ALLE hoorcolleges Introductie Oudheid Utrecht 2022/2023
19 keer bekeken 1 keer verkocht
Vak
Introductie in de Geschiedenis van de Oudheid
Instelling
Universiteit Utrecht (UU)
Aantekeningen van alle hoorcolleges van het vak "Introductie in de Geschiedenis van de Oudheid" in jaar 1 van de studie Geschiedenis aan de Universiteit Utrecht.
! De aantekeningen zijn tijdens de colleges gemaakt en daarna niet meer bewerkt of aangepast. Er staan dus typfouten en afkortingen in e...
oude gs = jonge gs want we beginnen dan pas
oude gs = wereldgs
blr want culturele fundament vd moderne samenlevingen
oude gs maakt meer gebruik v materiele bronnen dan geschreven bronnen itt andere hist
disciplines
start 3000 vc (intro schrift > 1e complexe samenlevingen)
westerlijk en centraal afro-eurazie
^ wordt voor t eerst een eenheid, uitwisseling v cultuur een ideeen = vroege globalisering
- Afro-Euraziatische connectiviteit en cultuurcontact
- onstaan vd grote godsdienstige systemen
blrkste monumentale overblijfselen hebben te maken met macht of religie
veel huidige “klassieke” architectuur doet denken dat de instellingen teruggrijpen/te maken
hebben met de oude atheense democratie (bv witte huis)
> naties beroepen zich vaak op de oudheid, gebruiken voor propaganda/om macht te
rechtvaardigen. ook in de constructie van nationale identiteit
architectuur die grieks-romeins oogt = interessant in t westen = laten zien hoe westers je
bent in t midden-oosten > propaganda
conclusie: oudheid komt overal terug in t huidige leven en is super actueel
2 staatsvormen tot aan de moderne tijd:
- steden
- imperia
= politieke driving forces id oude wereld. zorgen samen voor verbinding (steden handel,
imperia veiligheid + talen etc)
(natiestaten zijn relatief nieuw)
va 500 vc vebinding door handelsroutes (zijderoutes v mz gebied naar china)
dit netwerk blijft heel lang functioneren tot europese kolonisatie ong
,steden en imperia in het middenoosten
ontstaan landbouw/akkerbouw is blr
neolithische rev (moderne term, grand theory) = overgang v jagers verz naar akkerbouw (ca
10000 vc)
bergachtig gebied goed voor graan/rijst gevonden, getransporteerd naar vlaktes waar
irrigatie mogelijk is
alle complexe samenlevingen ontstaan rondom rivieren = vruchtbaar en plat > goed voor
grootsch landbouw
zeker goed als ze af en toe overstromen
landbouw > sedentair > steden > staten
> agrarisch surplus > ruimte voor specialisatie buiten landbouw > complexe sl
imperia ontstaan als complexe sl elkaar gaan veroveren
(maar nomaden verdwijnen niet = kritiek op deze grand theory)
irrigatie! nodig voor goede landbouw. water v rivier op gezette tijden akkers op leiden
grand theory: voor organiseren van irrigatie is hoge mate v organisatie nodig > missch
ontstaan eerste complexe sl/politieke systemen doordat dit wordt georganiseerd.
wordt landbouw verspreid of ontstaat t onafh?
kerngebied oude nabije oosten: vruchtbare halve maan door hevige regenval in westen +
door irrigatielandbouw ih oosten
functie religie: groepen samen te binden tot gemeenschappen (blrkste functie religie)
hoe helpt religie om pltk te legitimeren? om te organiseren?
religie helpt mensen te participeren in rituelen > ontstaan community > leidt tot eenheid v
denken/geloven/doen
blrkste god van babylonische goden: Marduk. grote tempel in babylon
Babylon was enorme stad > organisatie brk: tempels + koningen
muren bouwen, aanvoer voedsel, huizen bouwen etc: organisatie nodig
stad kan pas groot worden als er enorm machtig rijk is dat goed kan organiseren
,culturen in mesopotamie denken vaak dat goden op bergen zitten > tempels worden hoog
gebouwd, lijkend op bergen.
