Het geeft een globaal beeld hoe het Engels rechtssysteem eruit ziet. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. Alles wat er tijdens de lessen werd besproken heb ik in dit document verwerkt. Ik heb ook nog vertalingen gemaakt van de Engelse teksten die b...
0. Inleiding ...................................................................................................................................................... 3
0.1. Herhaling ..................................................................................................................................................... 3
0.2. Civil Law and Common Law ......................................................................................................................... 3
1) Civil Law ..................................................................................................................................................... 3
2) Common Law ............................................................................................................................................. 4
0.3. Begrip ‘Anglo-Amerikaans recht’ ................................................................................................................. 5
1. Historische context – Verenigd Koninkrijk ................................................................................................... 7
1.1. < 11e eeuw: zwak centraal gezag, grote rechtsverscheidenheid ................................................................. 7
1) 43-400: Romeinse periode......................................................................................................................... 7
2) 400-600: massale ....................................................................................................................................... 7
3) 600-1100: Angelsaksische periode ............................................................................................................ 7
1.2. 1066: Slag bij Hastings................................................................................................................................. 7
1.3. Common law ................................................................................................................................................ 7
1.4. Vanaf 12e eeuw: ontwikkeling common law d.m.v. koninklijke rechtspraak ............................................... 8
1.5. Opkomst en ontwikkeling van equity........................................................................................................... 9
1.6. Versmelting common law en equity law .................................................................................................... 10
1.7. Latere evoluties.......................................................................................................................................... 10
1. Historische context – Verenigde Staten ..................................................................................................... 11
1.1. Grondgebied huidige V.S. wordt initieel bewoond door inheemse volkeren ............................................. 11
1.2. Vanaf 16e eeuw: kolonisatie...................................................................................................................... 11
1.3. 1776: afscheuring 13 oostelijke staten van Groot-Brittannië .................................................................... 11
1.4. Declaration of Independence ..................................................................................................................... 11
1.5. Receptie common law................................................................................................................................ 12
1.6. 18e-19e eeuw: langdurig uitbreidingsproces met geleidelijke toevoeging van nieuwe staten ................ 13
1.7. 1861-1865: Amerikaanse burgeroorlog (Civil war) .................................................................................... 13
1.8. Positie van de Afro-Amerikaanse bevolking na de Amerikaanse burgeroorlog (Civil war) ....................... 14
2. Rechtsbronnen – Verenigd Koninkrijk ....................................................................................................... 16
2.1. Overzicht van de rechtsbronnen ................................................................................................................ 16
1) Geen (geschreven) grondwet! ................................................................................................................. 16
2) Wetgeving ................................................................................................................................................ 17
3) Rechtspraak ............................................................................................................................................. 18
4) Gewoonte ................................................................................................................................................ 20
5) Overzicht van de rechtsbronnen ............................................................................................................. 20
2.2. Hiërarchie der normen ............................................................................................................................... 21
1) Legislation ................................................................................................................................................ 21
2) Verhouding tussen het internationaal en Europees recht en het nationaal recht .................................. 22
2. Rechtsbronnen – Verenigd Koninkrijk ....................................................................................................... 24
2.1. Overzicht van de rechtsbronnen ................................................................................................................ 24
1
,Ivana Raspudic 2021-2022
1) Grondwet ................................................................................................................................................. 24
2) Wetgeving ................................................................................................................................................ 26
3) Rechtspraak ............................................................................................................................................. 26
4) Overzicht van de rechtsbronnen ............................................................................................................. 26
2.2. Hiërarchie der normen ............................................................................................................................... 27
1) Verhouding federaal recht en deelstatelijk recht: Supremacy Clause ..................................................... 27
2) Verhouding tussen het internationaal en recht en het nationaal recht .................................................. 27
3. Staatsstructuur en instellingen – Verenigd Koninkrijk ............................................................................... 28
3.1. Verenigd Koninkrijk als gedecentraliseerde eenheidsstaat ....................................................................... 28
3.2. Parlementaire monarchie .......................................................................................................................... 28
3.3. Separation of powers ................................................................................................................................. 29
