Samenvatting

Samenvatting plichtenleer en ethisch handelen

0 keer verkocht

Instelling
Hogeschool Gent (HoGent)

In deze samenvatting is alles samengevat van wat er in de lessen is gebeurt aan de hand van zijn boek. Zoals: moreel leren, ethiek in de vastgoedsector, ...

[Meer zien]

Voorbeeld 4 van de 32 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 24 november 2022
Aantal pagina's 32
Geschreven in 2021/2022
Type Samenvatting

ethiek en moraal
ethische theorieën
de vastgoedsector
moreel leren
organisatie en bedrijfsethiek
ethiek in de vastgoedsector

€4,49

In winkelwagen

Opslaan

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

Hoofdstuk 1 Ethiek en Moraal

Begrippenkader
Filosofie
- 1e natuurfilosofen
 Natuur
 Wereld rondom
 Kosmos
- 800-400 v.o.t. (voor onze tijdrekening)
 Oud Griekenland / Turkije
- Polis en agora (markt) Athene
- Democratie ontstond ttv. Pericles (ca. 495-429 v.o.t.)
- Filosofie werd ter lering en vermaak aangebonden aan de burgers van de polis
- Filosofie = (Grieks: Philos  houden van + Sophia  wijsheid)

Logica Fysica Ethica
Hoe kun je aan betrouwbare Hoe zit de wereld in elkaar? Wat hoor je wel/niet te doen?
kennis komen?

Ethiek
- Èthos  gewoonten, gebruiken of zeden, houding
- Deel van de filosofie
- Centrale vraag Welke menselijke beslissingen/handelingen zijn goed of toelaatbaar en
welk slecht of niet toelaatbaar?
- Het onderzoek en de rechtvaardiging van ethische waarden (Waarom vind ik dit juist of
fout?), van morele normen en van waardestelsels
- Socrates als centrale figuur
 Maak iet van je leven!
 Onderzoek je leven en ontwikkel wijsheid
 Ging op wandel en bevroeg de burgers op straat
 Wat is rechtvaardigheid?
 Wat betekent het een goed leven leiden!
 Zelf nadenken! Erachter komen wat het juiste handelen voor jou betekent

Moraal
- ≠ ethiek (“ethiek is reflectie over moraal” = Aristoteles)
- Heeft evolutionair biologische wortels
- Is eveneens het geheel van waarden en normen van een gemeenschap, individu, bedrijf,
organisatie, …
- Een ondernemer die geregeld fraudeert, volgt ook een zekere moraal, die ethisch laakbaar is

Moreel dilemma
- Een tegenstelling tussen (professionele) waarden
- Kan onderworpen worden aan een moreel oordeel (nadenken hoe)
- Stelt je voor een keuze tussen 2 of meerdere alternatieven

, - Handeling is moreel juist als er voldoende rekening gehouden is met de rechten, belangen en
wensen van betrokken

Moreel oordeel
- Het in de praktijk brengen van ethiek als er zich een dilemma stelt (waarde conflict) en er een
keuze moet worden gemaakt
- Een moreel oordeel is het antwoord op de vraag of een handeling of beslissing moreel juist is
- Meestal volgens een bepaalde redenering onderbouwd met argumenten
- Is een perspectief dat evenwaardig naast een financieel-economische, praktische of
juridische benadering van situatie/beslissing kan staan

Ethisch handelen
- Jeurissen
 Ethisch handelen is dat handelen dat in overeenstemming is met waarden en de normen
waaraan we onszelf en anderen in redelijkheid gehouden achten (bepaalde waardenset
gaan volgen doen in het gene wat je doet en verlangt dat andere mensen jou ook gaan
volgen)
- Gebaseerd op zelfonderzoek
- Hoe sta ik hier als mens tegenover?
- Anderen? Betrokkenen?
 Iedere partij wiens gerechtvaardigde belangen kunnen worden beïnvloed door de
activiteiten van de onderneming, of die zelf invloed op de gerechtvaardigde belangen
van de onderneming kan uitoefenen (als werknemer ga je dingen moeten doen die
nadelen hebben voor anderen)
- Ethisch handelen heeft altijd te maken met anderen/betrokkenen
- Drie niveaus in ethisch handelen
1. Individueel niveau (micro)
2. Organisatieniveau (meso)
3. Economisch niveau (macro)

