Diversiteit in een (ortho) (ped) agogische context
DEEL 1: SAMENVATTING PPT + CURSUS + BOEK............................................................ 4
HOOFDSTUK 1: DIVERSITEIT EN SOCIALE IDENTITEIT (PPT LES 1).............................. 4
1.1 DIVERSITEIT EN SOCIALE IDENTITEIT (PPT LES 1)....................................................................4
1.1.1 SOCIALE IDENTITEIT:...........................................................................................................4
1.1.2 MEERVOUDIGE IDENTITEIT:.................................................................................................4
1.1.3 VERSCHILLENDE DEFINITIES VAN CULTUUR:.........................................................................4
1.1.4 COLLECTIEVEN:..................................................................................................................5
1.1.5 SOCIALE DEELIDENTITEITEN:...............................................................................................5
1.2 SOORTEN SOCIALE IDENTITEITSCONFLICTEN..........................................................................8
1.3 WAT IS COMMUNICATIE (BOEK P. 49 – 58).............................................................................9
1.3.1 CIRCULAIRE BEÏNVLOEDING...............................................................................................10
1.4 SOCIALE REPRESENTATIES..................................................................................................10
1.4.1 HET ALLEDAAGSE EN VANZELFSPREKEND KARAKTER VAN SOCIALE REPRESENTATIES..........11
1.4.2 SOCIALE REPRESENTATIES ALS GENERALISATIE, VOOROORDELEN EN STEREOTYPEN...........11
1.4.3 EFFECTEN VAN SOCIALE REPRESENTATIES........................................................................11
1.4.4 SOCIALE REPRESENTATIES: EEN KWESTIE VAN MACHT.......................................................12
1.4.5 SOCIALE REPRESENTATIES ALS SOCIALE DRUK..................................................................12
1.5 VERHOUDING PERSOON – CULTUUR (HOFFMAN P. 21).........................................................12
1.5.1 HOE ZIT DE VERHOUDING TUSSEN PERSOON EN CULTUUR?................................................13
1.5.2 NIVEAU 1: MENSELIJK NIVEAU...........................................................................................13
1.5.3 NIVEAU TWEE: CULTUUR..................................................................................................13
1.5.4 NIVEAU DRIE: UNIEKE PERSOON.......................................................................................14
1.5.5 VOOR DE GESPREKSVOERING VOOR MENSEN MET EEN MIGRATIEACHTERGROND.................14
1.6 HET VREEMDE ONTMOETEN.................................................................................................14
HOOFDSTUK 2: INTERSECTIONALITEIT (CURSUS)........................................................ 16
2.2 WAT IS INTERSACTIONALITEIT..............................................................................................16
2.2.1 HET GANGBARE DENKEN...................................................................................................16
2.2.2 HET INTERSECTIONELE DENKEN/KRUISPUNT DENKEN.........................................................18
2.3 INTERSECTIONELE ANALYSE................................................................................................19
2.3.1 DE ANDERE VRAAG STELLEN.............................................................................................20
2.3.2 WAT LEVERT INTERSECTIONELE ANALYSE OP?..................................................................20
2.4 CONCLUSIE.........................................................................................................................20
HOOFDSTUK 3: INTERCULTURELE COMMUNICATIE, INTERCULTURELE
GESPREKSVOERING (PPT – LES 4).................................................................................. 21
3.1 CULTUUR IN HET DAGELIJKS TAALGEBRUIK EN IN DE LITERATUUR – BIJ WIJZE VAN HERHALING
(BOEK PAGINA 5 – 6)................................................................................................................21
3.1.1 WAT IS CULTUUR (CURSUS PAGINA 5 – 6).........................................................................21
3.2 CULTUUR IN DE BREDE BETEKENIS VAN HET WOORD (P 5 – 6)..............................................21
3.3 CULTUUR OF SUBCULTUUR (P 7 – 9)...................................................................................22
1
