Infectiebeheersing: virussen – parasieten – schimmels en gisten – immuniteit
Deel 2: Parasitologie
1. Parasitologie
1.1. Parasitologie
*parasitologie
= eukaryote (zie eerder) micro- of macro-organismen die voor hun levensfuncties afhankelijk
zijn ve gastheer.
- protozoa (ééncelligen)
- wormen (platwormen en rondwormen)
- geleedpotigen (insecten en spinnen)
voorkomen:
- vooral in tropische regio’s
- wel hoge prevalentie België:
Toxoplasma gondii
Trichomonas vaginalis
- volgens wijze van parasiteren
obligaat: kan de levenscyclus niet voltooien zonder een geschikte gastheer
facultatief: leeft vrij zonder gastheer, maar kunnen zich ook in bepaalde
gevallen als parasiet gedragen (b.v. larven van de gewone groene bromvlieg,
die soms schade aan gezond weefsel toebrengen).
- volgens gastheer
monoxeen = parasieten die maar één gastheersoort parasiteren
heteroxeen = parasieten die van gastheersoort kunnen wisselen (bv. de
lintworm Taenia saginata die voor de levenscyclus afhankelijk is van zowel de
mens als het rund).
reservoir gastheer = parasieten, die de mens infecteren worden ook
aangetroffen in andere dieren. Deze dieren (gastheren) kunnen daarom
optreden als infectiebron voor de mens.
- volgens plaats van parasiteren op gastheer
ectoparasieten (buiten lichaam)
huid- en haarparasieten (bv. luis)
endoparasieten (in lichaam)
intacellulair - bloedparasieten (bv. malaria)
extracellulair - darmparasieten (bv. lintworm)
, Infectiebeheersing: virussen – parasieten – schimmels en gisten – immuniteit
Deel 2: Parasitologie
Transmissie
Verschillende manieren van overdracht van parasieten van de ene gastheer naar de andere:
- door direct (lichaams)contact tussen de gastheren (bijvoorbeeld bij vlooien, mijten,
luizen)
- door het eten van voedsel of drinken van water die parasieten, larven of eieren van
parasieten bevatten
- door contacten met huisdieren (bijvoorbeeld Toxoplasma)
- door ongewervelde dieren, zoals muggen, vliegen en teken = de vector vd parasiet
1.2. Protozoa
anatomische structuur
- zoals andere eukaryote cellen
Celkern met kernmembraan
Micronucleus: staat in vd reproductieve functies
Macronucleus: staat in vh celmetabolisme en eiwitsynthese
- typische insluitsels:
mitochondriën: energiecentrales vd protozoacel
voedselvacuolen: opgeloste voedingsstoffen
pulsieve vacuolen: regeling osmotische druk - neemt toe in volume en
contraheert om overschot aan water in de cel te verdrijven.
levenswijze
- alleen actief in waterhoudend milieu (zout- of zoetwater, vochtige grond)
- vorming van cystes bij barre omstandigheden (t° verandering, pollutie, gebrek aan
voeding en water): een blaasje met daarin de parasiet 'in rust’ cysten worden
opgenomen via besmet water, voedsel, via fecaal-orale en vaginale weg barsten in
lichaam open en parasiet komt vrij
voeding
- heterotroof: kunnen eigen voedsel niet maken, consumeren andere dieren, planten
of dood organisch materiaal
*Cytostomie = voedingsdeeltjes worden door het cytostoom heen geleid en
in vacuolen opgenomen (fagocytose): opgeslokte voedsel ondergaat vertering
oplosbare nutriënten via diffusie naar cytoplasma
- soms autotroof: bekomen voedsel door fotosynthese
Voortplanting
- geslachtelijk door kernversmelting
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper angieclaeys. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.