De schildklier produceert het prohormoon, tetraiodothyronine T4 en het actieve hormoon, triiodothyronine T3
-> De synthese van T4 en T3 heeft nood aan essentieel jodoium
Dit kan een limiterende factor zijn in bep regio’s
-> Veel T3 w gevormd door de perifere omzetting van T4 =
T3 werkt via een nucleaire receptor die de gen expressie reguleert
-> Essentieel voor normale hersen ontwikkeling en heeft effecten op metabolisme en cardiovasculaire functie
Hoofdstuk 1: Anatomie en histologie van de schildklier
De schildklier bestaat uit een rechter en linker lob
-> Zitten anterolateraal vd trachea
-> Zijn verbonden door een midventrale isthmus
De functionele eenheid vd schildklier: Thyroid follikel
-> Sferische structuur
-> Omgeven door een enkele laag van thyroïd epitheliale cellen
Epitheel zit op een basale lamina (Buitenste structuur vd follikel)
Apicale zijde epitheel cellen: Lumen vd follikel
-> Tussen de follikels in zitten vele capillairen
Follikels zijn gevuld met colloid
-> Bestaat uit thyroglobuline
Dit w gesecreteerd en gejodeerd door de thyroïd epitheel cellen
OPM. De grote vd epitheliale cellen en de hoeveelheid
colloïd is afhankelijk van de activiteit vd klier
De schildklier bevat ook parafolliculaire C cellen
-> Liggen verspreid in de klier
-> Zijn de bron van Calcitonine, polypeptide hormoon
, 2
Hoofdstuk 2: Productie van thyreoïd hormonen
De secretoire producten vd schildklier: Iodothyronines
-> Koppeling van twee gejodeerde tyrosine moleculen
-> Zelfde hoeveelheid secretie als opslag in de klier
90%: T4 (Prohormoon)
10%: T3 (Actief hormoon) 3,5,3’-triiodothyronine
1%: rT3 (Inactief hormoon) 3,3’,5’-triiodothyronine
De Hypothalamus-Hypofyse-Schildklier as is afhankelijk van de perifere omzetting van T 4 in T3
-> Thyronine-specifiek deiodinase
o Type 1 deiodinase
-> Voorziet meeste conversie
-> Weefsels met hoge bloeddoorstroming en snelle uitwisseling met plasma (Lever en nieren)
Ook in de schildklier (Hoge [T4])
-> Voorziet circulerende T3 voor opname door andere weefsels waarin T3 generatie te laag is
-> Relatief lage affiniteit voor de buitenste ring van T4 (Km = 1µM)
OPM. Levels type 1 deiodinase zijn verhoogd bij hyperthyreoidisme
-> Leidt tot verhoogde T3 levels in circulatie
o Type 2 deiodinase
-> In de hersenen: Constante intracellulaire levels van T3 (zelfs wnnr [T4] laag is)
In de gliale cellen in het CZS
-> In thyrotropen vd hypofyse: Thyreoid as sensor die zorgt voor feedback vn T 4 op TSH secretie
-> Hoge affiniteit voor de buitenste ring van T4 (Km = 1nM)
OPM. Verhoogde expressie type 2 deiodinase bij hypothyreoidisme
-> Helpt de constante T3 levels te behouden in de hersenen
Belangrijk voor Feedback mechanisme
o Type 3 deiodinase
-> Inactiverend deiodinase: Omzetting T4 in rT3
-> Hoge affiniteit voor de binnenste ring van T4
OPM. Verhoogde type 3 deiodinase bij hyperthyreoidisme
-> Helpt de overproductie van T4 af te remmen
-> Alle vormen van iodothyronines w verder gejodeerd en uiteindelijk omgezet tot non-gejodeerd thyronine
OPM. Soms kan Type 1 niet meer werken maar blijft type 2 optimaal
, 3
2.1 Jodium balans
Jodium I- is de wateroplosbare geïoniseerde vorm van jood I2
Gemiddelde dagelijkse opname van 400µg I-
-> Minimum 150µg voor volwassenen en 90-120µg voor kinderen nodig
200µg voor zwangerevrouwen
400µg w uitgescheiden in de urine (Steady State)
I- zit opgeslagen in de schildklier, speekselklieren, maagklieren, traanklieren,
mekklieren en choroïd plexus
-> 70-80µg dagelijks opgenomen door de schildklier vanuit het bloed (250-750µg)
Totale hoeveelheid van 7500µg in de schildklier (Bijna allemaal id vorm van
iodothyronines)
Dagelijkse secretie van 70-80µg (1%) door de schildklier
-> 75% als thyroid hormoon en 25% als vrij I-
OPMERKING: De grote hoeveelheid I- opgeslagen in de vorm vh hormoon tegenover de
dagelijkse vrijzetting beschermt tegen de effecten van I- tekort voor 2
maanden