,3.4 ONBEGRENSDHEID, HOMOGENITEIT EN HETEROGENITEIT VAN CULTUREN..............................23
3.4.1 HOMOGENITEIT:...............................................................................................................23
3.4.2 HETEROGENITEIT:............................................................................................................23
3.4.3 HET DAKCOLLECTIEF VAN DE NATIONALE SAMENLEVING.....................................................23
3.5 VERWERVING VAN CULTUUR................................................................................................24
3.5.1 ACCULTURATIESTRATEGIEËN VAN BERRY EN RANDVOORWAARDEN....................................24
3.5.2 NATIONALE EN ETNISCHE CULTUUR...................................................................................24
3.6 PINTO: F- EN G-CULTUREN.................................................................................................25
HOOFDSTUK 4: EEN SYSTEEMTHEORETISCHE VISIE OP DIVERSITEITSBEWUSTE
COMMUNICATIE (LES 5 – BOEK PAGINA 45 – 70)........................................................... 28
4.1 INTERCULTURELE COMMUNICATIE/GESPREKSVOERING TWEE BENADERINGEN........................28
4.1.1 CULTUURBENADERING OF CULTURALISTISCHE BENADERING...............................................28
4.1.2 SYSTEEMTHEORETISCHE BENADERING..............................................................................28
4.2 EEN SYSTEEMTHEORETISCHE BENADERING VAN DE INTERCULTURELE COMMUNICATIE...........28
4.3 INTERCULTURELE ONTMOETINGEN DECULTURALISEREN........................................................29
4.4 INCLUSIEF HANDELEN EN DENKEN........................................................................................30
4.4.1 HET PRINCIPE VAN DE ERKENDE GELIJKHEID......................................................................30
4.4.2 HET PRINCIPE VAN DE ERKENDE VERSCHEIDENHEID (P48 CURSUS)....................................30
4.4.3 INCLUSIEF DENKEN EN HANDELEN IN DE PRAKTIJK.............................................................30
4.5 HET TOPOI-MODEL VAN HOFFMAN ALS REFLECTIE- EN INTERVENTIEMODEL (1)...................31
4.4.1 DE AXIOMA’S VAN WATZLAWICK:.......................................................................................31
4.6 HET TOPOI-MODEL VAN HOFFMAN ALS REFLECTIE- EN INTERVENTIEMODEL (2)...................31
4.7 HET TOPOI-MODEL VAN HOFFMAN ALS REFLECTIE- EN INTERVENTIEMODEL (3)...................32
HOOFDSTUK 5: WERKEN MET DE CULTURELE DIMENSIES VAN HOFSTEDE............32
5.1 DIMENSIE VAN DE MACHTSAFSTAND (PDI)............................................................................33
5.2 INDIVIDUALISME EN COLLECTIVISME.....................................................................................33
5.3 MASCULINITEIT EN FEMININITEIT..........................................................................................35
5.4 ONZEKERHEIDSVERMIJDING.................................................................................................36
5.5 LANGETERMIJN- EN KORTETERMIJNGERICHTHEID.................................................................37
5.6 HEDONISME EN SOBERHEID.................................................................................................37
HOOFDSTUK 6: SUPERDIVERSITEIT: THE NEXT LEVEL (PPT LES 6)........................... 38
POWERPOINT – LES 6...............................................................................................................38
DIVERS-SENSITIEFWERKEN:.......................................................................................................38
HANDELINGSPRINCIPES DIVERS-SENSITIEF WERKEN:..................................................................38
SUPERDIVERSITEIT:...................................................................................................................39
PARADOX VAN SUPERDIVERSITEIT:............................................................................................39
6.1 THE NEXT LEVEL:................................................................................................................39
6.2 CONTAINER.........................................................................................................................39
6.2.1 DRIE TRANSITIES OM SUPERDIVERSITEIT TE OMSCHRIJVEN:................................................40
HOOFDSTUK 7: GENDER EN SEKSUELE DIVERSITEIT.................................................. 40
7.1 GENDER.............................................................................................................................41
