Deel 1 Staatsrecht
Hoofdstuk 1) Wat is recht?
1) Definitie
- Niet 1 definiete, maar verschillende elementen samen
2) Een geheel van gedragsregels
- Geheel van gedragsregels of kader waarbinnen verder recht ontstaat
o Verkeersreglementering, grondwet
- Algemene draagwijdte
o Belofte maakt schuld
3) Rechtsregels worden opgelegd door het gezag van de gemeenschap
- Vooral gemaakt door parlementen
Vertegenwoordigers van het volk
4) Doel is ordening van de maatschappij
- Letterlijk ruimtelijke ordening
5) Rechtsregels die worden gehandhaafd door het maatschappelijk gezag
6) Bronnen van het Belgische recht
7) Internationale verdragen
- Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens
Fundamentele vrijheden zoals recht op leven, recht op privacy, recht op eerlijk proces
- Dubbelbelastingenverdragen:
Om eenzelfde materie geen twee keer te laten belasten
8) Europees recht
- Vorderingen (direct toepasbaar recht) en richtlijnen (omzetten in nationaal recht
noodzakelijk)
- BTW-richtlijn (omgezet in Belgisch BTW-wetboek)
Grondwet
Wette, decreten en ordonnanties
Uitvoeringsbesluiten
Rechtspraak
Ge
Rechtsleer
woo
nte
n en
geb
ruik
en
1
,9) Grondwet
- Hoogste norm, nochtans slechts 198 artikels
- Werking en organisatie van de staat
- Grondwettelijke rechten en plichten
- Grote territoriale toepassing (gans België)
- Zeer belangrijk:
Speciale procedure wetswijziging
- Wijzigingen in Belgisch staatsblad
10) Wetten, decreten en ordonnanties
Wetten? Federaal parlement
Decreten en ordonnanties? Gemeenschappen en Gewesten
- Zijn gelijkaardig
- Worden door parlementen uitgevaardigd
- Elk parlement heeft duidelijk eigen bevoegdheid (materieel en territoriaal):
Controle door Grondwettelijk Hof
- Moet Grondwet respecteren:
Controle Grondwettelijk Hof
- Grote territoriale toepassing:
Wet – gans België / gewest / gemeenschap
- Nieuwe verschijnen in Belgisch Staatsblad:
In principe van toepassing vanaf 10de dag na dag publicatie
11) Uitvoeringsbesluiten
- Koninklijk besluit, ministerieel besluit, besluit van gemeenschaps- en gewestregeringen
- Voeren wetten, decreten en ordonnanties uit
- Controle door raad van staat
- Grote territoriale toepassing
Wet – gans België / gewest / gemeenschap
- Nieuwe verschijnen in BS
12) Rechtspraak
- = rechterlijke uitspraken
- In principe enkel van toepassing tussen partijen in geding
- Bijzondere, nieuwe interpretatie = precedent (uitspraak rechtbank nieuw recht):
Kan leiden tot nieuw recht
- Te vinden in gespecialiseerde tijdschriften en databanken
13) Rechtsleer
- = commentaren bij wetgeving en rechtspraak
- Zorgen voor argumenten om wetgeving in bepaalde zin te interpreteren
- Zorgen voor argumenten die rechter moeten overtuigen in bepaalde zin uitspraak te doen:
Onrechtstreeks beïnvloeden van rechtspraak
- Terug te vinden in gespecialiseerde tijdschriften of boeken
14) Gewoonten en gebruiken
- Zeer uitzonderlijk bron van recht
- Wordt naar verwezen in wetgeving
2
,15) Draagwijdte van rechtsbronnen
- Zijn rechtsregels afdwingbaar?
Regels van
openbare orde
Gebiedende Regels van
rechtsregels goede zeden
Rechtsregels
Aanvullende Regels van
rechtsregels dwingend recht
1) Gebiedende rechtsregels
a) Regels van openbare orde
- Regels die essentieel belang van de staat of gemeenschap raken (in het algemeen belang,
beschermen hele samenleving):
Hierop rust de orde in onze maatschappij
- Vooral publiek recht, staat en bekwaamheid van personen
- Sanctie = nietigheid van contract (vernietigen van het contract)
Schijnhuwelijk
Verkoop baby
2) Regels van goede zeden
- Wat momenteel moreel aanvaardbaar is
- Afhankelijk van tijdsgeest
- Sanctie = nietigheid van contract
Organen verkopen
Handelen in verdovende middelen
3) Regels van dwingend recht
- Ter bescherming van zwakke partijen in een contract
o Opzegtermijnen huurder
o Volledig appartementsrecht hoe beheer je appartementen
- Sanctie = nietigheid van contract
4) Aanvullende rechtsregels
- = suppletief recht
- Wordt toegepast wanneer het contract geen oplossing geeft
Mensen helpen
o Kosten van levering voor koper of verkoper?
3
, Hoofdstuk 2) historische schets
1. Rechtsstaat
- De overheid kan maar handelen als er wettelijke basis is
- Burger mag alles zolang niet wettelijk verboden is
2) Democratie
- Wetgeving wordt onrechtstreeks door burgers bepaald:
Verkozenen zetelen in parlementen of raden
3) Monarchie
- Staatshoofd = Koning
- Onschendbaar, onbekwaam (politiek), alleen te handelen, geen persoonlijke macht
4) Federale staat
- Macht is verdeeld over federaal niveau (nationaal) en deelstaten (gemeenschappen en
gewesten)
Hoofdstuk 3) Beleidsniveaus en bevoegdheidsverdeling
1. Nevengeschikte beleidsniveaus
Federaal Gemeenschap Gewest
Grondwet Onderwijs Ruimtelijke ordening
Justitie Culturele aangelegenheden Milieu
Defensie Persoonsgebonden Huisvesting
aangelegenheden
Openbare orde en Justitiehuizen Woninghuur
ordehandhaving
Sociale zekerheid Groeipakket Waterbeleid
Arbeidsrecht Taalgebruik in Gewestelijk energiebeleid
bestuurszaken, onderwijs,
sociale betrekkingen tussen
werkgever en personeel en
wettelijke
bedrijfsdocumenten
Prijs- en inkomensbeleid Regionale economie
Handels- en Wegennet
vennootschapsrecht
Monetair en financieel Havens
beleid
Openbare werken
Wapenhandel
Hoofdstuk 4) Scheiding der machten
1. Scheiding der machten
- WM (wetgevende macht) = parlementen en raden
Konin
- UM (uitvoerende macht) = regeringen
g
- RM (rechterlijke macht = rechtbanken
Mogen zich niet moeien met elkaar over heel België hetzelfde
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lounavanhaverbeke. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.