Hoofdstuk 1: Historiek en basisconcepten
Impliciete persoonlijkheidstheorieën
- Intuïtief
- Evaluatief: self-fulfilling prophecy
- Selectieve observatie: eigenschappen toekennen aan personen
Wetenschappelijke persoonlijkheidstheorieën
- Beschrijven menselijke karakteristieken
o Eigenschappen die niet altijd direct observeerbaar zijn, maar wel altijd
latent aanwezig
- Persoonlijkheid gaat concreet gedrag aansturen
De 昀椀 nitie PH
- Historisch
o Dynamische organisatie van intra-persoonlijke psycho-fysische systemen
die resulteren in een karakteristiek patroon van gedrag, denken en voelen
▪ Dynamische organisatie = PH is een systeem dat voortdurend in ontwikkeling
is door interacties met andere systemen
▪ Karakteristiek patroon = Terugkerend, algemene tendens
- Hedendaags
o Set van psychologische trekken en mechanismen die zich binnenin het individu
afspelen met een zekere organisatie. Deze gaan in interactie, passen zich aan
en beïnvloeden de omgeving
Assumpties PH-onderzoek
- Stabiele aspecten tov het zelf
- Consistent over contexten heen
- Essentie van het individu (gedrag, denken en voelen)
- Latent aanwezig
Trait-activation theory
- PH-trekken komen tot uiting omdat ze getriggered worden in een bepaalde context. Er is
dus altijd een soort latente aanwezigheid
- Basisprincipes
o PH-trekken zijn latente tendensen die ons gedrag in bepaalde richting sturen
o Geuit als respons op trek-relevante situationele cues
o Intrinsieke satisfactie als resultante van expressie van de trek
,
, lOMoARcPSD|16072111
Doel PH-psychologie
- Op WS wijze inzicht krijgen op classificatie van persoonlijkheidseigenschappen
- Meten van PH
- Inzicht verwerven in de ontwikkeling van PH
- Begrijpen psychopathologie en allerlei outcomes
Historische invalshoeken
- Klinische invalshoek
o Verklaren van afwijkend gedrag
o Basis lag op mentale stoornissen
- Beschrijvende invalshoek
o Beschrijving en statistische analyse van objectiveerbare verschillen tussen mensen
o Stromingen
▪ Fysiognomie
• Obv uiterlijke kenmerken bepaalt men wat voor persoon je bent
▪ Frenologie
• Schedelvorm = indicator van persoonlijkheid
o Galton
▪ Grondlegger WS onderzoek naar individuele verschillen
Allport
- Idiografische benadering (<-> klinische invalshoek)
o Kwalitatief
o Diepgaand beeld vormen, individueel
o Elk individu is uniek, geen universele trekken
- Nomothetische benadering (<-> beschrijvende invalshoek)
o Kwantitatief
o Universeel karakter
o In welke mate gelijken/verschillen individuen in groep
o Fundamentele structuur die geldt voor iedereen
, lOMoARcPSD|16072111
Kennisdomeinen
- Dispositioneel domein
o Definiëren van verschillen tussen mensen in termen van aantal en van de aard van
de disposties
- Biologisch domein
o Psycho-fysiologisch perspectief, gedragsgenetisch perspectief,
evolutionair perspectief
- Intrapsychisch domein
o Mentale mechanismen van verdrukking, ontkenning en projectie die
persoonlijkheid mee vorm geven (Freud)
- Cognitief-experiëntieel domein
o Zelf, zelfconcept, zelfwaardering
o Intelligentie
o Emotie-onderzoek
- Sociaal-cultureel domein
o Culturele & geslachtsverschillen als determinanten van persoonlijkheid
- Domein van de aanpassing
o Perspectief op psychopathologie, coping, gezondheidsgedrag
vanuit persoonlijkheidsperspectief
Basisvoorwaarden
- Description & comprehensiveness
o PH-eigenschappen moeten allesomvattend zijn
- Explanation
o Verklaring bieden voor zaken die zich voordoen in iemands leven
- Testable concepts & empirical validity
o Testbare concepten dienen getoetst te kunnen worden mbt empirische validiteit
- Parsimony
o Een goede theorie moet economisch zijn itv aantal dimensies die
vooropgesteld worden
- Heuristische waarde
o Theorie moet stimulans zijn om nieuw onderzoek rond te doen
- Toegepaste waarde
o Als je niets kan doen in eender welk werkveld, heeft theorie geen nut
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emmadegroot01. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.