Dit document is een samenvatting van hoofdstuk 8 evolutie uit nectar 3e editie biologie leerboek 4VWO. Dit hoofdstuk is kennis voor het centraal examen biologie. Ondanks zorgvuldige samenstelling en controle kan er een foutje of onduidelijkheid in staan. Heb je vragen of opmerkingen, stuur mij geru...
EERSTE DENKBEELDEN
Tot de 19e eeuw bleef het Bijbelse scheppingsverhaal de verklaring voor het ontstaan van
de aarde. Voor evolutie en het ontstaan van nieuwe soorten was binnen deze theorie
geen plaats. De Fransman Cuvier (1768-1832) bestudeerde fossielen (= restanten van
vroeger levende organismen). Hij ontdekte dat deze fossielen niet leken op de dieren die
nu het gebied waar de fossielen waren gevonden leefden. Daarom bedacht hij de
catastrofetheorie, na elke natuurramp zouden bestaande soorten verdwijnen en nieuwe
geschept worden.
ANDERE DENKBEELDEN
De Fransman Lamarck (1801) kwam als eerste met de evolutietheorie. Lamarck
constateerde dat fossielen uit verschillende afzettingslagen overeenkomsten in de
lichaamsbouw vertonen. Lamarck stelde dat de organismen tijdens hun leven zich
aanpasten, een zoon van een smid is sterker dan die van een kleermaker.
EVOLUTIE DOOR SELECTIE
De Engelsman Charles Darwin kwam met een andere theorie, hij bestuurde op zijn reis
om de wereld verschillende dieren en planten. Darwin ontdekte dat de leefomgeving een
selectiedruk uitoefent op de overlevingskansen van alle individuen. De sterkste
individuen overleven het langst en krijgen de meeste nakomelingen en geven dus de
sterke eigenschappen door.
TEGEN DE STROOM IN
Darwin wachtte na zijn wereldreis 20 jaar met het publiceren van zijn theorie, hij vreesde
voor kritiek. Darwin kon geen verklaring geven voor het ontstaan van een nieuwe soort,
de erfelijkheidswetten van Mendel (1822-1884) geven inzicht in het overerven van
eigenschappen. Recombinatie van allelen en mutaties leiden tot variaties in erfelijke
eigenschappen. Deze ontdekken zijn samen verwerkt tot de neodarwinistische
theorie.
8.2 ONTSTAAN VAN NIEUWE SOORTEN
AANPASSEN OM TE OVERLEVEN
Natuurlijke selectie bestaat uit twee processen die Darwin heeft samengevat met de
begrippen ‘struggle for life’ en ‘survival of the fittest’. In elke omgeving strijden
organismen om te overleven, struggle for life. De omgeving oefent selectiedruk uit op
de individuen, individuen met gunstige eigenschappen bij selectiedruk hebben betere
kansen om te overleven, survival of the fittest.
DE POPULATIESAMENSTELLING VERANDERD
Wanneer individuen met gunstige eigenschappen veel nakomelingen krijgen, neemt in de
nieuwe generatie het aantal individuen met de gunstige eigenschap toe. Na een aantal
generaties en bij een constante selectiedruk bestaat vrijwel de gehele populatie uit
individuen met die gunstige eigenschap. Als de selectiedruk veranderd zijn andere
eigenschappen in het voordeel.
GESPLISTE EIGENSCHAPPEN
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper janniek. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
