sociomatrix, sociogram, diversiteit tussen groepen, diversiteit tussen individuen, BF skinne, rMerton, sociale stratificatie, globalisering, mondialisering, breuklijnen in de maatschappij
nature-standpunt: iemands gedrag en ontwikkeling zijn gestuurd en beïnvloed door erfelijke factoren
! erfelijk ≠ aangeboren (bv. zuurstoftekort)
JJ-Rousseau
- aanhanger nature
- 18e eeuw / verlichting
- pedagogisch pessimisme: opvoeding heeft weinig zin & invloed
- ontwikkeling is endogeen: van binnen afkomstig en spontaan
- enige rol vd omgeving: ter beschikking stellen van gunstige omstandigheden -> ontplooiiing
1.2 nurture
nurture-standpunt: iemands gedrag & ontwikkeling zijn gestuurd en beïnvloed door omgevings- en
ervaringsfactoren
John Locke:
- ontkende aangeboren ideëen
- tabula rasa
- pedagogisch optimisme: opvoeding is allesbepalend, maakt mens tot hoe hij/zij is
- mens kan veranderen doorheen het leven en leren hoe hij/zij gevormd is tijdens opvoeding
- ontwikkeling is exogeen: gestuurd en beïnvloed door factoren van buitenaf (uitlokkende stimuli)
1.3 vrije wil
-> vermogen van rationeel handelende personen om controle uit te oefenen over eigen daden en
beslissingen
voluntarisme: vrije wil bestaat
determinisme: vrije wil bestaat niet, elke gebeurtenis wordt veroorzaakt door een voorafgaande
Richard Dawkins:
- genen zijn succesvol als ze worden doorgegeven
- voortplanting is cruciaal
- the selfish gene (determinisme)
- overleven van individu dankzij zelfzuchtige genen (Darwin)
‘het leven is een kaartspel. De kaart die je toegedeeld krijgt, is determinisme. De manier waaarop je
je kaart inzet, is vrije wil.’ – Jawaharhal Nehru
1: focus op genetische, hormonale en neurochemische verklaringen van gedrag
2: aangeboren seksuele driften en agressie >, maar de opvoeding ook
3: er zijn aangeboren mentale structuren die constant veranderd worden door de omgeving
4: samenleving heeft grote invloed op hoe iemand zichzelf ziet
5: al het gedrag is aangeleerd door omgeving, dmv conditionering
2.1 nature in de psychologie
Cesare Lombroso:
- misdadigheid = erfelijk bepaald
- misdadigers = lelijk
- oorzaak van misdaad = bij een individu
Steve Pinker:
- effect van opvoeding op vorming wordt overschat
- aanhanger van nature
- the blank slate
argumenten tegen tabula rasa:
1. eeneiige tweelingen hebben veel opvallende gelijkenissen in hun hersenen
2. kinderen komen op de wereld met ≠ karakters en temperamenten
3. mannen & vrouwen werken anders
4. antropologisch onderzoek naar menselijk gemeengoed: gedragingen en emoties die je in elke
cultuur terugvindt
2.2 nurture in de psychologie
behaviorisme: stroming in de psychologie die zich bezighoudt met het waarneembare gedrag van
mensen en dieren, omdat het bewustzijn volgens behavioristen niet bestudeerd kan worden.
John Watson:
- psychologie moet even objectief zijn als chemie & fysica
- verschillen zijn te wijten aan verschillend ervaren van het leerproces
conditioneren: techniek waarbij behavioristen in experimentele situaties een dier aanleren om een
associatie te maken tussen twee factoren.
-> klassieke & operante
klassieke conditionering: vorm van leren waarbij nieuw gedrag aangeleerd wordt door de koppeling
van bestaand gedrag aan een neutrale prikkel
-> vegroot kansen van overleven in de natuur
-> door behavioristen gebruikt op zowel dieren als mensen
1e fase: unconditioned stimulus (UCS) zorgt voor unconditioned response (UCR)
2e fase: neutrale stimulus (NS) + UCS zorgt voor de UCR -> NS wordt CS
3e fase: CS is geassocieerd met de CR
2
, operante conditionering: vorm van bewust leren waarbij gewenst gedrag beloond wordt en
ongewenst gedrag bestraft wordt (R + / R -)
B.F. Skinner:
- belonen en straffen = krachtigste beïnvloeders
- Skinnerbox (met ratten)
- tijdstippen en frequentie zijn gereguleerd, regelmatigheid was efficiënter
gelijkenissen
beide manieren om nieuw gedrag aan te leren
verschillen
klassiek operant
heeft stimuli nodig werkt met belonen en straffen
(evt.) gebaseerd op toeval bewust
4 – wisselwerking
convergentietheorie: bijdrage van erfelijke factoren en omgevingsfactoren zijn gemiddeld vrijwel
gelijk bij de vorming van menselijke eigenschappen
verhoudingen tussen erfelijkheid en milieu:
actieve samenhang: kinderen zoeken in functie van hun erfelijke aanleg een passende omgeving
reactieve samenhang: ≠ reactie op iemand met een ≠ erfelijke aanleg (invloed op pers.ontwikkeling)
positieve samenhang: beide elementen ondersteunen dezelfde richting
hs 2 diversiteit en groepsidentiteit
1 – verschillende soorten groepen
sociologie: wetenschappelijke studie van de interactie tussen personen en hun omgeving, van de
factoren die de interactie bepalen en van de gevolgen daarvan op het menselijk gedrag.
identiteitsvraagstuk: in hoeverre beïnvloeden de maatschappelijke verhoudingen het zelfbeeld (de
indentiteit) van groepen en individuen in de samenleving?
ongelijkheidsvraagstuk: hoe worden schaarse algemeen begeerde goederen en voorrechten
verdeeld in de samenleving & welk gevolg heeft dit voor de verhouding tussen groepen?
Robert Merton:
- criteria om groepen in te delen (interactie en gem. waarden & normen)
- 4 groepen
primaire groep: kleine groep waarin alle leden een persoonlijke relatie hebben, met interacties
gebaseerd op gem. waarden, normen of doelstellingen (Charles Cooley)
collectiviteit: grote groep waarin directe interactie niet tussen alle leden aanwezig is, maar wel een
zekere samenhorigheid op basis van gem. waarden, normen, of doelstellingen
-> meest voorkomend in onze samenleving
samenzijn: kleine verzameling mensen die toevallig in elkaars nabijheid zijn, zonder perse gem.
waarden, normen of doelstellingen. Interactie is wel mogelijk.
sociale categorie: interactie niet volledig mogelijk, geen gem. waarden, normen en doelstellingen
-> gem. kenmerk niet gebaseerd op waarden etc. maar op geslacht, leeftijd, …
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper monaverheugenluchie. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.