7.2 GENDER EN SEKSUELE DIVERSITEIT EN INTERSECTIONALITEIT...............................................42
7.2.1 GESLACHT:......................................................................................................................42
2
,7.2.2 GENDERIDENTITEIT...........................................................................................................42
= PERSOONLIJKE BELEVING VAN JE GENDER..............................................................................42
7.3 SEKSUELE IDENTITEIT/VOORKEUR-GEAARDHEID-GERICHTHEID..............................................43
7.3.1 SEKSUELE IDENTITEIT.......................................................................................................43
HOMO/LESBISCH:......................................................................................................................43
7.4 PROBLEMEN I.V.M. GENDER EN SEKSUELE IDENTITEIT OP 3 NIVEAUS.....................................43
7.5 DE ROL VAN EEN PRAKTIJGERICHTE ORTHOPEDAGOOG........................................................44
7.6 LICHAMELIJKE VALIDITEIT ALS SOCIALE DEELIDENTITEIT.......................................................44
7.6.1 VN-VERDRAG PERSONEN MET EEN HANDICAP...................................................................45
HOOFDSTUK 8: DISCRIMINATIE........................................................................................ 45
8.1 WAT IS DISCRIMINATIE.........................................................................................................45
8.2 STAPSGEWIJZE ANALYSE VAN DISCRIMINATIE:.....................................................................46
8.3 WELKE RECHTBANK............................................................................................................48
8.4 SOORTEN DISCRIMINATIEMISDRIJF.......................................................................................48
8.5 WAT DOET UNIA.................................................................................................................49
HOOFDSTUK 9: DIVERSITEIT EN IN- EN UITSLUITINGSMECHANISMEN......................50
9.1 DIVERSITEIT EN IN- EN UITSLUITINGSMECHANISMEN..............................................................50
9.2 IN- EN UITSLUITINGSMECHANISMEN OP ORGANISATIENIVEAU.................................................51
9.2.1 4 TYPEN GROEPEN OM DE INTERACTIE TUSSEN MEER- EN MINDERHEID TE BEGRIJPEN:........51
9.2.2 TOKENS EN DE MACHT VAN DE MEERDERHEID...................................................................52
9.2.3 GELIJKE STATUS VOOR TOKENS........................................................................................54
9.3. DE 4 D’S VAN HET DIVERSITEITSBELEID..............................................................................55
9.3.2 DIFFERENTIEBENADERING (VERSCHIL)...............................................................................55
9.3.3 DISCRIMINATIE BENADERING (ACHTERSTELLING)................................................................56
9.3.4 DIVERSITEITSBELEID (ALLES IN ÉÉN).................................................................................57
9.4 DIVERSITEITSBENADERING...................................................................................................58
9.5 WAAROM DIVERSITEITSBELEID?..........................................................................................58
3
,Deel 1: samenvatting ppt + cursus + boek
Hoofdstuk 1: Diversiteit en sociale identiteit (ppt les 1)
1.1 Diversiteit en sociale identiteit (ppt les 1)
1.1.1 Sociale identiteit:
De sociale identiteit heeft betrekking op de vraag hoe iemand in relatie tot de
sociale omgeving wordt gedefinieerd.
o Bv. Je bent ‘jong’ omdat er mensen zijn die ‘ouder’ zijn
o Je bent een man, geen vrouw
o Je bent een zus omdat je een broer of zus hebt en geen enig kind bent,
…
Het kruispuntdenken/intersectioneel denken/ caleidoscopisch denken is het
actuele denken rond diversiteit:
o Bij dat denken hoort een bepaalde kijk op sociale identiteit
Je wordt niet met een identiteit geboren:
o Je identiteit vormt zich en ondergaat voortdurend veranderingen
(dynamisch karakter)
Identiteitsvorming is belangrijk want komt tegemoet aan:
o De menselijke behoefte aan organisatie, ordening en houvast
o De menselijke behoefte aan sociale erkenning
o De menselijke behoefte aan affectieve bindingen met de sociale
omgeving
Je kiest je identiteit niet zelf, de sociale omgeving is bij je identiteitsvorming
doorslaggevend.
