Vormt de basis voor:
- Grove motoriek
- Lateralisatieontwikkeling
- Fijne motoriek
- Oogbewegingen + oog-handcoördinatie
Visuele waarneming
Visuomotoriek
Grafomotoriek
- Oriëntatie in de ruimte
Grove motoriek:
Oprichting
Gekruiste bewegingn
Bilaterale coördinatie
Voortbewegen
Vangen en werpen
Vakgebied kiné
LATERALISATIE ONTWIKKELING
= is de gespecialiseerde en verfijnde samenwerking van de beide hersenhelften
= het ervaren van verschillen in de ruimtelijke organisatie van het lichaam tussen links en rechts.
Ons lichaam heeft een middenlijn, een ‘virtuele grens’ die de ene kant van de andere scheidt
(craniocaudaal).
ONTWIKKELING VAN LATERALISATIE
start bij het ontdekken van twee kanten: een kind leert door te experimenten en te bewegen het onderscheid
voelen tussen de twee lichaamshelften.
4 leerlijnen:
Intermanuele lateralisatie: voorkeurshand en steunhand
Intramanuele lateralisatie: sturende en steunende vingers
Overzicht krijgen over het werkveld
Leren kruisen van de lichaamsmiddenlijn
Leerlijnen ontwikkelen zich ongv gelijktijdig
,VOORKEURSHAND EN STEUNHAND
Voorkeurshand ontwikkelt bewegende functies.
Andere hand wordt meer steunende hand.
Beide handen leren samenwerken op hun eigen manier.
Handen moeten elkaars taak (tijdelijk) kunnen overnemen.
Leerlijn intermanuele lateralisatie:
Inzoomen:
Meebewegen: normaal op kleuterleeftijd en normaal tot 8 jaar, maar omwille van leren schrijven in het eerste
leerjaar: belangrijk om steunende hand te leren gebruiken.
Functionele asymmetrie (elk zijn functie): van statisch naar dynamisch
Van ‘onhandig’ naar ‘handig’
Dankzij intermanuele lateralisatie: functionele verschillen leren kennen tussen beide lichaamshelften:
start van lichaamsbesef van de linker- en rechterzijde
Oefenen maar!
Zie FM-doos
Remediëren:
- Oefenen van onderliggende vaardigheden:
Starten met goede symmetrie (zie 11.4)
Oprichting! Goed actief rechtop zitten is de basis
STURENDE EN STEUNENDE VINGERS
Sturende vingers: vingers aan de duimzijde + duim à samenwerking om bewegingen nauwkeurig te kunnen
uitvoeren
Steunende vingers: vingers aan de pinkzijde (+ pink) zorgen voor ondersteuning
de pinkmuis + pols steunen op het werkblad
van statische naar dynamische steun
Intramanuele lateralisatie = samenwerking tussen bewegingsfunctie en steunfunctie in de hand.
+ in beide handen (voorkeurshand en steunende hand)
LATERALISATIEONTWIKKELING IN RELATIE TOT RICHTINGEN IN HET WERKVELD
Richtingen vanuit het object tussen de handen (baby-peuter):
Focus op ontwikkelende grove motoriek: van reflexpatronen (O-6m) naar zitten en kruipen tot staan
en stappen
Ontwikkeling van manipulatie (bimanueel)
Het kind focust op het speelgoed tussen zijn handen en organiseert van hieruit zijn wereld
Richtingen vanuit hoofd-rompbewegingen:
2-3j: het kind kan vrijer bewegen in verschillende richtingen. Het hoofd beweegt nog mee met de
schouders en ogen. Het kind kan objecten benaderen en organiseert de wereld vanuit zichzelf.
- De blik volgt de verticale lijn van zijn middellijn. Met wat opzij gebeurt, houdt het kind geen
rekening.
Door te bewegen met zijn lichaam, kan het kind zijn kijkrichting wel verleggen naar de zijkant.
- Ligt er materiaal links: linkerhand gebruiken, start de beweging rechts om naar de middellijn te
komen: rechterhand
compensatie met de romp om de middellijn niet te kruisen
Richtingen vanuit beide handen tegelijk:
4-5j: het kind leert dat het werkveld ook 2 kanten heeft die elkaars tegengestelden zijn
- Duim in oppositie
- De handen manipuleren elk aan hun kant, maar middenzone is onduidelijk
- Het kind gebruikt zijn lichaam om de middellijn te verplaatsen, het overkruist deze nog niet
5-6j: symmetriefase
- De lichaamsmiddenlijn wordt duidelijk en krijgt een plaats in het werkveld onzichtbare muur
- Links-rechts richtingen kunnen gespiegeld worden
- De middenlijn wordt ontdekt, maar nog niet overschreden
- Het kind ontwikkelt een voorkeursrichting: start vanuit de middenlijn naar links of naar rechts
- Het gevaar: het kind begrijpt het beeld, maar ook het spiegelbeeld en kan dit ook verwarren
De concrete wereld is duidelijk
De abstracte wereld (getallen en letters) is heel verwarrend
Richtingen over de middenlijn heen:
Eerst met voorkeurshand: tot aan de andere schouder, verder: wisselen van hand
, - Heen-en-weer: eerst heen, dan weer (soms met bijbehorend hand)
- Het kind moet nu beide handen leren gebruiken om de middenlijn te kruisen
- De gekruiste coördinatie ontwikkelt verder
Elk werkveld (linker- en rechterhand) lateraliseert, maar nog geen integratie van beide werkvelden
- Steunzijde en bewegingszijde + start dynamische functionele asymmetrie
Bidirectionele integratie:
Belangrijk om het kind te stimuleren om met beide handen de middenlijn te kruisen
Volledige lateralisatie:
- 7-12j
- Bewegingsvrijheid
- Ordening in de ruimte: onafhankelijk van de handvoorkeur
- Het kind kan nu tweerichtingdenken en –werken
- Dynamisch functionele asymmetrie: wordt automatisme
- Cognitief-perceptueel: het kind kan in 2 richtingen waarnemen en denken, zonder verwarring.
het mentale beeld van de ruimte ontwikkelt verder: het kind kan een ander perspectief
innemen en begrijpen!
Oefenen maar!
Spelen/leren in de grote ruimte !
Ervaringsgericht werken
Schrijfdans®
Brain Gym®
De lateralisatieontwikkeling hoeft niet geïsoleerd gestimuleerd/geremedieerd te worden. Vaak is er een link
met andere vaardigheden.
Brain gym:
ONTWIKKELING VAN HET KRUISEN VAN DE LICHAAMSMIDDENLIJN
Moeite om de middenlijn te kruisen met voorkeurshand = geroteerde of hangende (zit)houding
Lichaamsmiddenlijn: van kop tot teen
Werkveldmiddenlijn: virtuele lijn over het midden van het werkvlek
Bewuste acties ≠ automatisme
Aandacht voor compensaties (houding, bewegingen,…) om het niet-kruisen te verdoezelen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maaikevangaeveren. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.