Samenvatting Psychologie Ba1 en Gezondheids- en ontwikkelingspsychologie Ba2 met lijst van ALLE kernbegrippen uit deze 2 cursussen. Ook uitleg bij de andere gegeven begrippen (extra teksten/boek).
Beroemde patiënten in de kijker p.9-16
Phineas Cage kreeg een ijzeren staaf door zijn hoofd maar er bleek niets te mankeren.
Maar er was wel een verandering qua karakter (-> frontaal syndroom, andere manier om
zich op te stellen tov anderen).
Henry Molaison had hevige epilepsieaanvallen. Men verwijderde een deel van zijn
hersenen. Bepaalde delen van het geheugen waren verloren maar had ook positieve
gevolgen. Plaatsen in de hersenen erg gelokaliseerd met bepaalde functies.
Anna O. had geen beschadiging aan de hersenen maar hadden toch verschillende
verschijnselen, spanningen in de geest die zich lichamelijk uiten. Zo ontstond hysterie.
Studies on Hysteria van Freud: er is naast bewustzijn ook een onderbewustzijn (vertelt ook
over onder andere dromen en innerlijke conflicten van die patiënt).
Hysterie betekent eigenlijk weghalen van de baarmoeder. Men dacht vroeger dat de
baarmoeder het geconcentreerde seksuele verlangen bevatte.
Grote suggestibiliteit (iets voelen of denken ziek te zijn omdat anderen dit zijn) kan
voorkomen bij hysterie.
Jim Peek kan erg goed memoriseren. Zijn hersenen waar anders georganiseerd. Idiot
savant (zie: Rain Man).
Jill Price kan alles uit haar eigen leven (vanaf 4 jaar) in detail vertellen. Obsessive-
compulsive disorder: dwangmatig dingen doen, is hier misschien van toepassing. Elke mens
kan op een bepaalde manier neurotisch zijn.
(12) Nauwe relatie tussen geest en gedrag:
- Bepaalde aandoeningen kunnen ontstaan doordat onze mentale activiteiten onder
druk komen te staan of deze het lichaam onder druk zetten.
- Er zijn ook lichamelijke aandoeningen die vrij snel of op termijn een impact hebben
op het mentaal functioneren.
- Bepaalde aandoeningen kunnen goed genezen met een medicamenteuze aanpak,
doch bij andere is er een combinatie nodig van medische ingrepen, medicatie en
gedragswijziging.
(13) Gemiddelden en afwijkingen
, - Gemiddelden zeggen ons iets over gedrag in het algemeen, individuele gevallen
geven ons goede inzichten in de mogelijkheden van menselijk gedrag.
- Studies bij normale proefpersonen geven informatie over het normale menselijk
gedrag. Bestudering van het afwijkende gedrag doet ons het normale gedrag beter
begrijpen.
Hyperthymesie: uitzonderlijk groot geheugen (zie Jill Price)
Hyperempathie: personen die overmatig empathisch zijn. Bv. iemand die recht over hen zit
die prik krijgt voelt deze persoon dan.
Kernbegrippen
frontaalkwab
frontaalsyndroom: Beschadiging aan de frontaalkwab van de hersenen kan leiden tot
gedragsverandering die men kan benoemen als een verandering in karakter, ingesteldheid
en wijze van ageren en reageren, zonder dat cognitieve functies opvallend worden
aangetast.
geheugen
geheugendomeinen:
- procedureel geheugen (in motorische cortex): voor motorisch leren.
- semantische geheugen (in hippocampus): voor betekenissen, symbolen en taal.
- episodische geheugen (in hippocampus): voor herinneringen van ervaren
gebeurtenissen.
hippocampus: hersenstructuur dat instaat voor geheugenprocessen
hysterie: bv. lichamelijke symptomen waarvoor geen lichamelijke of fysiologische oorzaak
kan gevonden worden.
,conversiestoornis: het anders functioneren van hersenstructuren bij patiënten;
- gevolg van hun aanleg/aangeleerd gedrag om op bepaalde manieren te reageren
op situaties.