Je (sociale) identiteit is een synthese van jouw eigen kijk op jezelf en van jouw
kijk op de kijk van de anderen op jou.
Hiërarchie van sociale deelidentiteiten:
Hiërarchie staat niet vast:
o Varieert afhankelijk van de persoon, de context, het moment, …
De hiërarchie wordt door een persoon niet in zijn eentje bepaald.
Er wordt voortdurend onderhandeld over sociale deelidentiteiten
o Hierbij spelen sociale representaties een belangrijke rol.
1.1.2 Meervoudige identiteit:
Ieder individu kenmerkt zich door:
o Een meervoudige identiteit bestaande uit verschillende sociale
deelidentiteiten omdat hij/zij tot verschillende ‘collectieven’ behoort
o Die collectieven kenmerken zich door een zekere cultuur.
- We spreken over de multi-collectiviteit of de multi-culturaliteit van
het individu
1.1.3 Verschillende definities van cultuur:
Gemeenschappelijk:
o Cultuur is een kenmerk van een sociale groep en niet van een individu.
Wij hanteren de definitie van Hoffman:
4
,“Cultuur is de gemeenschappelijke wereld van betekenissen en gewoonten die een
bepaalde sociale groep kenmerkt.”
1.1.4 Collectieven:
Mensen worden geboren, werkenn, leven, groeien op, … in allerlei sociale
groepen = collectieven
o Sommige collectieven niet zelf gekozen, andere wel.
o Binnen elk collectief bestaat een min of meer voor gestructureerde
sociale orde
o Het (samen) leven en werken binnen een collectief verloopt op een
bepaalde wijze, het is op een eigen manier georganiseerd.
o Om dit samenleven en werken mogelijk te maken, is en wordt binnen
elk collectief een cultuur voortgebracht.
Elk collectief wordt gekenmerkt door homogeniteit.
o Dat is wat leden met elkaar delen en waarin ze zich onderscheiden van
andere collectieven.
Elk collectief wordt gekenmerkt door heterogeniteit:
o Er is interne verscheidenheid binnen een collectief
- Bv. Biologische, psychische, interpersoonlijke, politieke, socio-
economische, juridische, … verschillen
- Elk individu is ook uniek.
1.1.5 Sociale deelidentiteiten:
We onderscheiden verschillende sociale deelidentiteiten
We kunnen ook spreken over:
o Sociale maatschappelijke ordeningsprincipes
o Dimensies
o Assen van maatschappelijke betekenisgeving
o Assen van Identiteitsvorming
Zie tekst 1 p. 50 assen van maatschappelijke betekenisgeving
Bij intersectionaliteit gaat het om verschillen waar iedereen mee te maken
heeft.
o Deze verschillen en hun combinaties staan centraal
o Vormen belangrijke assen van maatschappelijke betekenisgeving.
Deze assen geven richting aan de manier waarop de samenleving wordt
ingericht.
o Worden maatschappelijke ordeningsprincipes genoemd.
- Gender, klasse, seksualiteit, levensfase, …
Iedereen bevindt zich op een kruispunt waar combinaties van
maatschappelijke ordeningsprincipes gelijktijdig en verweven met elkaar
samenhangen.
o Dit betekent dat iedereen altijd niet alleen een man of vrouw is, maar
een man of vrouw met bepaalde klasse, etniciteit, …
Deze samenhang tussen maatschappelijke ordeningsprincipes wordt
intersectionaliteit genoemd.
