HUISARTSENGENEESKUNDE
Camille Verschueren
2021-2022
,Inhoudsopgave
CHRONISCHE EN COMPLEXE ZORG................................................................................................................. 2
DEFINITIES:............................................................................................................................................................2
EPIDEMIOLOGIE VAN CHRONISCHE AANDOENINGEN.........................................................................................2
DE RISICOSTRATIFICATIE VOLGENS KAISER-PERMANENTE..................................................................................4
BASIS VAN PIRAMIDE:.......................................................................................................................................4
LAGE COMPLEXITEIT > self-care support..........................................................................................................4
THEORETISCHE MODELLEN EN ORGANISATIE GEZONDHEIDSZORG:...................................................................9
Geïntegreerde zorgmodel: persoonsgericht.....................................................................................................9
Het Chronic care model Wagner (! examen)....................................................................................................9
Innovative care for chronic conditions framework van WHO........................................................................10
Wat bestaat er in België en Vlaanderen om deze modellen te realiseren?...................................................10
PALLIATIEVE ZORG....................................................................................................................................... 12
INLEIDING:..........................................................................................................................................................12
VAN BEHANDELEND ARTS NAAR PALLIATIEF ARTS............................................................................................14
CONTINU EVALUEREN VAN BESTAANDE ZORGNODEN EN GENERIKE AANPAK:................................................15
MEDISCHE BESLISSINGEN BIJ HET LEVENSEINDE:..............................................................................................16
PALLIATIEF HANDELEN EN SYMPTOOMCONTROLE:...........................................................................................16
EUTHANASIE.......................................................................................................................................................17
2 MANIEREN OM EUTHANASIE AAN TE VRAGEN:..........................................................................................17
EUTHANASIE IS GEEN SEDATIE OF PIJNBESTRIJDING.....................................................................................18
EUTHANASIE IS GEEN HULP BIJ ZELFDODING.................................................................................................18
EUTHANASIE ≠ LEVENSBEËINDIGING ZONDER VERZOEK...............................................................................18
Functionele klachten: inleiding en diagnose.................................................................................................19
Patiënt met lichamelijk klachten........................................................................................................................19
Functionele lichamelijke klachten (FLL)..............................................................................................................19
Functionele klachten: somatisatie en behandeling.......................................................................................23
SOMATISATIE......................................................................................................................................................23
Behandeling somatisatie, functionele klachten, S-S stoornis.............................................................................24
Functionele klachten: therapie...........................................................................................................................26
Ouderenmishandeling.................................................................................................................................. 27
2 casussen...........................................................................................................................................................27
theorie.................................................................................................................................................................27
ALLEDAAGSE AANDOENINGEN..................................................................................................................... 30
1
,CHRONISCHE EN COMPLEXE ZORG
DEFINITIES:
te kennen!
Chronische aandoening: chronische aandoeningen vereisen een langdurige zorg onder de vorm van
onderhoudsmedicatie of afhankelijkheid van medische of verpleegkundige verzorging. Zij hebben
vaak een negatief impact op de QoL tgv complicaties of fysieke beperkingen. Er bestaat onzekerheid
met betrekking tot gunstige afloop of juist zekerheid over de ongeneeslijkheid van de aandoening.
Meestal is er sprake van een progressieve achteruitgang of van een intermittent, terugkerend beloop
met opstoten.
Voorbeelden
Niet-overdraagbare aandoeningen (NCD) DM, COPD, hart- en vaatziekten, kanker, CVS, RA
Persisterende overdraagbare aandoeningen Aids, TBC
Mentale ziekten Depressie, psychose, autisme, mentale retardatie,
alcohol
Fysieke handicaps Fragiliteit van hoge ouderdom, arthrose, blindheid,
paraplegie, amputatie
Complexiteit: een complexe casus wordt gekenmerkt door een niet- eenvoudige fysiopathologie met
een verstrengeling van multipele oorzakelijke factoren, door samengaan van verscheidene
aandoeningen en RF in één persoon (multimorbiditeit), wat meestal leidt tot een inname van
veelvuldige medicatie (polyfarmacie). Dit alles resulteert vaak in fragiliteit, met nood aan verzorging,
toezicht en verlies van zelfredzaamheid.
Multimorbiditeit:
- Eenvoudig (WHO): >1 chronische ziekte MAAR...
- Meer omvattende definitie (EGPRN):
o Het voorkomen van één chronische aandoening (diabetes, coronair lijden, COPD, ...)
Samen met ≥1 acute (pneumonie, heupfractuur,...) of chronische ziekte
OF bio-psychosociale factor (depressie, verslaving, armoede, ...)
OF somatische risicofactor (hypertensie, overgewicht, …).
o Deze combinatie kan aanleiding geven tot
Verminderde gezondheidsuitkomsten, mindervaliditeit, verminderde QoL,
fragiliteit
Gezondheidsvaardigheid: de vaardigheid van individuen om informatie over gezondheid te
verkrijgen, te begrijpen en te gebruiken bij het nemen van gezondheid gerelateerde beslissingen.
‘health, literacy’
dus: in hoeverre zijn mensen in staat om zelf een stukje de regie van de zorg voor hun ziekte op te
nemen.
EPIDEMIOLOGIE VAN CHRONISCHE AANDOENINGEN
- Prevalentie:
o Prevalentie van chronische aandoeningen is groot en neemt verontrustend hard toe
= tsunami of pandemie
Oorzaken:
o Demografische oorzaken (vergrijzing (geen piramide meer!))
2
, o Ongezonde levensstijl (roken, alcohol, sedentaire LS, stress)
o Verstedelijking en marketing strategieën (ook ontw. landen)
o Verbetering therapeutische mogelijkheden (↗ # chron pt)
“Noncommunicable diseases (ncds) are one of the major health and
development challenges of the 21st century, in terms of both the human
suffering they cause and the harm they inflict on the socioeconomic fabric of
countries, particularly low- and middle-income countries.”
DUS: grote uitdaging voor:
o Pt, arts en zorgteam, gzondheidszorg, samenleving
In nederland verwacht men in 2030 7 miljoen mensen met chronische
aandoening
In Belgie geen studies, wel obv zelfraportering (wss onderschat)
o Prevalentie van multimorbiditeit is hoog (23%)
Stijgt opvallend met leeftijd
Lage socio-economische status
= heel belangrijke RF van multimorbiditeit!
o 10-15j vroeger!
Dubbel zoveel geestelijke gezondheidsproblemen!
o + bij stijgende graad van multimorbiditeit
> ook enorme stijging geestelijke
gezondheidsproblemen!
- Mortaliteit:
o 56 miljoen doden in 2016: daarvan 40 miljoen door chronische ziekte (70%)
Waarvan de helft prematuur is = <70j
Groot deel hiervan is vermijdbaar!
(!) Let op: in landen met lage/gem inkomens: 80% = prematuur!
o Overlijdens door chronische aandoeningen: 4 grote killers (!!!)
H&V ziekten (44%)
Kankers (22%)
Astma/COPD (9%)
DM (4%)
Door de ongezonde westerse levensstijl!!
o Mentale healt conditions staan op plaats 5:
Grote impact op QoL en mortaliteit (suïcide!)!!
- Impact:
o Ziektebelasting (‘burden of disease’) voor een land of regio wordt uitgedrukt in DALY
Disability Adjusted Life Year: het aantal gezonde levensjaren dat verloren
gaat
DALY = YLL + YLD
YLL = aantal verloren gezonde levensjaren dr vroegtijdige sterfte
o Years of life lost
YLD = aantal verloren gezonde levensjaren dr leven met
invaliderende ziekte
o Years lost due to disability
3