Wanneer de hoeveelheid in het serum daalt van I- verminderd de renale
excretie
Sporenelement
2.2 Thyroid hormoon synthese
Synthese van thyroid hormoon heeft nood aan 2 precursors:
Thyroglobuline
Jodium (I-)
Gepolariseerde thyroid epitheliale cel
1. Basaal-naar-apicaal beweging van precursoren naar het folliculair lumen
a. Jodium w getransporteerd over de cellen van basaal (vasculair) naar apicaal (follikel lumen)
-> Opgenomen in de klier tegen chemische en elektrische gradiënt door NA+I- co-transporter
NIS (in het basolateraal membraan vd epitheel cellen)
i. 1 I- uitgewisseld voor 2 Na+ ionen
ii. De energie w geleverd door een Na+K+ ATPase in het plasmamembraan
OPM. W normaal een schildklier/plasma vrije I- ratio behouden van 30
-> Jodium val (Trapping – secundair actief transport dr NIS)
-> Verlaging van I- opname put de circulerende I- pool uit en
verhoogd de werking vd Jodium val
-> TSH kan de activiteit van NaK pomp activeren en gradiënt
verhogen
NIS zit ook thv de placenta, speekselklieren en actieve borstklier
De expressie van het NIS gen w onderdrukt door I- en gestimuleerd
door thyroid-stimulerend hormoon TSH
Verschillende inflammatoire cytokines onderdrukken NIS gen
expressie
-> Eens opgenomen beweegt I- snel naar het apicale plasmamembraan vd epitheel cel
Vanaf hier w I- getransporteerd in het lumen vd follikels
Door Pendrine (Na-onafhankelijke-I- chloride transporter)
, 4
b. Aminozuren w verzameld door translatie in tyroglobuline
Thyroglobuline w gesecreteerd vh apicale membraan in het follikel lumen
2. De eigenlijke synthese van iodothyronines gebeurt enzymatisch in het folliculair lumen dicht tegen het
apicaal membraan (Organificatie – koppeling Jodium met thyroglobuline)
a. I- w meteen geöxideerd en opgenomen in tyrosine residu’s in de primaire structuur van
thyroglobuline
-> Thyroglobuline w continu gesynthetiseerd en via exocytose vrijgezet in het folliculair lumen
b. Jodatie van thyroglobuline door Monoiodotyrosine MIT of diiodotyrosine DIT
c. Twee DIT moleculen w gekoppeld en vormen T4
OF
Eén MIT en één DIT molecule w gekoppeld en vormen T3
Ook de koppeling tussen 2 gejodeerde tyrosines die deel blijven vd primaire structuur van
thyroglobuline
=> Gekatalyseerd door thyroid peroxidase TPO (Gestimuleerd door TSH)
Enzymcomplex dat over het apicale membraan spant
=> Electronen acceptor (oxidant) is waterstofperoxide H2O2
Nood aan NADPH oxidase in het apicaal membraan
OPM. Wanneer I- beschikbaarheid verminderd is, w de vorming van T3 voorop gesteld
-> Meer actieve hormonen per molecule organisch I-
De hoeveelheid T3 verhoogd wnnr de klier hyper gestimuleerd w door TSH of andere
activatoren
3. Eens thyroglobuline gejodeerd is w het opgeslagen in het folliculair lumen als colloid
4. Vloeistof fase endocytose van gejodeerde thyroglobulines (Gestimuleerd door TSH)
Apicaal-naar-basaal beweging van endocytotisch vesikels
Fusie endocytotisch vesikels met lysosomen
5. Enzymatische afbraak van thyroglobuline
-> Vrijzetting van thyroid hormonen vd thyroglobuline peptide ruggengraat
-> MIT en DIT of 2xDIT bepaald T3 of T4
MIT + DIT = T3
DIT + DIT = T4
6. Thyroid hormoon beweegt over het basolateraal membraan
-> Specifieke transporter
En dan in het bloed
7. Er zijn ook scavenger pathways in de epitheliale cel die I 2 en AZ hergebruiken na enzymatische
vertering van thyroglobuline
-> Maar een kleine hoeveelheid van intact thyroglobuline verlaat de folliculaire cel onder normale
instanties
a. De MIT en DIT moleculen w ook vrijgezet tijdens proteolyse van thyroglobuline
-> W snel gedejodeerd in de follikel cel door intrathyroidaal deoiodinase
Intrathyroidaal deoiodinase is specifiek voor MIT en DIT en kan niet werken op T4 of T3
b. Het jodium w gerecycleerd in de T3 en T4 synthese
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Noekii. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,19. Je zit daarna nergens aan vast.