Psychopathologie 1.2. Alle aandoeningen hebben een apart kopje met daaronder de volgende onderwerpen verwerkt: DSM-V criteria, etiologie, epidemiologie, prognose en beloop, behandeling en verpleegkundige interventies.
Een uiteenlopende groep stoornissen die ontstaan door permanente beschadiging van de hersenen. Het
ontstaat van de ene op de andere dag, bij iemand die zich tot die tijd normaal heeft ontwikkeld. Het is geen
erfelijke aandoening (prenataal) of ontstaan door geboortecomplicatie (perinataal).
Veelvoorkomende klachten:
Snel vermoeid
Snel geïrriteerd
Trager denken
Moeite met concentratie
Hoofdpijn
Geheugenproblemen
Problemen met plannen en organiseren
Overzicht verliezen
Afhankelijk van de omvang en locatie:
Verlies van spierkracht of spasme
Epileptische aanvallen
Taalproblemen
Evenwichtsproblemen
Coördinatiestoornis
Veranderingen in persoonlijkheid
Zintuigelijke problemen (zien, horen, proeven, voelen, ruiken)
Hallucinaties en achterdocht
Depressie
Etiologie
Traumatisch hersenletsel
Een val
Verkeersongeluk
Klap tegen het hoofd door bijvoorbeeld vechtpartij
Zwaar voorwerp tegen het hoofd
Shaken-baby syndroom
Open brain injury Hersenen worden direct beschadigd, bijvoorbeeld door een steek- of schotwond of
afgebroken stuk schedel.
Closed brain injury De schedel blijft in tact, maar bewegen bij val of klap.
Coup Botsen van hersenen tegen schedel aan de kant van de klap. Er ontstaan kneuzingen van het
hersenweefsel en bloedingen door het afscheuren van bloedvaatjes.
Contracoup Hersenen veren terug en botsen tegen andere kant van de schedel. Er ontstaat ook
schade aan de tegenoverliggende kant.
Bij een hersenkneuzing zijn de hersencellen in die gebieden van de coup en contracoup afgescheurd. Als de
axonen van hun cellichamen afscheuren, sterven beide delen van de neuron af.
Als hersenbloedvaten gescheurd zijn, kan de druk in de schedel stijgen. Hierdoor kunnen belangrijke functies
uitvallen. Schade neemt toe in de eerste 24 uur na het trauma, door verschillende processen. Uit dode
1
,hersencellen komen giftige stoffen vrij de gezonde hersencellen beschadigen. Complementsysteem wordt
actief, waardoor een ontstekingsreactie optreed. Dit geeft zwelling in de hersenen, waardoor het klem komt
te zitten in de schedel.
Niet-traumatische beschadiging
CVA Het betekent letterlijk: een ongeluk (accident) in de bloedvaten (vasculair) van de hersenen
(cerebro).
o Herseninfarct Een verstopping van een slagader waardoor weefsel afsterft. Verschijnselen
hiervan zijn: scheve mond, verlamde arm/been en moeilijkheden met spreken.
o Hersenbloeding Een afwijking van een slagader(tje): aneurysma, framboosje, broze vaten.
Er is hierbij sprake van een verhoogde hersendruk door bloeding.
Beroerte
Hersentumor
Zuurstoftekort Tijdelijke onderbreking van de zuurstofaanvoer. Dit kan komen door een
hartstilstand, ademhalingsstilstand, bijna verdrinking, verstikking, verslikking, epileptische aanval,
rookvergifting.
Hersenvliesontsteking
Hersenoperatie
Epidemiologie
Ongeveer 1 op de 30 mensen in Nederland heeft een NAH.
Aandoening Prevalentie
Ongeval 85.000 per jaar (30.000 op SEH, 1000 overlijden)
CVA (hersenbloeding, herseninfarct, 45.000 per jaar (9000 overlijden) Van overlevenden 55%
aneurysma) na zes maanden niet zelfstandig.
Per leeftijd verschil het risico op traumatisch hersenletsel.
Risicogroep Prevalentie Oorzaak
Kinderen (tot 5 jaar) 15.000 - Val thuis of op school
- Shaken baby-syndroom
Jongeren (15-25 jaar) 15.000 - Ongevallen in het verkeer
- Ongevallen bij sport
- Letsel na geweld
Ouderen - Vallen in en rondom huis.
Prognose en beloop
In de eerste periode treedt het meeste herstel op. Dingen zoals misselijkheid en verwardheid verdwijnen
soms al na enkele uren. Klachten als bijvoorbeeld vermoeidheid, verminderde concentratie en
geheugenproblemen houden meestal langer aan en kunnen blijven van aard zijn. Na zes maanden is er nog
herstel, maar gaat het minder snel. Na een jaar is er meer inzicht op welke klachten blijven zijn en wat de
precieze gevolgen zijn.
, Gedragsveranderingen Weinig ziekte-inzicht, gebrek aan inlevingsvermogen, ontremd
gedrag, minder geduld, snelle irritatie, heftige emoties
Cognitieve problemen Aandachts- en concentratiestoornissen, overgevoeligheid voor
prikkels, geheugenstoornissen, stoornissen in planning en
uitvoering, constante vermoeidheid
Psychische stoornissen Stemmingsstoornissen (depressie), angststoornissen,
hallucinaties, wanen, PTSS, verslaving
Sociale gevolgen Verlies zelfredzaamheid, eenzaamheid, sociale isolatie, afname
werk- en sociale participatie.
Behandeling
Acute fase Hierbij horen vaak medische behandelingen. Denk aan een operatie en/of het goed
monitoren van iemand na een ongeval.
Revalidatie- / herstelfase Hierbij gaat iemand herstellen. Denk aan het herstellen van een
(wellichte) operatie. Ook kijken ze hier naar de uitgevallen functies van een patiënt en welke ze
hiervan wellicht terug kunnen krijgen.
Re-integratie- / participatiefase Hierbij gaan ze kijken wat iemand nodig heeft om weer dingen te
kunnen doen de ook gedaan werden voor het ongeluk/hersenbeschadiging. Hierbij gaan ze ook kijken
of iemand wellicht weer werken kan.
Chronische- / stabilisatiefase Hierbij gaan mensen weer naar huis. Er wordt hierbij ook vanuit
gegaan dat wat gedaan kan worden, is gebeurd. Er kunnen dan meestal ook niet meer heel snel
functies bij komen, al kan dit vanuit thuis wellicht aangeleerd worden. De persoon wordt dan
opgevangen door het gezin.
Preventie
Risicogroepen als kinderen en ouderen beschermen
Fietshelm
Alcohol
Beroertes: hoge bloeddruk, overgewicht, roken, te hoog suiker- en cholesterolgehalte.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper bkohler. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
