In deze samenvatting is thema 7 'Ecologie en milieu' uit boek 'Biologie voor Jou' (6e editie) voor Havo 4 samengevat. Hierin zijn verschillende begrippen en methoden beschreven, om je zo goed voor te bereiden op de toets!
Begrippenlijst Thema 7 Ecologie & Milieu
Ecologie: de wetenschap waarbij de wisselwerking tussen organismen en hun omgeving
wordt bestudeerd.
Biosfeer: het gedeelte van de aarde waar leven mogelijk is.
Organisme (individu): één levend wezen.
Populatie: groep organismen van dezelfde soort in een bepaald gebied, die samen een
voortplantingsgemeenschap vormen.
Levensgemeenschap: alle populaties in een bepaald gebied.
Biotische factoren: invloeden afkomstig van de levende natuur.
Abiotische factoren: invloeden afkomstig van de levenloze natuur.
Biotoop: alle abiotische factoren in een ecosysteem.
Ecosysteem: een min of meer begrensd gebied waarin wisselwerking plaatsvindt tussen
biotische en abiotische factoren.
Habitat: het leefgebied van een organisme. Of deze geschikt is wordt bepaald door
abiotische factoren als zuurstofgehalte, hoeveelheid licht en temperatuur.
Predatie: het eten van dieren.
Vraat: het eten van planten.
Soortensamenstelling: de verschillende soorten die binnen een gebied voorkomen.
Klimaat: een combinatie van abiotische factoren: temperatuur, licht, wind en water.
- Bodemgesteldheid: een bodem bestaat uit een mengsel van bodemdeeltjes van
verschillende grootte.
o Zand: grote bodemdeeltjes, veel lucht en weinig water. Kan water niet goed
vasthouden.
o Klei: kleine bodemdeeltjes, weinig lucht en veel water. Kan water goed
vasthouden.
o Humus: een mengsel van organische en anorganische stoffen en micro-
organismen (reducenten). Humus verbetert de structuur van de bodem en
gaat uitspoeling van mineralen tegen.
o Andere factoren: o.a. de pH, grondwaterstand, gehalte aan mineralen.
- Licht: daglengte beïnvloedt de voorplanting van planten en dieren.
o Zonplanten groeien het best bij een hoge lichtintensiteit, schaduwplanten bij
een lage lichtintensiteit.
o De daglengte heeft bij veel organismen invloed op het tijdstip van
voortplanting.
o In zeeën en oceanen dringt alleen licht door in de bovenste lagen.
- Water
o Landplanten in een vochtige milieu hebben zwak ontwikkelde wortelstelsels,
veel grote bladeren met een dunne cuticula (= waslaagje) en veel
huidmondjes.
o Landplanten in een droog milieu hebben goed ontwikkelde wortelstelsels,
veel kleine bladeren met een dikke cuticula en weinig huidmondjes. Ze slaanin
speciale weefsels in de stengel water op.
- Temperatuur
, o De enzymactiviteit is afhankelijk van de temperatuur: bij lage temperaturen is
de enzymactiviteit klein en bij hoge temperaturen gaan de enzymen kapot.
Verspreidingsgebied (areaal): het gebied op aarde waar een soort voorkomt.
Tolerantie: het vermogen van organismen om schommelingen in een abiotische factor te
verdragen.
Optimum: de waarde van een abiotische factor die het gunstigst is voor het organisme.
Beperkende factor: een abiotische factor die bepaald hoeveel organismen van een soort in
een gebied kunnen overleven.
Concurrentie: competitie/ strijd tussen organismen. Deze is vaak in een populatie groter dan
tussen populaties.
Coöperatie: samenwerking tussen organismen.
Selectiedruk: de organismen die het best zijn aangepast aan het milieu, hebben de grootste
overlevingskans en geven hun genen door.
Genetische diversiteit: als deze groot is, is de kans groot dat sommige organismen in de
populatie goed zijn aangepast aan de nieuwe omstandigheden.
Symbiose: langdurige samenleving van organismen van verschillende soorten.
Mutualisme: beide organismen hebben een voordeel of voordelen.
Commensalisme: het ene organisme heeft voordeel en het andere geen voordeel en
geen nadeel.
Parasitisme: een organisme (parasiet) leeft op of in een organisme van een andere
soort (gastheer) en onttrekt er voedsel aan.
Populatiegrootte wordt bepaald door:
Geboorte: hierdoor groeit een populatie.
Sterfte: hierdoor wordt een populatie kleiner.
Migratie: verplaatsing, verhuizing.
o Immigratie: binnentrekken.
o Emigratie: wegtrekken.
Biologisch evenwicht: toestand waarin de populatiegrootte van elke soort in een
ecosysteem schommelt rond een bepaalde waarde.
Uitheems: organismen van andere soorten die vanuit een ander gebied een bepaald gebied
binnendringen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper SophievandenBosch. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
