Markt en Prijzen
Deel 1: Rationeel vraag- en aanbodgedrag
1. Consumptie en Vraag (M1)
a. Determinanten van de vraag
Het totale budget (= inkomen = totale uitgaven) is een exogeen gegeven. -> verwaarlozing sparen
De algemene vraagfunctie van een individuele consument (de vraag naar een goed i):
𝑞𝑖𝑣 = 𝑓𝑖 {𝑝, 𝑝𝑎 , 𝑝𝑏 , . . . , 𝑦, 𝑠𝑒𝑖𝑧𝑜𝑒𝑛, 𝑔𝑒𝑧𝑖𝑛𝑠𝑔𝑟𝑜𝑜𝑡𝑡𝑒, . . . }
Prijzen en inkomen
Budgetbeperking wordt bepaald door prijzen en inkomen.
Eigen prijselasticiteit
𝜀𝑝 meet de (relatieve) verandering in de vraag naar een goed bij een (relatieve) verandering in de
prijs van dat goed.
|𝜀𝑝 | > 1: prijselastische vraag -> vlakker
|𝜀𝑝 | < 1: prijsinelastische vraag -> steiler
|𝜀𝑝 | = ∞: perfect prijselastisch -> ∆q heeft geen invloed op p -> horizontale rechte
|𝜀𝑝 | = 0: volkomen prijsinelastisch -> ∆p heeft geen invloed op q -> verticale rechte
∆𝑞𝑣⁄
%∆𝑞𝑣 𝑞𝑣
𝜀𝑝 = %∆𝑝
= ∆𝑝⁄ (meestal negatief)
𝑝
Uiteindelijke prijseffect is de resultante van twee effecten:
Substitutie-effect: als prijs stijgt, worden andere goederen relatief aantrekkelijker.
- p -> q
Inkomens-effect: als prijs stijgt, daalt de koopkracht van het inkomen.
- ‘normale’ goederen: vraag daalt als koopkracht daalt (, omdat prijs stijgt) (NEGATIEF)
• p -> y/p -> q (hoe armer, hoe minder q)
- ‘inferieure’ goederen: vraag stijgt als koopkracht daalt (, omdat prijs stijgt) (POSITIEF)
• p -> y/p -> q (hoe armer, hoe meer q)
• Giffengoederen: (inferieure) goederen waarbij het inkomenseffect sterker is dan
het (tegenovergestelde) substitutie-effect. (Vraag stijgt als prijs toeneemt en vraag
daalt als prijs daalt)
≠ veblen goederen: prijs stijgt en als gevolg stijgen de verkopen, omdat men hun
status wil versterken.
≠ complementen: prijzen stijgen, dus q daalt van goederen van zelfde merk
𝑉
𝜀𝑥,𝑏 >0 -> substituten
𝑉
𝜀𝑥,𝑏 =0 -> onafhankelijke goederen
𝑉
𝜀𝑥,𝑏 <0 -> complementen
b. Het keuzemodel grafisch
Budgetrechte (= de budgetbeperking) -> maximale consumptie MOGELIJKHEDEN voor een gegeven
inkomen en prijzen-> BETAALBAAR
𝑦 𝑝
𝑞2 = (𝑝 ) − (𝑝1 )𝑞1
2 2
Helling van de budgetrechte
Intercept (snijpunt y-as)
Alles onder de budgetcurve is de budgetverzameling bepaald door prijzen en inkomen!
Wijzigingen:
- P-wijziging: wenteling rechte (rechts bij prijsstijging)
- Y-wijziging: verschuiving rechte (boven bij inkomensstijging)
Indifferentiecurve -> consumptieDOELSTELLINGEN (voorkeuren) -> BESTE
MSV geeft weer hoeveel we van het ene goed willen opgeven bij een extra eenheid van een ander
goed om uiteindelijke ‘even goede’ goederenbundels te bekomen.
MSV is een maat voor de ‘kromming’ van de indifferentiecurve.
∆𝑞2 𝑑𝑞2
= lim =
∆𝑞1 →0 ∆𝑞1 𝑑𝑞1
= een verhouding (‘voet’) van minieme (‘marginale’) veranderingen in hoeveelheden.
MSV is dalend (in absolute waarde)
- Als 𝑞2 relatief schaarser is, zal de consument minder van 𝑞2 willen opgeven bij een extra
eenheid van 𝑞1 .
- De helling is vlakker bij hogere waarden van 𝑞1 / lagere waarden van 𝑞2 .
Slaat op de substitutie van een goed door een ander goed om uiteindelijk ‘even goede’
consumptiebundels te verkrijgen.
c. Het keuzemodel algebraïsch
Stap 1: Het nut is constant overheen de indifferentiecurve, dus de totale differentiaal is 0.
𝜕𝑈 𝜕𝑈 𝜕𝑈 𝜕𝑈
dU = (𝜕𝑞 ) 𝑑𝑞1 + (𝜕𝑞 ) 𝑑𝑞2 = 0 met (𝜕𝑞 ) 𝑑𝑞1 een marginaal nut en (𝜕𝑞 ) 𝑑𝑞2 een marginaal nut.
1 2 1 2
Stap 2: optimum is waar een kleine verandering in q1 geen verandering in nut teweegbrengt.
𝑑𝑈
Dus waar 𝑑𝑞 = 0
1
𝜕𝑈 𝜕𝑈 𝑑𝑞2
Dus 𝜕𝑞 + .
𝜕𝑞2 𝑑𝑞1
=0
1
Stap 3: Optimale goederenbundel ligt op budgetrechte.
Deze rechte bepaalt dus in welke mate een verandering in q1 een verandering in q2 impliceert.
𝑦 𝑝 𝑑𝑞 𝑝
𝑞2 = (𝑝 ) − (𝑝1 )𝑞1 𝑑𝑞2 = −(𝑝1 )
2 2 1 2
Vaak toepassen op Cobb-Douglas functie
𝛼 𝑞
-> MSV = − 𝛽 . 𝑞2
1
3
Lingier Yael – TEW 2021-2022
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper YaelLingier. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.