3.4. Wetgevende macht.................................................................................................................................... 30
1) House of Commons = Lagerhuis .............................................................................................................. 30
2) House of Lords = Hogerhuis ..................................................................................................................... 30
3.5. Uitvoerende macht .................................................................................................................................... 31
1) Koning, maar vooral de regering ............................................................................................................. 31
2) Privy Council ............................................................................................................................................ 31
3.6. Rechterlijke macht ..................................................................................................................................... 31
3. Staatsstructuur en instellingen – Verenigde Staten ................................................................................... 33
3.1. Verenigde staten van Amerika als federale staat ...................................................................................... 33
1) Verhouding tussen federale staat en deelstaten is vaak gespannen....................................................... 33
2) Bevoegdheidsverdeling............................................................................................................................ 34
3.2. Scheiding der machten .............................................................................................................................. 34
3.3. Wetgevende macht.................................................................................................................................... 35
1) House of Representatives (=samenstelling volgens deelstaat) ................................................................ 35
2) Senate (=samenstelling volgens partij) .................................................................................................... 35
3.4. Uitvoerende macht .................................................................................................................................... 37
1) Federaal niveau: President ...................................................................................................................... 37
2) Deelstaten: gouverneur ........................................................................................................................... 38
3.5. Rechterlijke macht – gerechtelijke organisatie .......................................................................................... 39
1) Federal courts .......................................................................................................................................... 39
2) State courts .............................................................................................................................................. 39
3) Bevoegdheidsverdeling tussen de Federal Courts en de State Courts..................................................... 40
4) Enkele kenmerken van rechtsbedeling: ................................................................................................... 40
5) U.S. Supreme Court ................................................................................................................................. 41
4. Capita selecta - Abortus ............................................................................................................................ 42
4.1. Situering..................................................................................................................................................... 42
4.2. Roe v. Wade (1973) ................................................................................................................................... 43
4.3. Panned Parenthood v. Casey (1992) .......................................................................................................... 45
4.4. Dobbs v. Jackson Women’s Health Organization....................................................................................... 46
2
,Ivana Raspudic 2021-2022
0. Inleiding
0.1. Herhaling
Vergelijkbaarheid Frans, Duits en Anglo-Amerikaans recht t.o.v. Belgisch recht
• Klassieke indeling in rechtsfamilies:
• Europees-continentale rechtsstelsels of de civil law-groep
o Romaanse rechtsstelsels (Frans recht) “westerse
o Germaanse rechtsstelsels (Duits recht) rechtsstelsels”
o (Noordse of Scandinavische rechtsstelsels)
o (Slavische rechtsstelsels)
• Anglo-Amerikaanse rechtsstelsels of de common law-groep
• Religieuze rechtsstelsels
• Oosterse rechtsstelsels
• Chtonische rechtsstelsels
• (Socialistische rechtsstelsels)
• → Relatief (!), onderhevig aan evolutie en meerlagig
0.2. Civil Law and Common Law
1) Civil Law
• Overkoepelende term voor continentaal recht
o Cf. Corpus iuris civilis van Justinianus (6e eeuw)
o Beslissende invloed van receptie Romeins recht
§ 12e eeuw: nieuwe start van het onderwijs en de studie van Romeins
recht in Bologna
• Recht opnieuw beginnen doceren, gebaseerd op Corpus iuris
§ Verspreiding in landen van herkomst van de studenten
o Gerationaliseerde structuur van regels
§ Wetboek met regels-> coherent geheel.
§ Recht is een systeem/structuur/ratio
§ Rechtspracticus moet binnen dit systeem tot oplossingen komen voor
juridische problemen
§ Versterkt door de codificatiebewegingen in de 18e en 19e eeuw
o Napoleon en de Duitse BGB
o Gemeenschappelijke systematiek maar geen identiek positiefrechtelijk stelsel
§ Verschillen per rechtsstelsel (bv. Frans recht, Duits recht)
§ Wel dezelfde systematische denkwijze langs deductieve weg: van het
algemene (de wet) naar het bijzondere (zie ook codificaties)
§ Sterke gemeenschappelijke wetenschappelijke beoefening
§ Begrijpelijk voor de beoefenaars uit verschillende landen, ondanks de
verschillen
o Daarnaast ook gebruikt voor burgerlijk recht als rechtsdomein
à aandachtig zijn voor de context waarin ‘civil law’ wordt gebruikt
3
, Ivana Raspudic 2021-2022
2) Common Law
• Overkoepelende term voor Anglo-Amerikaans recht
< na 1066 het gemeen recht in Engeland, gezamenlijk voor gehele bevolking (infra)
o Voornamelijk een vanuit de casuïstiek gegroeid stelsel
§ Zie bv Suits: nachtelijke tijden in de bibliotheek doorbrengen, op zoek
naar het precedent, een uitspraak dat van toepassing is op de zaak
o Gekenmerkt door inductief redeneren: van het bijzondere (het praktijkgeval) naar
het algemene
o Historische continuïteit (gedurende meer dan negen eeuwen; geen grote
breekpunten) en zelfstandigheid van de rechtsontwikkeling
• Ook gebruikt in drie andere betekenissen:
o Rechtersrecht (case law)
§ Binnen Common law heb je nog common law (rechtersrecht)
§ ↔ Statute law: wettenrecht (uitgevaardigd door Parlement)
o Onderscheiden van equity law (infra)
o Letterlijke vertaling voor term Ius Commune:
§ Privaatrecht bestaand uit Romeins en canoniek recht als subsidiaire
rechtsvorm (1500-1800)
→ In het bijzonder grote rol in Heilig Roomse Rijk (supra)
§ Nu soms ook gebruikt voor streven naar grotere rechtseenmaking
binnen de Europese Unie (A Common Law for Europe)
o → Daarom zorgvuldig omspringen met gebruik ‘common law’. Voorkeur voor
‘Anglo-Amerikaans recht’
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper IvanaRaspudic. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,47. Je zit daarna nergens aan vast.