komt wss doordat graan etc oorspr dus ook eerste settlements id bergen waren > goden
zaten op die bergen
> in de vlaktes zijn geen bergen, dus kunstmatige bergen
1e stad: jericho. stad want muur omheen, niet zo groot. steden worden groter als staten
machtiger
meteen vaak geweld organiseren.
steden gaan elkaar veroveren > imperia ontstaan doordat niewe stad in invloedssfeer
imperium verenigt staten onder zich
steden (staten) en imperia hebben elkaar nodig. symbiotische relatie
in steden ontstaan surplussen en wordt geld verdiend
imperia hebben geld nodig, oorlog voeren is superduur maar wel investering
dus imperia: “wij beschermen jouw stad als je ons geld + mensen geeft”. of ze hoeven geen
blst te betalen, maar geven wel geld > eer bewaren, geld = geschenk
steden ontwerpen zich graag aan bv perzische koning zodat ze geen last hebben van invloed
lokale koningen
andere theorie: in mesopotamie: weinig grondstoffen, dus wegroven bij bergvolkeren (evt
verklaring veroveringsdrang)
1 vd 1e imperia: 1e Rijk v Akkad v koning Sargon
imperia worden steeds groter + minder invloedrijk
rijk zo groot > vaak handiger om tribuut te vragen zodat mensen zich vrijwillig onderwerpen
irv bescherming. ipv altijd maar veroveren
nieuw-assyrische rijk: gericht op permanente territioriale expansie = veroverde gebied
permanent behouden
rechtvaarding: assyrische koningen winnen omdat de goden aan hun kant staan
als je je verzet tegen het imperium ben je een rebel. koningen vechten niet tegen elkaar, die
onderdrukken alleen rebellen die nog niet doorhebben dat ze bij t imperium moeten gaan
horen. alles buiten t imperium = oorlog, de mensen daar zijn dom en inhumaan. imperium =
vrede en paradijs
, perzische rijk en moderne iran
grote rijk na de assyriërs
zo groot > eerste echte wereldrijk id gs
niet eens zozeer door geweld maar mn vrijwillig. ih hele rijk volgens de ideologie: vrede
imperia zorgen op grote afstanden voor vrede & interconnectiviteit
imperia denken niet in landen maar denken in volkeren
andere ideologie dan de assyriers: weg met het gewelddadige, vrij weinig oorlog
Perz koning garandeert vrede
voor t eerst globalisering = toenemende intensieve interconnectiviteit over groot gebied +
contemporain bewustzijn vd interconnectiviteit
Perz rijk kende geen grenzen. ideologisch en praktisch niet
imperia erkennen geen grenzen omdat ze universaliteit claimen, dus hebben geen grenzen
(nodig)
en “grenzen” veranderen telkens
en cult invloed strekt zich verder uit dan evt “grenzen”
koning Cyrus: blrke veroveraar
Darius: grootste consolidator vh rijk
Perzië werd/wordt nu nog gezien als grote boeman, alles waar Europa tegen is (oa door
Grieks-Perz oorlog > slechte naam)
Aramees was spreektaal in perz rijk
Darius = usurpator, geen legitieme koning, was gewoon beter in oorlog voeren lol
archaïsch griekenland
ca 800-500 vc
(hier volgt een bruggetje vh ono naar archaisch griekenland)
in rijtje grote rijken ono: lydische rijk (huidige west-turkije)
> 6e eeuw vc: koning Creusus heeft veel te maken met GR
Delphi is centrum vd wereld (precies in tmidden van de platte pannenkoek die de wereld is),
wereld draait om delphi
delphi tempel voor apollo (god vd orakelkunst)
creusus kwam ook naar delphi. creusus was heel rijk omdat lydie gezegend met enorm veel
goudmijnen was. hij wilde dus ook zn imperium uitbreiden, maar: is het verstandig om het
perzische rijk aan te vallen?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jismijn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
