Alle inhoud en aantekeningen van Blok 3: Hormoonstelsel, voortplanting, weefsel, uitslag & eczeem, ter voorbereiding op de voortgangstoets. Inclusief aantekeningen van de lab-lessen.
Hormonen & lab bloed 2
Diabetes 11
Huid 20
Zwangerschap en seksuele voorlichting 33
Vrouwenkwalen 44
Mannenkwalen 52
Kanker 56
Administratie in de huisartsenpraktijk 64
Bijlage: hormonen 72
1
,BLOK 3
DOKTERSASSISTENTE
15-09-2022 / LES 1
HORMONEN & LAB BLOED
Onderwerpen:
• Hormonen
• Soorten hormonen
• Hormoonklieren
- De hypofyse (voorkwab en achterkwab)
- De schildklier (thyreoid)
- De bijschildklieren
- De bijnieren
- De pancreas (alvleesklier)
Hormoon: wat is het?
• In het lichaam gevormde chemische stof die via bloed naar een doelwit (orgaan/weefsel) gaat
waar het een regulerende werking heeft.
• Hormonen zijn dus boodschappers, die aan een receptor kleeft (soort van puzzel op het
membraan van een cel of in het cytoplasma, waardoor de cel de boodschap gaat kopiëren).
• Endocriene klieren: Klier met een inwendige afscheiding.
• Exocriene klieren: Hebben een uitwendige afscheiding.
• Pancreas/alvleesklier is zowel endocrien als exocrien → het zorgt voor het glucosegehalte in het
bloed (endocrien), en het maakt enzymen aan voor de vertering van voedsel (exocrien).
• Hormoonklieren kunnen een hyperfunctie (stimulerend/verhogend) of een hypofunctie (remmend
of verlagend) hebben.
Soorten hormonen:
• Peptide hormonen: Hormonen op basis van eiwitten met waterachtige eigenschappen, zijn voor rode
bloedcellen, spiermassa en groeihormoon. Kunnen niet door membranen heen, zoeken dus de
receptoren op het membraan.
• Steroïde hormonen: Hormonen met vetachtige eigenschappen, in vet oplosbaar (dus hydrofoob),
wordt gemaakt uit cholesterol. → Testosteron, cortisol, aldosteron en oestrogeen.
• De eigenschap van de hormoon heeft invloed op de plaats van de doelcel (waar het
hormoon naar toe gaat, de puzzelstuk).
6 belangrijke hormoonklieren:
• De hypofyse (voorkwab en achterkwab)
• De schildklier (glandula thyreoidea / thyreoid)
• De bijschildklieren (glandulae parathyreoideae / parathyroïd)
• De bijnieren (glandulae adrenales / adrenes)
• De mannelijke en vrouwelijke geslachtsklieren
• De alvleesklier (pancreas) met de eilandjes van Langerhans
2
,Hypofyse:
• Bestaat uit twee delen (voorkwab en achterkwab)
• Ligt onder de hersenen in het Turkse zadel, een uitholling van het wiggebeen
• Het is niet groter dan een erwt, ca. 0,5 gram
• Voorkwab produceert hormonen (TSH, FSH/LH, STH en ACTH)
• Achterkwab produceert niets, slaat alleen hormonen op (oxytocine en ADH)
Hypofyse voorkwab functie:
3
, De hypothalamus:
• Een onderdeel van de hersenen
• Controleert het autonome zenuwstelsel en het endocriene systeem
• Speelt een cruciale rol bij de temperatuurregeling
• Verbinding van de hypofyse met de hersenstam
• Hypofyse achterkwab is een opslagplaats van 2 hormonen geproduceerd door de hypothalamus:
- ADH
- Oxytocine
Hypofyse achterkwab functie geproduceerd door de hypothalamus:
Schildklier (thyroid):
• De schildklier heeft een belangrijke functie bij de verbranding in rust, dit noemen we
grondstofwisseling of basaalmetabolisme.
• Ligt tegen het strottenhoofd.
• Bestaat uit 2 lobben, deze zijn met elkaar verbonden.
• Heeft voor normale ontwikkeling en productie van hormonen het element jodium nodig.
Bijschildklier (parathyroïd):
• Dit zijn kleine kliertjes ter grootte van een erwt en bevinden zich aan weerszijde van
de schildklier, aan de boven en onderkant (in totaal dus 4 klieren).
• Ze hebben niets met de schildklier te maken.
• Wanneer de schildklier verwijderd wordt, gaan de bijschildklieren ook weg, want deze zitten er
bovenop. Dit heeft invloed op op de calciumbalans.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Nxthasja. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,48. Je zit daarna nergens aan vast.