Er zijn 14 assen van Identiteitsvorming
1. Geslacht
5
, 2. Seksuele oriëntatie
3. Klasse
4. Bezit
5. Leeftijd
6. Verblijfsstatuut
7. Gezondheid
8. Religie
9. Cultuur
10. Maatschappelijke ontwikkeling
11. Nationnaliteit
12. Etniciteit
13. Huidskleur
14. Noord-zuid/Oost-west
1.1.7 Dynamische karakter van de sociale identiteit
De sociale identiteit kan weergegeven worden als een veelkleurig, veelvormig
en bewegend mozaïek van sociale deelidentiteit.
Dynamisch karakter van de sociale identiteit:
o Er doen zich voortdurend veranderingen voor in en tussen de sociale
deelidentiteiten
- ‘Tussen’ omdat afhankelijk van de context bepaalde
deelidentiteiten meer op de voorgrond kunnen staan dan
anderen.
Verschillende sociale deelidentiteiten beïnvloeden elkaar onderling.
o Om situaties, mogelijkheden/kansen, moeilijkheden/uitdagingen goed
te kunnen begrijpen moet je naar de kruispunten van sociale
deelidentiteiten/dimensies kijken.
Sociale deelidentiteiten/dimensies zijn machtsgeladen:
o Sommige kruispunten bieden meer of minder kansen
o Zijn al dan niet gevoeliger voor sociale uitsluiting of discriminatie
(kwetsbare kruispunten)
Samenvatting kruispuntdenken:
Meerdere sociale deelidentiteiten/dimensies
Sociale deelidentiteiten/dimensies beïnvloeden elkaar onderling:
o Naar sociale identiteit kijken vanuit de kruispunten van sociale
deelidentiteiten/dimensies
Verschillen binnen de sociale deelidentiteiten/dimensies (het unieke van een
individu)
Dynamisch karakter van sociale deelidentiteit
Machtsgeladenheid van dimensies
o Sommige kruipunten meer of minder kansen
o Gevoeliger of minder gevoelig voor sociale uitsluiting of discriminatie
Praktijktools:
Zoek naar verbinding/positieve overlap op het niveau van de sociale
deelidentiteiten
o Bv. Allebei moeder, belangrijk bij de opbouw van een vertrouwens- en
werkrelatie
6
, Focus bij je cliënt op meerdere sociale deelidentiteiten
o Moslim ook papa en Antwerpenaar
Heb oog voor ‘kwetsbare kruispunten’
De ‘andere’ vraag stellen:
o Je benadert de casus of de cliënt vanuit een andere verschilcategorie;
zelfde benadering, reactie?
In onderzoek:
o Neem meerdere dimensies mee gezien machtsbeladenheid van
verschil categorieën: cijfers + kwalitatief onderzoek
In organisaties:
o rekening houden met kruispunten bij activiteiten
Kruispuntdenken attendeert ons aan het feit dat diversiteit niet vanzelf-
sprekend is:
o Je moet er actief mee omgaan.
o Dat is niet vrijblijvend, je raakt bv. aan machtsposities. Bv. ‘witte
privileges’
Praktijktool: Methodiek ‘Glasswerff’
Wat is je situatie op volgende terreinen
o Gezondheid
o Leeftijd
o Arbeidssituatie
o Sekse
o Scholing
o Woonsituatie
o Etnische-culturele achtergrond
o Religieuze/levensbeschouwelijke overtuiging
o Familiale situatie
o Financiële situatie
Divesiteit, communicatie en sociale dialoog:
Mensen gaan vanuit hun meervoudige identiteit (kruispunten van sociale
deelidentiteiten) in interactie of communicatie met anderen.
In de communicatie wordt onderhandeld over betekenissen en ook over onze
(machts)positie in de samenleving.
o Wie is ‘in’ en wie is ‘out’ is het resultaat van deze onderhandeling.
