Samenvatting van het boek met slides en notities van tijdens de lessen chemie van mevrouw Theunen in het eerste jaar Biomedische Laboratoriumtechnologie.
Hoofdstuk 1: Veiligheid in een chemisch lab,
veiligheidsbegrippen
Preventie en bescherming:
Veiligheidssignalisatie
CBM
PBM
GHS (Globally Harmonized System)
= wereldwijd geharmoniseerd systeem voor indeling en etikettering van chemische
stoffen o.b.v. hun gevareneigenschappen
Doel:
Hoog niveau van bescherming van milieu en gezondheid van de mens + vrij verkeer
van stoffen en mengsels.
CLP (Regulation on Classification, Labelling and Packaging)
GHS in Europese unie
Vervangt stoffen- en preparatenrichtlijn
Incl. regels voor leveren en gebruik van gevaarlijke stoffen
Criteria voor classificatie
= gevaareigenschappen onderverdeeld in klassen
1. Fysische gevaren (16 klassen)
2. Gezondheidsgevaren (10 klassen)
3. Milieugevaren (1 klasse)
4. Gevaar voor de ozonlaag: alleen in de EU
, Bijtend
Milieugevaar
Gas onder druk
Op lange termijn gezondheidsgevaarlijk
Signaalwoord:
DANGER
voor meest gevaarlijke categorieën binnen een klasse
WARNING
voor minder gevaarlijke categorieën binnen een klasse
Gevarenaanduiding en voorzorgsmaatregelen:
EU-GHS: H(Hazard) en P(Precautionary) zinnen
Er zijn geen combinerende H zinnen
Wel combinerende P zinnen
o H-zinnen = Hazard statement
= een zin die is ingedeeld bij een gevarenklasse en -categorie die de
aard/intrinsieke eigenschap beschrijft van een gevaarlijk product en van het
risiconiveau
o P-zinnen = Precautionary statement
= een zin en/of pictogram die de aanbevolen maatregelen beschrijft dei
getroffen moeten worden om de nadelige effecten te
voorkomen/minimaliseren die het gevolg zijn van blootstelling aan een
gevaarlijk product
o Voorbeelden:
H318 = veroorzaakt ernstig oogletsels
P102 = buiten bereik van kinderen houden
Merck Index
= een allesomvattende encyclopedie van chemische en andere stoffen, gericht op
scheikundigen en biologen
,(M)SDS-fiche
= (Material) Safety Data Sheet (veiligheidsinformatieblad)
= gestructureerd document met info over risico’s van een gevaarlijke stof
Info zie cursus
Gevarendiamant
Rood: brandgevaar
Blauw: gezondheid
Geel: reactiviteit
Wit: bijzonderheden
Cijfer van 0-4: hoe hoger, hoe gevaarlijker
Veiligheidsbegrippen:
Dampspanning
= de hoeveelheid gasdruk die de damp van een vloeistof
heeft bij een bepaalde temperatuur
Uitgedrukt in mbar/ 1 pascal
Vluchtige stoffen: hoge dampspanning
Vlampunt
= de laagste temperatuur waarbij er voldoende damp boven de vloeistof ontstaat om te
kunnen ontbranden
Naarmate vlampunt lager vloeistof brandgevaarlijker!!
Bij atmosferische druk 1013 mbar
Nog wel ontstekingsbron nodig
Indeling:
zeer licht ontvlambaar < 0°C
licht ontvlambaar < 23°C
ontvlambaar 60°C
Zelfontbrandingstemperatuur
= de laagste temperatuur waarbij die stof vanzelf ontbrand
Niet altijd ontstekingsbron nodig
Boven bepaalde temperatuur gaat proces vanzelf
AANWEZIGHEID VAN ZUURSTOF: doet de zelfontstekingstemperatuur dalen!!!!
LICHT ONTVLAMBARE STOFFEN NOOIT SAMEN BEWAREN MET OXIDERENDE
STOFFEN
Relatieve dichtheid
= de dichtheid tegenover water (=1 g/ml)
d(x) < 1 drijft op de vloeistof
d(x) > 1 zinkt in water
Relatieve dichtheid bij 20°C v/e verzadigd damp/luchtmengsel
= dichtheid van de damp tegenover lucht (= 1 g/ml)
(damp die boven de vloeistof ontstaat)
, d(x) < 1 damp stijgt
d(x) > 1 damp zakt
Explosiegrenzen
= bepalen het gebied waarbinnen een mengsel van lucht met gas, damp, nevel of poeder
bij ontsteking kan ontbranden of exploderen
De LEL en UEL
LEL = kleinste concentratie van een gas etc. in de lucht, die je met een ontstekingsbron
kunt aansteken (LOWER EXPLOSION LIMIT)
UEL = grootste concentratie die je met een ontstekingsbron kunt aansteken (UPPER
EXPLOSION LIMIT)
Volume % van damp in de lucht
dampspanning
Volumepercentage = x 100%
luchtdruk
Inhaliteratierisico
dampspanning
=
MAC−waarde
MAC-waarden
= maximale aanvaarde concentratie van een gas etc. in de lucht op de werkplek
Bedoeld als bovengrens die niet mag worden overschreden
MAC TGC tijd gewogen gemiddelde, meestal over 8 uur
MAC C absolute grens die je beslist niet mag overschrijden
LD-50
LD: lethale (dodelijke) dosis
= de dosering waarbij 50% van de onderzochte groep (proefdieren) sterft
Hoe lager, hoe giftiger
Hoofdstuk 2: Risicoanalyse
Risico
= de kans op een ongewenst effect bij het uitvoeren van een activiteit
Risicogetal R=K.F.E
K = hoe groot is de kans dat het gebeurt
F = aantal keer dat het zal gebeuren
E = wat is de ernst
Risicobeheersing
= maatregelen nemen om de risico’s te beperken
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LouisePeeters. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.