Microbiologie:
Algemene inleiding:
Biologie: studie van levende organismen
- Uitzondering = virussen (geen levende wezens)
Micro-: enkel waarneembaar met de microscoop
- Lichtmicroscoop
- Elektronenmicroscoop voor virussen
- Uitzondering = meercellige parasieten (bv: luizen, aarswormen)
Medisch: enkel de micro-organismen die medisch relevant zijn
4 grote domeinen van de medische microbiologie:
1. Bacteriologie -> bestudeert de bacterien, eencellige prokaryote organismen
2. Virologie -> bestudeert virussen, infectieuze agentia, ….
3. Mycologie -> bestudeert parasieten, eukaryoten, …
4. Parasitologie-> bestudeert gisten en schimmels, ….
- Eencelligen
- Protozoa
- Meercelligen
- Arthropoden (hoofdluis)
- Helminthen (aasworm)
Micro-organismen zijn verantwoordelijk voor het ontstaan van infectieziekte:
Infectieziekte -> het organisme zorg voor schade of veranderde fysiologie bij de mens
è Uiten zich in symptomen (ziek, snot, hoofdpijn) of eerder subklinisch (zonder symptomen, je
merkt niets)
Causaal verband tussen micro-organisme en infectieziekten -> postulaten van Koch
- MO dient gevonden te worden bij elke pt die aan de infectieziekte lijdt en niet bij een gezond
iemand
Uitzondering -> residente microbiota = darmflora, stafilokokken op de huid
- MO dient geïsoleerd te kunnen worden en buiten het lichaam in cultuur gebracht te kunnen
worden
Uitzondering -> virussen = niet overleven buiten de gastheer om zich te vermenigvuldigen
- Het inbrengen van gekweekte MO dient bij een proefdier tot ziekte te leiden en MO dient
opnieuw geïsoleerd te kunnen worden uit het proefdier
Uitzondering -> zoönosen = afkomstig van een dier
,à een besmetting leidt dus niet altijd tot een ziekte/infectie -> je kan een MO dragen zonder
klachten te hebben (bv: toxoplasmose)
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen:
- Opportunist:
à veroorzaakt enkel infectie wanneer de weerstand van het besmette individu is
verminderd = opportunistische infectie
- Primaire pathogenen:
à veroorzaken bij de meeste besmette individuen een infectie
à afhankelijk van weerstand van de gastheer
o Genetische factoren
o Immunisatie (iemand die gevacineerd is)
Besmetting -> infectie:
Ziekteverwekkende vermogen (virulentie) Weerstand gastheer:
- Invasie - Aspecifiek: aangeboren -> algemene
- Proliferatiesnelheid: snelheid waarin weerstand -> lichaam is in staat om
MO zich kan vermenigvuldigen bepaalde MO op te ruimen
- Toxisch vermogen: gifstof die on ziek - Specifiek: specifiek tegen een bepaald
maakt MO -> opbouwen door
o Exotoxine o Vaccinatie
o Endotoxine o Ons eigen
- Ontsnappen aan afweer: resistente
bacterien
Besmettingswegen van een infectie:
MO kunnen pt besmetten via 4 verschillende besmettingswegen:
Direct contact:
- Cutaan -> via de huid (bv: wratten)
- Mucosaal -> via slijmvliezen (bv: syfilis)
Aërogeen (droplet):
- Overdracht vie de lucht (bv: tbc)
Enteraal (spijsverteringsstelsel):
- Oraal: via speeksel
- Faeco-oraal: door slechte hygiëne (bv:salmonella)
Hematogeen:
- Via bloed (bv: hepatitis B, HIV)
à verticale transmissie -> overdracht van kiemen van ouder op kind
- Bv: overdracht van moeder op foetus tijdens zwangerschap
à horizontale transmissie -> overdracht van ziektekiemen via rechtstreeks contact binnen een
populatie (bv: elkaar besmetten)
, Preventie van infectieziekten:
Het ontstaan van een infectie(ziekte) is afhankelijk van:
- Type MO (opportunisten vs convetnionele pathogenen)
- Transmissieroute
- Eigenschappen van de gastheer (immuniteit, leeftijd, …)
Vormen van preventie van infectieziekte:
- Verhogen van de weerstand: vaccinatie (mazelen, bof, griep, …)
- Desinfectie en sterillisatie: het afdoden van of verminderen van
- Primaire preventie: kans op contact tussen mens en MO te elimineren of verminderen
- Secundaire preventie: vroegtijdig opsporen en behandelen van geïnfecteerde personen
(TBC, HIV, …)
Binnen de groep vpk dienen er maatregelen getroffen te worden voor de ziekenhuisinfecties:
- Endogene infecties: veroorzaakt door MO die afkomstig zijn van de pt zelf
- Exogene infecties: MO verkregen uit een ziekenhuisomgeving
à maatregelen: goede handhygiëne, vaccinatie, ….
Bacteriologie:
à infectieziekten worden veroorzaakt door bacterien
De prokaryote cel = bacterien:
à kleine eencelligen: enkelvoudige organisme
à geen echte kern
- DNA circulair van vorm
- Plasmiden -> aparte stukjes circulair dubbelstrengig DNA -> bevatten
genen
à celwand -> gramkleuring = kleuring om bacterie zichtbaar te maken onder
een microscoop (blauw)
à kapsel + slijmlaag -> vorm van weerstand tegen gastheer die bacterie wil
fagocyteren/afbreken
à eigen metabolisme = voeding
à fimbria (vasthechten aan bepaalde cellen van de gastheer) + flagellum (staart om zich voort te
bewegen)
à delend vermogen (manier waarop ze zich verder zetten)
De endosymbiontische theorie:
à Uit een prokaryote cel is een eukaryote cel ontstaan -> uit eukaryoten de meercelligen
Argumenten:
- Vergelijkbare grootte
- Circulair DNA
- Zelfde type ribosomen
- Gelijkaardige processen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper febeboeren. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.