Die onderhandeling wordt sterk beïnvloed door sociiale dialoog in de
samenleving over bepaalde thema’s.
o De sociale dialoog wordt gevoerd en gevoed in al onze dagelijkse
gesprekken, …
Sociale dialoog speelt zich af op het niveau van de samenleving (macro)
De sociale dialoog beïnvloedt al onze interacties en communicaties met
anderen (Micro) en heeft ook effect op de structuur en cultuur van organisaties
(Meso)
Doorheen de sociale dialoog over bepaalde themas ontstaan ‘sociale
representaties’ en die worden ook gevoed.
Sociale representaties:
7
, Zijn de collectief gedeelde waarden, beelden, praktijken, ideeën en
betekenissen ofwel de vanzelfsprekendheden die geeld en gecreëerd worden
met andere mensen
o Het ‘men’ denken
Hebben een alledaags vanzelfsprekend karakter
o Enerzijds is er de individuele actieve deelname van iedereen aan de
gemeenschapsdialoog
o Anderzijds is er de anonimiteit en de collectiviteit ervan
Worden op allerlei manieren in communicatie gebracht.
o Sociale perspectieven = sociale representaties die waarneembaar
zijn/in communicatie worden gebracht
Weerspiegelen de maatschappelijke machtsverhoudingen
Hebben hoe dan ook effect op het functioneren van mensen
Sturen het gedrag normatief, zeker als je je de invloed ervan niet of
onvoldoende bewust bent.
Praktijktools
Hou in het achterhoofd dat communicatie een circulair complex proces is, een
proces met heel wat gelaagdheden
Denk na over ieders ‘aandeel’ in de communicatie (ook over het aandeel van
de sociale dialoog)
Probeer sociale representaties op het spoor te komen
Ga actief om met sociale perspectieven die kwetsend, schokkend,
discriminerend of racistisch zijn
1.2 Soorten sociale identiteitsconflicten
Op basis van de 3 componenten van sociale identiteit:
Sociaal-structurele component
De culturele component
De zijnsdefenitie
1. Een identiteitsconflict op basis van de sociaal-structurele component.
Wanneer de hiërarchische volgorde in deelidentiteiten die iemand zichzelf
toekent verschilt van degene die zijn omgeving hem toelicht.
o Hoe word ik gezien of wil ik gezien worden (caleidoscoop/mozaïk)
Voorbeeld:
Als je bent afgestudeerd en gaat werken kan het zijn dat je gezien wordt als
onervaren of student. Je wilt dat ze je zien als ervaringsdeskundige en niet als
student of onervaren.
Rol conflict en identiteitsconflict is niet hetzelfde. Rol is eerder welke positite je
inneemt bv. Moeder, kind, … Identiteit heeft te maken met wie je bent.
2. Een identiteitsconflict op basis van de culturele component.
Wanneer iemand over belangrijke aspiecten van zijn identiteit negatieve
terugkoppeling ontvangt omdat hij/zij niet voldoet aan de
gedragsverwachtingen.
o Er is een bepaalde deelidentiteit bv. Man/vrouw hier hangen
verwachtingen aan vast.
8
, o Je hebt te maken met een negatieve terugkoppelng over de
gedragsverwachtingen.
Voorbeeld:
Bijvoorbeeld hoe je je als vrouw kleedt of gedraagd. Van mannen verwachten ze iets
anders dan van vrouwen, van jongeren verwachten ze iets anders dan van ouderen.
Het gaat hier over gebruiken en verwachtingen.
3. Een identiteitsconflict op basis van de zijnsdefinitie
Wanneer er een discrepantie bestaat tussen de persoonlijke betekenisgeving
aan een bepaald identiteitsaspect en de betekeninsgeving die de omgeving
aan datzelfde identiteitsaspect toekent.
o Positieve vs. Negatieve connotatie
o Het gaat om iets dat je zelf belangrijk vindt, maar in de samenleving
een negatieve connotatie aan vasthangt
Voorbeeld:
Op een positieve manier kijken naar mensen met een beperking, in de maatschappij
is dit eerder negatief. Een negatieve terugkoppeling op basis van u zijn, niet op basis
van uw verwachtingen.
