Samenvatting 10 Voor Biologie - Hoofdstuk 26 : Evolutie
20 keer bekeken 1 keer verkocht
Vak
Biologie
Niveau
VWO / Gymnasium
Samenvatting 10 Voor Biologie - Hoofdstuk 26 : Evolutie. Dit hoofdstuk gaat over geschiedenis van mensen en dieren, de evolutietheorie, hoe mutaties leiden tot nieuwe soorten en de wet van hardy weinberg.
Hoofdstuk 26 – Evolutie
26.2 Van eencellig naar meercellig
Zelforganisatie: enkele organische moleculen vormden een geheel met
elkaar
o Hieruit ontwikkelden de eerste bacteriën
Archaeabacteriën: huidige extremofiele bacteriën
o Leven in extreme milieus
26.2.1 Prokaryoten en eukaryoten
Bacteriën zijn prokaryoten:
o Geen kern & ontstonden eerder dan cellen met kern
o DNA en RNA ligt vrij in cytoplasma
o Bevatten geen organellen en leven meestal anaeroob
Andere organismen zijn eukaryoten:
o Hebben een kern met DNA en afgesloten van rest van cytoplasma
o Bevatten organellen en leven altijd aeroob
Eukaryoten → endosymbiose van verschillende prokaryoten
o Cyanobacteriën (bacteriën met fotosynthese) & mitochondriën
opgenomen door andere prokaryoten als symbiont of parasiet
Vanaf het begin vermeerderden de eencellige organismen zich
ongeslachtelijk door mitose
o Er ontstond geslachtelijke voortplanting: meiose en soorten wisselden
hun haploïde kernen uit
o Variatie werd groter
26.2.2. De Cambrische explosie
Cambrische explosie: plotselinge ontwikkeling van veel verschillende
organismen
Verschillende verklaringen:
In oudere gesteenten meestal eencellige fossielen
Zachte dieren hebben fossielen als afdrukken
Ecologie: ecosysteem met alleen producenten zijn soortenarm
o Consumenten ontstaan → meer variatie
o Organismen gingen andere eten
Gigantische oer continent was uiteengevallen
o Veel ondiepe kustwateren
o Ondiepe zeeën boden zeer geschikte en gevarieerde
leefomstandigheden
o Nieuwe soorten ontstaan
Kort voor Cambrium: grote klimaatverandering
o Na zeer koude periode (snowball earth) werd het warmer
o Niches ontstonden voor meer levensvormen
, 26.2.3. Hoe zag de aarde er vroeger uit?
Begin: aarde kaal en geen leven
Extreem koude en warme perioden wisseleden elkaar af
Plotseling was er zuurstof
o Great Oxygenation Event
o Zuurstofproducerende cyanobacteriën hadden zo veel O 2
geproduceerd, dat het vrij in de lucht kwam
o Fataal voor anaerobe bacteriën (waren dominant)
Massa-extinctie
o Er komen meer levensvormen
o Bomen en planten begonnen te ontwikkelen: veel extra O 2
o Veel O2 → grote levensvormen
Snowball Earth
o Aarde was bijna helemaal bedekt met ijs
o Opwarmen door uitstoot van grote vulkanen
Veel broeikasgassen in de atmosfeer
o Leven grotendeels eencellig en onder water
Tropische aarde
o De hele aarde was warm en er waren helemaal geen poolkappen
o Aarde was een broeikas
o Himalaya en Andes rezen op
Grootschalige verwering van rotsen: haalde enorme
hoeveelheden CO2 uit de atmosfeer
Ander verschijnsel, zodat CO2-gehalte niet te veel daalde
o Bomen spelen een grote rol
o Bergen rezen op → erosie → kleinere en grotere brokstukken →
afgevoerd naar lagere gebieden
o Bomen hielden ze op de plaats en braken ze af tot mineralen
o Mineralen reageerden met CO2 en vormden MgCO3 en CaCO3
o CO2-gehalte daalde → planten stierven
o Afsterven werkte als negatieve terugkoppeling en remt verwering
Minder mineralen omgezet
26.2.4. Plaattektoniek en evolutie
Pangea: reusachtig oceaan en continent
Na perm: begon uiteen te vallen
Verschuiving van plaatsen: aardkorst bestaat uit platen
o Schuiven langs en over elkaar door diepe vulkanische processen
Gevolgen voor evolutie:
o Scheiden continenten: isolatie van diergroepen
o Evolueerden afzonderlijk verder
26.2.5. Vanuit de zee het land op
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Forcer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
