Media-economie en mediastructuren –
Communicatiewetenschappen
Les 2: Wat is media-economie?
Afbakening media:
- Sociale media
- Nieuws
- Omroepen
- Ook industrie achter de
schermen Afbakening economie:
- Bestudeert de markt van de consument en producent
- Vraag en aanbod komen samen en vormen de prijs
- Exclusieve zaken kosten veel geld
- Hoe producenten schaarse middelen (personeel, land, grondstoffen) gaan inzetten om aan
de vraag te komen
- = de wetenschap van de schaarste
Media-economie:
- Combinatie van mediastudies en economie
- Toepassen van economische concepten en theorie om werking media-industrie/bedrijven/
producten te verklaren
- Begrijpen welke invloed financieel-economische krachten/structuren op media-
industrie/bedrijven/producten uitoefenen
- Sterk gelinkt aan politieke economie van de communicatie
o Media als ruilwaarde: niet altijd met geld, ook met aandacht betalen
- Meer focus op micro-economie1
-
Relevante tijdschriften
- European Journal of Communication
- International Journal on Media Management
- Journal of Digital Media & Policy
- ...
Relevante auteurs
- Gillian Doyle
- Robert Picard
- ...
1
Micro vs. Macro
Vraag en aanbod tussen individuele actoren – gehele economische samenleving
Consumenten, bedrijven, markten – nationale, Europese, globale economieën
,1. Theorieën over de onderneming
- Verschillende types
o Functies (rollen)
Producent
Productiehuizen
Aggregator
Kranten, televisie
Distributeur
Bedrijven met technische middelen
o Omvang
Groot en klein
Lokaal en internationaal
o Eigendom
Beursgenoteerd
Familie-eigendom
- Theorieën over functioneren bedrijf (Theories of the firm)
o Neoklassieke theorie
o Agency theorie
o Transactiekostentheorie
Neoklassieke theorie
- Toepassing homo economicus op bedrijven
o Niet bezig met maatschappij
- Bedrijf streeft naar winstmaximalisatie
- Bedrijf zet middelen efficiënt in
o Trade-off: waar ga ik mijn geld, tijd insteken (= een keuze)
o Opportuniteitskost: wat hadden we kunnen bereiken als we ons tijd en geld ergens
anders hadden ingestoken
o Illustratie: met 2 euro een krant gekocht, maar konden met die 2 euro ook een pint
kopen
- Markt creëert beste uitkomst, niet de overheid
- Kritiek
o Niet elk mediabedrijf streeft naar zoveel mogelijk winst
o Niet elke mediabedrijf is gelijk, geen monoliet2
o Overheid nodig om negatieve uitkomst markt te remediëren
--> voormalige mediaminister GATZ staat volledig achter de zelfregulering van de media
De overheid moet zich niet te veel moeien, de media beslist zelf maar ondersteunen betekent
geenszins ingrijpen. Ingrijpen zou tegenstrijdig zijn met het principe van zelfregulering en
persvrijheid.
Huidige mediaminister: BENJAMIN DALLE
2
Een hechte eenheid, een eenheid volgens één beginsel opgezet
,Agency theorie
- Relatie tussen eigenaars en managers
o Principal-agent probleem
Manager en eigenaar niet dezelfde persoon
o Tegenstrijdige belangen en conflicten
Eigenaars: winstmaximalisatie
Managers: eigen agenda, loon, aanzien
o Incentives om belangen gelijk te schakelen
Vb.: bonussen, aandelen geven aan manager
- Verschuiving eigendomsstructuur in media
o Familiale bedrijven (eigenaar = manager)
o Beursgenoteerd (eigenaar ≠ manager)
CASE
Toenmalige CEO van de VRT Paul Lembrechts moet opstappen omdat de directie botst met de
aandeelhouder, een verschil van visie tussen de Vlaamse regering en Lembrechts
--> Als in een bedrijf een conflict ontstaat tussen wat de aandeelhouder wil en het management
voor ogen heeft dan overmeestert de wil van de aandeelhoud.
Huidige CEO: FREDERIK DELAPLACE
Transactiekostentheorie
- Markcontracten productie per productie
o Kortlopende contracten, specifieke opdracht
o Impliceert transactiekosten (onderhandeling)
o Vb.: regisseur, acteur, …
- Gecentraliseerd instituut substituut voor markt
o Meerdere producties dus langdurige contracten
1 keer een transactiekost
o Impliceert controlekosten
Om na te gaan of het werk wordt gedaan
o Vb.: familie, thuis, vrt nieuws
- Een bedrijf kan opgericht worden als controlekosten < transactiekosten
o Speelt vaak een rol bij overnamen in media
CASE
Grote overname van MGN door Amazon
De Vijver Media (bevat productiehuis Woestijnvis) overgenomen door Telenet (valt onder Liberty
Global) en zo ontstond Play 4,5, …
, 2. Types kosten
- Vaste kosten
o Onafhankelijk van aantal geproduceerde/ geconsumeerde producten
o Bij toename productie dalen de gemiddelde kosten
o Personeel, loon is niet in functie van productiviteit
- Variabele kosten
o Afhankelijk van het aantal geproduceerde/geconsumeerde producten
o Bij toename productie stijgen de variabele kosten mee
Vb.: meer papier om kranten te maken
- Marginale kosten
o Extra kosten als de productie met één eenheid wordt uitgebreid (reproductie)
- Impact van technologie op kostenstructuur
Vaste kosten blijven gelijk
Variabele kost hangt af van aantal productie
Variabele + vaste = totale kosten
Totale inkomsten > totale kosten = WINST
Totale inkomsten < totale kosten = VERLIES
Totale kost = totale inkomsten => Break-evenpunt
geen WINST of VERLIES,
- Productie stijgt dus variabele kosten stijgen
- Vaste kosten worden gespreid over zoveel mogelijk kijkers dus gemiddelde kost zakt
- Hoge vaste kost maar lage marginale kost
==> het idee is om zoveel mogelijk te produceren voor zoveel mogelijk kijkers om de vaste kost
te kunnen spreiden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper michelledewit. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.