1.3 Wat is communicatie (boek p. 49 – 58)
Communicatie geen eenvoudig lineair proces, waarbij louter informatie-
uitwisseling plaatsvindt.
o Het is meer dan alleen het mededelen en uitwisselen van informatie
o Het heeft invloed op mensen, raakt mensen persoonlijk.
Communicatie is een circulair beïnvloedingsproces
In de systeem- en communicatietheorie is communicatie een complex en
geslaagd proces dat zich op 3 niveaus afspeelt
o Inhouds- en betrekkingsniveau en het niveau van de sociale
omgeving
Niveaus van communicatie:
1. Inhoudsniveau
o De gesprekspartners informeren elkaar over hun zienswijze op de
kwestie die in het gesprek aan de orde is.
o Ze onderhandelen, discussiëren over de betekenis ervan.
2. Betrekkingsniveau
o De gesprekspartners presenteren hun zienswijzen op zichzelf en op
elkaar als persoon.
o Ze presenteren hun zienswijze op de onderlinge betrekking
3. Niveau van de sociale omgeving
o Communicatie van de gesprekspartners staat onder invloed van de
sociale representaties.
o Dit zijn de collectief gedeelde waarden, beelden, praktijken,
ervaringen, opvattingen en betekenissen binnen de sociale
omgeving van de betrokkenen.
Zie boek pagina 50 voor voorbeeld
Definitie:
9
, Communicatie is te omschrijven als de uitwisseling van informatieve en
interpersoonlijke zienswijzen en de onderhandeling over de betekenis van
deze zienswijzen, ingebed in de sociale omgeving.
Effect van communicatie:
De zender codeert een boodschap in een aantal taalsymbolen
De bron of zender stuurt deze boodschap door naar de ontvanger
o Deze ontvangt de boodschap en decodeert hem.
o Dat wil zeggen dat de ontvanger betekenis hecht aan de symbolen en
zo een idee krijgt, waarna hij/zij al of niet, nu als zender, in actie komt.
1.3.1 Circulaire beïnvloeding
Lineaire communicatie:
Communicerende zijn afwisselend zender en ontvanger.
Speelt zich af in termen van een zender en ontvanger, van een begin en een
einde, van oorzaak en gevolg en daarmee van schuld en onschuld
o De één doet zo omdat de ander zo doet.
Systeemdenken gaat uit van een circulaire beïnvloeding
Circulaire beïnvloeding:
Er is in de communicatie voortdurend sprake van feedbackcirkels.
o Iedere persoon is altijd tegelijk zender en ontvanger.
o Elk gedrag in de uitwisseling is tegelijkertijd een stimulus, respons en
bekrachtiging.
o Er is geen begin en geen einde
Het circulaire denken schept een ander taalgebruik en daarmee een andere
werkbare realiteit.
o Er is geen schuld of dader (= oorzaak) en ook
geen slachtoffer (= gevolg)
o Er is alleen een aandeel
o Iedere betrokkenen heeft aandeel in hoe de
dingen verlopen.
Het gedrag van iemand is niet eenzijdig te verklaren
vanuit het schema van machtige-zwakke, leider-volger,
dader-slachtoffer, …
o Deze eenzijdige verklaring is een vorm van lineair
denken.
Zie boek p. 52 voor voorbeeld
Waar vindt de circulaire beïnvloeding plaats:
Tussen de communicerende personen en hun ruime sociale omgeving
o De gesprekspartners zijn tegelijkertijd betrokken in allerlei
beïnvloedingsprocessen, zoals sociale dialogen met derden die zich in
de ruimere omgeving bevinden.
1.4 Sociale representaties
Sociale representaties:
10