Integriteit
- Integer in je beroep uitoefenen, betekent dat je handelt vanuit de verantwoordelijkheden die
bij je taak en positie horen, met inachtname van de regels, richtlijnen, normen en waarden
die gelden, met oog op het welzijn, de belangen en rechten van alle betrokkenen
- Wordt bepaald door
 Regelgeving en ethische (beroeps)codes
 Beperken van verleidingen (risico’s)
 Vaardigheid van moreel oordelen
 Houding vanuit intentie en openstaan voor (voor jezelf bespreekbaar houden/praten met
andere mensen waarbij je je goed voelt)
- Meervoudig begrip
- Individuele integriteit
 Doen wat je zegt, zeggen wat je doet, eerlijk- en oprechtheid, betrokkenheid, geen
emotionele veinzerij of agenda
- Sociale integriteit
 Verleidingen weerstaan uit je omgeving, machtspositie niet misbruiken of bederven
- Of je streeft een integere houding na, of je doet het niet. Een beetje integriteit werkt niet
- Fatsoen moet je doen  een morele houding dien je actief uit te dragen en niet enkel te
denken

, - Walk the talk
- Vertrouwen
- Integriteit is geheel van gedragsvormen, kennis en attitudes om vertrouwen te creëren en te
behouden

Waarden
- Wat is nastrevenswaardig als beginsel
 Eerlijkheid
 Rechtvaardigheid
 Vrijheid
 Solidariteit
Sterk sociaal-cultureel bepaald!
- Vele waardestelsels of systemen zijn mogelijk
 Politiek
 Organisaties en bedrijven
 Kunst en cultuur
 Subculturen

Normen
- Uitdrukking van waarden, hoe we ze omzetten in de praktijk (wetten en regels)
 Concrete gedragsregels over wat verwacht wordt in een bepaalde situatie (en wat niet)
- Bepaald door en voor een bepaalde groep mensen (school, …)
- Normen zijn tijdsgebonden
- Het rechtssysteem is normatief, sommige beroepen zijn via beroepscodes ook normatief
geregeld

Juridische en morele rechten
- Ethiek en ethisch handelen ≠ juridische aansprakelijkheid alleen
 Legaliteit (= in overeenstemming met de wet handelen) is niet hetzelfde als ethische
legitimiteit (rechtvaardiging …
 …
- Recht en rechtvaardigheid gaan niet altijd zomaar hand in hand
- Wetgeving ontstaat soms uit rechtspraak over situaties die ethisch laakbaar zijn
Casus: Etrimoschandaal en het ontstaan van de Wet Breyne (1971)
- Juridische rechten vanuit een goed functionerende rechtsorde zijn absolut noodzakelijk …

Oorsprong van de moraal
Charles Darwin (1809)1882
- Bekend door zijn evolutietheorie
- The descent of man benadert moraal voor het eerst biologisch en niet religieus of filosofisch
- We delen meer met dieren dan we vermoeden
- Elke dier dat beschikt over sociale instincten bezit onvermijdelijk de kiemen voor een morele
zin of geweten
- Primaten kennen een zin voor rechtvaardigheid en trouw (aan elkaar) vanuit instinct
- De mens is mentaal een verderzetting van de hogere zoogdieren, komt er als het ware uit
voort in lijn met zijn evolutietheorie
- Navolging bij:

,  Etholoog Frans De Waal (50 jaar onderzoek bij primaten). Ze beschikken over empathie,
gevoel van rechtvaardigheid en wederkerigheid
 Moreel psycholoog Jonathan Haidt voegt er loyaliteit binnen de groep, autoriteit en
puurheid aan toe
 Filosoof Jan Verplaetse definieert vijf moralen
1. Hechtingsmoraal
2. Geweldmoraal
3. Reinigingsmoraal
4. Samenwerkingsmoraal
5. Beginselmoraal
≠ instinctief of gedreven door emoties
≠

Moraal van bovenaf?
- Heilige teksten als oorsprong van de moraal in het westen?
- Goed en kwaad, hemel en hel, …
- Monotheïstische godsdiensten als bron van alle moralen?
- Er is hogere macht in het spel waaraan de mens …

Grondslagen van de moraal
- Egypte  dodenhoek
- Babylonië  codex Hammurabi
- Griekse Oudheid  eerste democratie onder Pericles
- Samenvattend
 Moraal en morele normen zijn het product van menselijk samenleven
 Om de samenhorigheid van de groep te beschermen en te versterken
 Frans De Waal stelt met Darwin dat moraal ouder is dan de mens zelf
 Intuïtie en ratio zijn 2 zijden van dezelfde moraliteitsmedaille. Beide dienen
meegenomen te worden
 Jonathan Haidt stelt dat het denken over rechtvaardigheden van morele keuzes vrijwel
altijd de intuïtie volgt

Menselijk gedrag
- Snel en traag denken

Hoe maken we keuzes? Wat bepaalt ons gedrag?
- Bewust of onbewust?
- Daniel Kahneman
 Nobelprijs economie 2002
 12-20% gebeurt bewust (503X9)
 80-85% gebeurt onbewust (boze blik)
 Ons denken is fundamenteel feilbaar
 We krijgen te maken met allerlei biases
- Wees je bewust van wat je doet

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lounavanhaverbeke. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.