gewricht niet te ruim worden.
Gewrichtsuiteinden
Gewrichtsuiteinden zijn botuiteinden en vormen samen het gewricht. Ze zijn bekleed met
kraakbeen en worden bij elkaar gehouden door gewrichtskapsels en gewrichtsbanden.
Slijmbeurs
Slijmbeurs is een gesloten zakje met vocht. Het vormt een stootkussen tussen botten,
spieren en pezen. Slijmbeurzen verminderen de wrijving in een gewricht en voorkomen
beschadigingen.
Gewrichtsholte
In de gewrichtsholte zit gewrichtssmeer (synoviaal vocht). Dat zorgt voor soepele
bewegingen. Ook voorkomt het slijtage en warmteontwikkeling.
Gewrichtskraakbeen
Gewrichtskraakbeen is een glasachtig laagje dat de wrijving vermindert tussen de
gewrichtsuiteinden, hierdoor vindt er makkelijker beweging plaats.
Soorten gewrichten:
- Straffe gewrichten -> weinig/nauwelijks beweging mogelijk
- Bewegelijke gewrichten -> veel beweging mogelijk
Straffe gewrichten:
- Heiligbeen – darmbeen
- Scheenbeen – kuitbeen
- Handwortelbeenderen onderling
- Voetwortelbeenderen onderling
Beweeglijke gewrichten:
- Scharniergewricht -> kunnen alleen buigen en strekken. Bijv. kniegewricht
- Rol- of draaigewricht -> kan van links naar rechts draaien
Roteren:
Endo-rotatie -> naar binnen draaien
Exo-rotatie -> naar buiten draaien
Bijv. spaakbeen naar ellepijp
- Zadelgewricht -> maakt beweging mogelijk in 2 vlakken die loodrecht op elkaar staan.
Bijv. verbinding van duim met handwortel
- Ei gewricht -> lijkt op een kogelgewricht. De lange kant kun je ver draaien, de korte
kant beperkte draaiing. Bijv. verbinding middenhandsbeentjes en vingers.
- Kogelgewricht -> laat bewegingen volledig toe, meeste beweging mogelijk. Bestaat
uit een kop en een kom (vorm van een kogel). Bijv. schoudergewricht.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper zoeantonis. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,19. Je zit daarna nergens aan vast.
