Onderzoekstechniek
o EERST anatomie in vivo leren kennen via palpatie
o LATER wordt palpatie gebruikt als onderdeel van het klinisch ONDERZOEK
Middelen van de anatomie in vivo
o KENNIS van anatomie: weten
o INSPECTIE: zien
het door middel van visuele waarneming vaststellen van bepaalde
karakteristieken van het lichaam
“gericht” kijken naar lichaam
“opsporen” van de te palperen structuren
Symmetrische verlichting; niet tegen licht inkijken
Lichaam in relatieve rust of bij spierspanning
- In rust:
EERST: belangrijke “oriëntatiepunten” opzoeken van de te
onderzoeken “regio”
Huidkuiltjes thv SIPS
Processus spinosus C7 (vertebra prominens)
Tuberositas ossis navicularis
DAN: meer lokaliserende of identificerende inspectie
- Bij spierspanning:
Spieren visualiseren
Eerst visualisatie en daarna palpatie bij spieren
Deze visualisatie is een deel van het leerproces en geen
direct doel op zich.
Wij dienen spieren en pezen te kunnen palperen in
ontspannen toestand. Bij bepaalde neurologische patiënten
is er trouwens geen andere mogelijkheid.
o PALPATIE: voelen
het door middel van tactiele waarneming (tasten) vaststellen van bepaalde
karakteristieken van het lichaam
Palpatie is combinatie van tast, gevoel, onderzoek, sensorische feedback en
interpretatie door middel van eerder opgedane ervaring
, principes, technieken en voorwaarden voor een goede palpatie
o in rustige, goed verluchte en verlichte omgeving
o proefpersoon voorafgaandelijk ontspannen; wel contractie bij “spier”palpatie
proefpersoon in comfortabele houding
proefpersoon rustig benaderen
o proefpersoon tactvol benaderen
o met reine handen
met warme handen; koude handen doen tastgevoel afnemen
met droge handen
met kortgeknipte nagels zonder scherpe randen
o handen worden soms eerst rustig op het lichaam gelegd; contactname
zeker bij palpatie van gevoelige delen van het lichaam zoals buik, lenden,
oksel, …
o rest palperende hand neemt zoveel mogelijk contact met de huid van de
proefpersoon aangewezen om
de stabiliteit van de palperende vinger(s) te verbeteren
een rustgevende invloed op de proefpersoon uit te oefenen
o niet-palperende hand wordt
ofwel op de proefpersoon gelegd om een rustgevende invloed uit te oefenen
ofwel gebruikt om vergelijkend te palperen aan de andere zijde
ofwel gebruikt om een weerstand uit te oefenen bij spierpalpatie
o meestal met palmaire zijde van de vingertoppen van de 2 e en/of 3e en/of 4e vinger;
veel gevoelsreceptoren (cfr. tweepuntsdiscriminatie)
o soms met de duim
o gewrichtjes palperende vingers zijn licht gebogen
kunnen dan zowel buigen als strekken
kunnen zich zo aanpassen aan de vorm van de te palperen structuur
o vingers schuin
plat: geen discriminatie mogelijk
loodrecht: onaangenaam
o geen prikkende, borende of onverwachte palpatie
o zo weinig mogelijk druk uitoefenen; palpare (lat.): liefkozen, strelen, tasten
aangenamer
circulatie in palperende vinger ongestoord
zeker bij oppervlakkige structuren
bij dieper gelegen structuren: hamulus ossis hamati, processi transversi
cervicales
- harder palperen
- verhoogde druk geleidelijk opbouwen
o vingers verschuiven over huid, niet optillen
meestal wordt de huid mee verschoven; huid glijdt precies weg onder vinger
niet wriemelen
“lopen” met de vingers over de huid verstoort de oriëntatie en maakt bij de
patiënt een zenuwachtige indruk
, o soms ondersteunende hand op de handrug van de onderzoekende hand
tastmogelijkheden nemen toe
o bij langgerekte structuren vingers loodrecht op de lengterichting verschuiven =
dwarse palpatie
lange botten, meeste spieren, pezen, ligamenten, gewrichtsspleten,
bloedvaten, zenuwen
o alternerende palpatie voor spierranden
met twee vingers (index – medius) van één hand
vingers van twee handen (indexen)
- vingers schuiven proximaal- of distaalwaarts door een alternerende
laterale verschuiving die toelaat de contour van de spierbuik duidelijk te
voelen.
o lengtevingerpalpatie (langevingermethode)
met volledige zijkant van de vinger (wijsvinger)
met ondersteunende hand lichte tegendruk geven
o ev. structuren aanduiden met een dermatograaf (huidpotlood)
niet te veel / niet te weinig
proper / geen smosboel maken
oppassen bij huidverschuiven
Wat wensen wij te weten te komen via onze palpatie?
o Consistentie (=drukbaarheid)
HARD: niet indrukbaar
- bot
VAST-ELASTISCH: niet duidelijk indrukbaar, geeft verend mee
- pees, ligament en gewrichtsspleet
VAST: geeft enigszins mee, maar niet elastisch
- zenuw, sterk aangespannen spier, tumor, lymfeklieren
WEEK/ZACHT: vervormbaar, indrukbaar
- ontspannen spier, huid met (subcutaan) vet, venen
ALLERLEI TUSSENVORMEN / MENGVORMEN
Elastisch= keert na uitrekken terug in zijn oorspronkelijke vorm
Plastisch = keert na uitrekken niet (volledig) terug in zijn oorspronkelijke
vorm
o Gelijkmatigheid en symmetrie – VORM
VERSCHUIFBAARHEID: VERKLEEFD – NIET-VERKLEEFD
ZWELLINGEN
- relatie zwelling – huid
Kan huid in plooitjes van zwelling gelicht worden ?
- relatie zwelling – onderlaag
, Kan zwelling in twee onderling loodrechte richtingen
verplaatst worden t.o.v. onderlaag?
o Pulsatie
SLAGADER
- niet te weinig druk
- niet te veel druk
- niet met duim (voelt eigen slagader)
o Fluctuatie (= stroming)
VOCHT- (OF ETTER) HOUDENDE RUIMTE
- met 2 vingers
- in 2 onderling loodrechte richtingen
o Pijn (VAS schaal)
moeilijk interpreteerbaar
verschil van persoon tot persoon
o Temperatuur
Welke anatomische structuren worden gepalpeerd ?
o Huid
temperatuur (= doorbloeding)
- regionale verschillen in temperatuur, liefst met handrug
consistentie: week/zacht
verschuifbaarheid en elasticiteit
- huidplooi nemen en optillen
afwijkingen: letsels + gaafheid
o Bot
consistentie: hard
handige oriëntatiepunten
soms met duim
o Gewricht
gewrichtsspleet: consistentie: vast-elastisch tussen twee harde botpalpaties
in
veelal bedekt door ligamenten en pezen
o Pees- en bandstructuur
consistentie: vast-elastisch
dwars op vezelverloop palperen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Jarnedb2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.