De hersenen zijn via het ruggenmerg en zenuwen verbonden aan spieren en klieren.
6.1: OVERZICHT VAN FUNCTIE EN STRUCTUUR VAN ZENUWSTELSEL
6.1.1: ANATOMISCHE OPDELING VAN ZENUWSTELSEL
Het zenuwstelsel bestaat uit twee delen:
1. centraal zenuwstelsel (CZS) = encephalon (hersenen) + medulla spinalis (ruggenmerg)
2. perifere zenuwstelsel (PZS) = 12 paar nervi craniales (hersenzenuwen) + 31 paar nervi spinales
(ruggenmergzenuwen)
De meeste zenuwen zijn verbonden met het ruggenmerg, sommigen ook met hersenen
Craniaal = hoofd
Spina = spine = rug
Er zijn maar 30 ruggenwervels en 31 paar ruggenmergzenuwen → later uitgelegd.
Ruggenmerg stopt net onder ribben (L1 en L2)
Cauda equina = Bundel ruggenmergzenuwen in vorm van paardenstaart onder
wervels L1 en L2.
6.1.2: DRIE ALGEMENE FUNCTIES VAN ZENUWSTELSEL
Sensoriek (blauw) = afferente info (INPUT) → PZS
= Voelen info buiten of binnen lichaam → wordt gestuurd nr hersenen
➔ sensoren of receptoren sturen info via afferente of sensorische banen nr CZS
integratie (groen) = verwerking → CZS
= in de hersenen wordt de info geïntegreerd
motoriek (rood) = efferente info (output) → PZS
= Door de info die verwerkt wordt beweegt het lichaam, spieren of klieren
➔ centraal zenuwstelsel bestuurt effectoren (=spieren en klieren) via efferente of motorische banen
- naar skeletspieren = somatomotorische banen (bewust)
, - naar gladde spiercellen, kliercellen en hartspiercellen = autonome motorische banen/autonome
ZS/vegetatief ZS (onbewust)
◼ sympatische banen (fight or flight): geen rust, klaar zijn om te vechten of vluchten
wanneer nodig
◼ parasympatische banen = parasympathicus (rest and digest): lichaam rustig, energie aan
het opslaan.
sensorische baan = afferente
somatomotorische, autonome baan = efferente
6.2: ZENUWWEEFSEL
Matrix is niet belangrijk
2 celsoorten:
1. neuronen = zenuwcellen
2. neuroglia/gliacellen = steuncellen → ondersteunende functie en kunnen delen.
98% in CZS en 2% in PZS
86 miljard neuronen en ongv even veel steuncellen
6.2.1: NEURONEN
dendrieten = voelsprieten van neuron, gaan
zenuwimpuls kunnen opmaken en info gaan
doorspelen
axon is bedekt met myelineschedes, gemaakt
door neuroglia
synapsknoppen = geven zenuwimpuls die
dendrieten hebben gevoeld door aan andere
neuron
,Neuron bestaat uit:
➔ 1 cellichaam = soma
➔ Duizend dendrieten
➔ 1 axon
- Bedekt met myelineschedes
- Knoppen van ranvier
- Eindigt in synapsknoppen
Opgedeeld volgens ligging bestaan er drie groepen neuronen:
1. Sensorische of afferente neuronen: info nr CZS
brengen
2. Schakelneuronen: in ZS, info doorspelen
3. Motorische of efferente neuronen: info van CZS
wegbrengen nr effectoren
sensorische neuronen: cellichaam ligt op axon
Zenuwweefsel delen we op in
➔ Grijze stof = bundeling van cellichamen en dendrieten
- Door eiwitten
➔ Witte stof = bundeling van parallel lopende axonen
- Door myeline
6.2.2: NEUROGLIA
= steuncellen die verschillende functies uitoefenen
➔ Niet prikkelbaar, geen impulsen uitoefenen.
➔ Astrocyten
➔ Oligodentrocyten
➔ Schwann cellen
, ASTROCYTEN
Astro = ster
Grootste en meest talrijke, meest ondersteunende functie
Beschermen neuronen tegen rechtstreeks contact met bloedbaan
Vormen zo bloed-hersenbarrière
Uitwisseling afval- en voedingsstoffen
Zitten aan de bloedbanen.
Vormen schakelpunt tussen neuronen en bloedbanen.
OLIGODENDROCYTEN
Bevinden zich enkel in CZS
Hebben dikke uitlopers die rond axonen gewikkeld zitten.
Vormen zo schede van isolatiemateriaal (myeline = geleider)
➔ Zorgen dat zenuwimpuls sneller gaat verlopen dan voordien
CELLEN VAN SCHWANN
Bevinden zich enkel in PZS
Tegenhangers van oligodendrocyten
Zijn kleiner
6.3: ACTIEPOTENTIALEN
Zelfstudie qr in boek
6.4: DE SYNAPS
1 richtingsverkeer: rode pijlen
Neuronen communiceren met andere cellen via synapsen
➔ Andere cellen zoals andere neuronen of effectoren
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maaikevangaeveren. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.