- of de oorzaak tot dergelijke wijze van reageren.
neuroimaging: technieken voor beeldvorming van structuur of functie van hersengebieden.
reductionisme: het gedrag is herleidbaar tot het functioneren van de hersenen (“je bent je
brein”).
James-Lange theorie:
a. gebeurtenissen of prikkels uit de omgeving geven aanleiding tot bepaalde
lichamelijke reacties, zoals een verhoogde spierspanning, droge mond, transpiratie
en verhoogde hartslag.
b. emoties of gevoelens zijn het gevolg van de gewaarwording of beleving van deze
lichamelijk reacties.
kanskapitalisatie: men doet veel mini-onderzoekjes, of men deelt groepjes kunstmatig op
in subgroepjes, of men werkt met zoveel variabelen dat er wel iets opvallend significant zal
tussenzitten en men rapporteert dan alleen dat wat je als significant hebt gevonden.
nomothetische methode (veralgemeende methode): bestuderen van grotere groepen
personen, liefst in (quasi-)experimentele situaties waarbij men één of meer
invloedvariabelen kan controleren, om daaruit conclusies te trekken.
idiografische methode: begrijpen van menselijk gedrag via het grondig bestuderen van
interessante gevallen (de case study).
dwangneurose of obsessief-compulsionele stoornis: de onweerstaanbare neiging hebben
om voortdurend bepaalde zaken te doen (dwanghandelingen) of aan bepaalde zaken te
denken (obsessies).
savant: een persoon die eigenlijk intellectueel op een laag niveau functioneert/lijdt aan een
mentale of ontwikkelingsstoornis maar die uitblinkt op een geïsoleerde begaafdheid of
vermogen van de hersenen zoals geheugen, muzikaliteit of rekenen.
autismespectrumstoornis: onder andere zich systematisch en zelfs obsessioneel
toeleggen op datgene waarin men goed is. Men is ook meer gericht op detailwaarneming
en hebben een overgevoelige directe zintuiglijke waarneming.
, a. frontaalkwab (prefrontale cortex helemaal vooraan, ventromediale prefrontale
cortex meer centrale deel aan binnenzijde, orbitofrontale cortex de onderkant net
boven de oogkassen)
b. achterhoofds- / occipitaalkwab
c. slaap- / temporaalkwab
d. pariëtaalkwab
e. cerebellum / kleine hersenen
f. amygdala (deel van centraal limbisch systeem): bepaalt emotioneel interpreteren
en reageren op prikkels
g. hippocampus (deel van centraal limbisch systeem): werking geheugen
hersenbeloningssysteem (brain reward system): circuit tussen de prefrontale structuren en
mesolimbisch systeem dat mechanismen reguleert van motivatie, beloning en bevrediging.
Observatie en kijkkaders
Gedrag onder de loep p.17-26
(18) eenvoudig of complex?
- samenhang tussen gedragsdomeinen
- beïnvloeding tussen gedragsdomeinen
- overgangszones tussen gedragsdomeinen
bv. sociale cognitie, empathie en psychopathie,...
holistische visie is een denkbeeld dat ervan uitgaat dat je lichaam, geest plus ziel één
dynamisch geheel zijn en dus onderling nauw met elkaar verbonden.
Kernbegrippen
gedragsdomeinen:
- perceptie (zintuigen voor het waarnemen)
- motoriek (ledematen voor het bewegen)
- cognitie en intelligentie (centraal zenuwstelsel voor het denken)
- affectief-emotionele domein (het gevoelsleven)
- geheugen (het leren en herinneren)
- motivationele domein (de drijfveren)
- sociale domein (het leven in groep en in interactie met anderen)
- persoonlijkheid
perceptie: het waarnemen
apperceptie: het proces waarbij de aandacht zodanig bewust wordt gestuurd of waarbij de
aandacht automatisch wordt gericht dat de waarneming en ook de verwerking van de
prikkels (= interpretatie) wordt vergemakkelijkt of vlotter verloopt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper thomasdesmet1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,99. Je zit daarna nergens aan vast.
