Deze samenvatting bevat de volledige info uit de PowerPoint, syllabus en lessen van het vak levenslooppsychologie uit het 1e jaar toegepaste psychologie.
Ik kreeg les in het jaar 2022 van Miriam Vancauwenbergh.
Bouwstenen voor een
Levenslooppsychologie
Gele markeringen = mogelijke vragen
1.1 Startdefinitie ontwikkelingspsychologie
Studie v.d. evolutie v.h. normaal functioneren/gedrag v.h. individu doorheen het leven
Perspectieven / Referentiekaders
Biologisch
Cognitief
Affectief/ sociaal
1.2 Historische bouwstenen: ontwikkelingspsychologie
doorheen de tijd
Altijd al interesse in kinderen (opvoeding & onderwijs)
Bestuderen van kinderen was altijd al aanwezig belangrijke inzichten
Wetenschap – te weinig gericht op achterliggende mechanismen
1.2.1 Oudheid
Plato
o Kind wiegen goeie atleet
o Kind verwennen kind prikkelbaar
Cicero
o Elk stadium heeft zijn eigenheid
Kindertijd belangrijk komen maatschappij ten goede
1.2.2 Middeleeuwen
Kind = geschenk van God / erfzonde
Miniatuurvolwassenen
Extra werkkracht in gezin
Weinig emotioneel investeren
o Behalve Erasmus
1.2.3 Verlichting
Minder religie
Geloof id. maakbaarheid v.d. samenleving vanuit rationele denken
Sociogenese kindertijd (kindertijd wordt ontdekt als belangrijke aparte periode
in de ontwikkeling die welbepaalde benadering vraagt)
1.2.4 Moderne tijd
Charles Darwin
Survival of the fittest
Biologische evolutieleer
Babybiografieën bij eigen zoon
,Ernst Haeckel: “ De ontogenese is een recapitulatie van de fylogenese” (ontwikkeling
vd soort/mens)
De ontwikkeling van iedere individu is een versnelde herhaling (recapitulatie) van de
ontwikkeling doorheen duizenden jaren van primitieve naar ingewikkeldere
levensvormen
Genetische psychologie
Psychologische groei is sterk parallel aan biologische groei
Biologische mechanismen zijn sturend voor psychologische ontwikkeling
1.2.5 De recentere geschiedenis
Overgang naar wetenschappelijke ontwikkelingspsychologie
o Meer wet. Onderzoeksmethoden & theorieën
Vorige eeuw tot nu
Invloed samenleving (kinderarbeid of naar school gaan)
Vandaag
Social media
Groepsdruk
20e eeuw: Ontwikkelingspsychologie als wetenschappelijk vakgebied
Verwetenschappelijking + toonaangevende theorieën vanuit verschillende
invalshoeken:
Psychodynamisch
Gedragspsychologisch
Cognitief
Ook volwassenheid & ouderdom levensloop i.p.v. ontwikkeling
Biologische kijk op ontwikkeling minder belangrijk
1.2.6 Een stand van zaken en blik in de toekomst
Toekomst
Samenwerkingen met bv. Genetica of sociologie
Kennis:
o Opvoeding en onderwijs, afwijkende ontwikkelingen & preventie
1.3 Hoekstenen: basisbegrippen en -inzichten in de
psychologie
Ontwikkelingspsychologie
Meer dan enkel beschrijven
Werkzame processen en mechanismen verklaren
Predictie ontwikkelingsfenomenen
Nomothetisch
(wet – stelling)
Observatie van grote groep mensen wetmatigheden
,Ideografisch
Beschrijven van individu mechanismen
Deze twee vullen elkaar aan = complementair
Ontwikkeling verloopt via processen van:
differentiatie
Verfijning van capaciteiten
Ongecontroleerde handbeweging grijpen pincetgreep
Integratie
Samenwerking van verschillende domeinen van functioneren
Oog-hand coördinatie = visus + motoriek
Organisatie
Complexere gedragsvormen
Tennis = lopen + zien + grijpen
structuur
Waaruit iets bestaat
Functie
Werking
Beide belangrijk en interactief + hebben invloed op elkaar
Continu
Ontwikkeling verloopt geleidelijk in een continu opbouwende lijn
Nieuwe vaardigheid bouwt voort op vorige
Verschillende ontwikkelingsdomeinen ontwikkelen niet synchroon
Discontinu
Ontwikkeling verloopt in sprongen met soms abrupte veranderingen
Geheel nieuwe gedragsvaardigheden
Stadia, fasen, kritische periodes
Geen eenduidigheid
Ontwikkeling is…
Onomkeerbaar
Vaardigheid verworven = voor altijd
Uitzondering = regressie
Cumulatief
Elke nieuwe fase bevat alle voorgaande verworvenheden en is als geheel groter
dan de delen
Vb. stappen, taalontwikkeling
, 1.3.7 Ontwikkelingsdeterminanten
Ontwikkelingsdeterminanten
= bepalende factoren in de ontwikkeling
Nature Nurture
Biologische georiënteerde visie Omgevingsgeoriënteerde visie
Endogene ontwikkeling (van binnen) Exogene ontwikkeling (invloed
omgeving)
Aanleg, aangeboren eigenheid Omgevingsinvloeden
Pedagogisch pessimisme Pedagogisch optimisme
Tweeling- en adoptieonderzoek
er is een verband tussen genen en IQ
omgevingsfactoren iets kleinere rol
Kritiek: samen opvoeden = identieke omgevingsinvloeden?
Interactioneel model (genen + omgeving spelen rol)
Interactionistisch model
Gevolg van geen interactie bij ontwikkeling
Gevoelige periodes
Biologische rijping
Noodzakelijke omgevingsinvloeden
Ontwikkeling vaardigheden in bep. tijdsvenster
Wolfskinderen
Opgroeien zonder menselijk contact
Nauwelijks kennis van menselijk gedrag en taal
Gevolg van geen interactie bij ontwikkeling
Normatieve determinanten
Geldig voor iedereen
Werken in op ontwikkeling van mensen uit zelfde leeftijdsgroep
Invloeden
Leeftijdsgebonden
o Biologisch (bv.puberteit)
o Omgevingsbepaald (bv. Pensioensleeftijd vanaf 65)
Socioculturele invloeden
o Etnische afkomst
Historische invloeden
o Biologisch of omgeving
o Bepaald door tijdskader
Niet-normatieve determinanten
Specifieke, persoonsgebonden factoren (vb. migratie, mishandeling)
Zelfbepaling
o Bepalende factor naast nature en nurture
o We bepalen zelf hoe we met alle invloeden omgaan
o Zelfdeterminatievisie
o Kritiek: bepaald door omgeving? Kunnen kinderen dit?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anoukdedeijne. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
