College aantekeningen
College aantekeningen Introductie Gedragswetenschappen
- Vak
- Instelling
College-aantekeningen van het vak Introductie Gedragswetenschappen van de studie Interdisciplinaire Sociale Wetenschap aan de UU
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 32 pagina's
Voorbeeld 4 van de 32 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
Verkoper
Volgen
sophie154
Voorbeeld van de inhoud
College-aantekeningen Introductie GedragswetenschappenInterdisciplinaire Sociale Wetenschap, UU
2021/2022
Hoorcollege 1: biologisch perspectief
Mensbeelden en biologisch perspectief (adaptatie, erfelijkheid en omgeving)
verschillende gedragingen hebben verschillende verklaringen:
- voorgeprogrammeerd
- aangeleerd gedrag (cultuur)
- cognitieve vermogens
- stelling 1: mens/individu = oorzaak en samenleving = gevolg
- stelling 2: samenleving = oorzaak en mens/individu = gevolg
→ wederzijdse beïnvloeding
uitgangspunt: ‘inzicht in het menselijk handelen vereist inzicht in menselijke aard, de basale
kenmerken en processen van het menselijk organisme.
basale mensvisies:
- maatschappijvisies en politieke ideologieën
- sociaalwetenschappelijke theorieën
basale mensvisies worden gevormd door én vormen observaties
samenspel perceptie en ervaring
schemata → organiserende en sturende cognitieve structuren
→ al deze mensvisies hebben een kern van waarheid, maar leggen allemaal de
nadruk op één bepaald kenmerk en zijn dus eenzijdig (en vaak tegenstrijdig)
biologisch-adaptieve mensvisie
evolutionair perspectief:
, - kenmerken/eigenschappen komen uit geërfde genen, wel variatie, variatie wordt
behouden bok grotere overlevingskans
- menssoort deelt veel met andere diersoorten, maar heeft eigen, relatief unieke
eigenschappen en adaptatieprincipes
- drievoudig brein (McLean)
-
- evolutionaire psychologie: psychologische eigenschappen als biologische
aanpassingen aan uitdagingen in de omgeving (komen in alle culturen voor)
- seksuele partnerselectie (investeren in ouderschap, reproductieve strategieën,
seksuele jaloezie (Trivers, Buss))
- kritiek evolutionaire psychologie: rechtvaardiging van bestaande verhoudingen,
reductionistisch en deterministisch perspectief, continuering van natuur-cultuur
tegenstelling, posthoc verklaringen en theoretische inconsistenties)
- adaptieve vermogens
- samenspel cultuur-natuur
Erfelijkheid en omgeving
- nature-nurture debat → gaat om validiteit van uiteenlopende basale
mensvisies en belangrijk voor aanpak van individuele en sociale
problematiek
- benaderingen op nature-nurture schaal
-
- erfelijkheid gaat over overdracht van informatie tussen generaties via genen
- omgeving bestaat uit 2 delen:
● prenataal: hormonen, chemische stoffen (tijdens zwangerschap,
bijv. alcohol/stress → wel aangeboren, niet erfelijk)
● postnataal: opvoeding, omstandigheden, sociaal-structureel, cultureel
Samenspel erfelijkheid en omgeving:
- erfelijkheid is predispositie (aanleg) en niet onvermijdelijkheid
- genetische aanleg komt wel/niet tot uiting op basis van omgeving
- omgevingsinvloed hangt ook af van genetische aanleg (bijv taal leren)
, ● veranderingen in erfelijk materiaal door omgeving: genetische straling (UV-
straling, radioactiviteit etc)
● verandering in aansturing genen (invloed van dieet, levensstijl etc)
● epigenetica: verandering in fenotype (expressie), niet genotype →
veranderingen in genetische aansturing kunnen erfelijk zijn*
Hoorcollege 2: behavioristisch perspectief
rol van omgeving in leren
, behaviorisme:
- ook wel leertheorie genoemd
- veel onderzoek met dieren
- verzameling van theorieën
- alle gedrag gebaseerd op ervaring → uiting van leeromstandigheden
- alleen observeerbare processen kunnen bestudeerd worden (dus niet hersenen etc)
- → gaat om nurture ipv nature
- gaat uit van radicaal idee van de maakbaarheid vd mens (Watson, 1925)
Grenzen aan rol van omgeving
- equipotentialiteit → elke respons, elke soort (leren in universeel fenomeen)
- biologische beperkingen:
● ethologie (Lorenz) → kijken naar soortspecifiek gedrag (aangeboren
gedrag)
● soms ‘kritische periode’ voor leren bepaald gedrag (bijv. tweede
taal) → biologische invloed
Is genderidentiteit aangeleerd of aangeboren?
- John Money → genderidentiteit aangeleerd door omgeving
● Brenda/David Reimer → geslachtsverandering wegens verlies penis
gepresenteerd als succesvol → bewijs voor theorie, maar keuze voor
leven als jongen/man voor puberteit
verschillende leerprincipes
behaviorisme houdt zich bezig met leren door associaties → stimulus-respons,
gedrag-consequenties
- klassiek (respondent) conditioneren → nieuwe stimulus aan bestaande
reflexen
● Pavlov, experiment hond/eten/bel
● stimulus generalisatie → zelfde reactie bij vergelijkbare stimuli
● stimulus discriminatie → vereist oefening
● persistentie hangt af van type response (angst persistenter), vaak extinctie
als stimuli niet meer gekoppeld, soms spontaan herstel
● hogere orde conditioneren*: geconditioneerde stimulus wordt gebruikt als
UCS (unconditioned stimulus) (bijv met verbaal belonen/straffen)
- operant conditioneren (instrumenteel leren) → belonen/bestraffen van
spontaan (niet-reflexmatig) gedrag
● meeste gedrag is geen reflex → hoe werkt het leren van spontaan
gedrag
● law of effect (Thorndike, 1905), gedrag met positieve consequentie neemt in
frequentie toe en andersom
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sophie154. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 82002 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen