KWALITEIT VAN LEVEN BIJ PERSONEN
MET GEDRAGS- EN EMOTIONELE
PROBLEMEN
HOOFDSTUK 5: INTERPERSOONLIJK GEWELD
1. INLEIDING
- Zeer ernstige vormen van geweld tussen personen
- (on)machtsconflict
- Verschillende uitingen van geweld of om één vorm van geweld
- Actief en passief plaatsvinden
Passief plaatsvinden = geweld waarbij je iets niet doet, vb. verwaarlozing
o Geen toestemming gegeven
- Slachtoffer: geweld is ongewenst, geen bewuste toestemming
- Leidt tot wantrouwen tgv andere personen
Verschillende vormen van interpersoonlijk geweld
- Familiaal geweld: tussen intieme partners of gezinsleden; vooral in thuiscontext
- Geweld binnen de samenleving: tussen individuen, vooral buitenshuis
- Gevolgen: psychische, fysieke, seksuele en gezondheidsproblemen
- Trauma t.g.v. interpersoonlijk geweld:
Bevindingen neurowetenschappelijk onderzoek
Diagnostiek en behandeling
,2. WAT IS KINDERMISHANDELING
- “Kindermishandeling” = sociaal construct
- Kindermishandeling is geen objectieve gegevenheid maar een constructie, gemaakt door mensen om
bepaalde vormen van ongepaste omgang tussen volwassenen en kinderen te benoemen, het gaat om
een sociale constructie
- Sociaal construct: direct of indirect wordt verwezen naar de maatschappij waarin de term wordt
gebruikt
- Bv. op de vingers slaan in de lagere school als je niet oplette, vroeger was dit ‘oké’ maar nu niet meer
Er is dus geen duidelijke omschrijving van wat kindermishandeling is
- Culturele verschillen (cultureel gebonden)
Bv. slaan van kinderen: in bepaald westerse landen zoals Zweden en Finland is dit bij wet
verboden en strafbaar
In Islamitische landen hoort slaan meer dan bij ons bij de gewone opvoeding en wordt dit
getolereerd als een vorm van disciplinering
Bv. vaste structuur, ritme en regelmaat is zeer belangrijk voor baby’s en jonge kinderen
In veel niet Westerse culturen vindt men dit ongehoord
Bv. vrouwenbesnijdenis: dit is in België een strafbaar feit, maar in het Midden-Oosten is dit wel
nog toegestaan
- Historische verschillen (tijdsgebonden)
Opvoeding wijzigt in de loop der tijd
Bv. slaan van kinderen en fysieke disciplinering, gezien als een deel van de opvoeidng
2.1. KINDERMISHANDELING: OVERKOEPELENDE DEFINITIE
“Elke vorm van geweldpleging of verwaarlozing op fysiek, psychisch of seksueel gebied door toedoen
of nalaten van personen met wie het kind in een afhankelijkheidspositie staat, waardoor schade voor
het kind ontstaat of in de toekomst zou kunnen ontstaan.”
Toedoen: bv. verkrachten
Nalaten: bv. geen eten geven, geen kans om zich sociaal te ontwikkelen
Afhankelijkheidspositie: je bent afhankelijk van de persoon
- In de praktijk gaat het vaak om verschillende dingen die worden gecombineerd
2.1.1. LICHAMELIJKE MISHANDELING EN VERWAARLOZING
MISHANDELING
- “volwassenen (ouders, verwanten of verzorgers) die fysiek geweld plegen op kinderen of jongeren:
schoppen, slaan, knijpen, bijten, schudden, toebrengen van brand - of snijwonden, breuken,
inwendige letsels”
- Fysiek geweld t.a.v. kind of jongere
- ≠ ongeval
, Een ongeval is niet opzettelijk, dit kan gebeuren
Doe je je kindje met opzet pijn, dan is er sprake van KMH
- Twee soorten lichamelijke mishandeling
Shaken Infant Syndroom (SIS)
o Baby’s heel hard door elkaar schudden, met eventuele hersenschade tot gevolg, eventueel
zelfs met de dood tot gevolg
Münchausen by proxy
o By proxy: door mensen die dicht bij je staan
o Het nabootsen van een lichamelijke ziekte bij een kind door een volwassene, het
toebrengen van ziekten en medische problemen bij het kind, meestal door de moeder
o Specifieke vorm: meestal de moeder die het kind inpraat om ziek te zijn of zodanig zaken
aanricht zodat het ziek lijkt
o Vervolgens wordt het kind herhaaldelijk opgenomen in het ziekenhuis omdat het ziek is en
omdat de oorzaak van de ziekte onbekend is
o Ouder liegt over de medische geschiedenis van het kind, er worden ook verschillende
dokters en ziekenhuizen geconsulteerd om zo de waarheid te verbergen
o Gaat bv. van de ene dokter naar de ander en wordt dan doorverwezen naar specialisten
etc. Hier speelt ze dan de zeer bezorgde moeder
VERWAARLOZING
- niet de nodige lichamelijke verzorging
- bv. in kledij, voeding, slaap, veiligheid, medische verzorging
2.1.2. EMOTIONELE MISHANDELING EN VERWAARLOZING
MISHANDELING
- Het moedwillig teweegbrengen van ernstige psychische onlust
- Negatieve houding t.a.v. kind of jongere
- Het kind krijgt continu het gevoel dat het er eigenlijk niet had moeten zijn of dat het een ander had
moeten zijn
- Wanneer kinderen of jongeren te maken krijgen met een vijandige houding, afwijzing en vernedering,
bedreigingen, scheldpartijen, opsluiting…
Schreeuwen, Verwijten, schelden, pesten, snauwen, opsluiten, ten onrechte bang maken,
bedreigen, afwijzen, kind geen aandacht geven, kinderen die hun best doen maar toch gestraft
worden
- Kind getuige laten zijn van partnergeweld
VERWAARLOZING
- Onvoldoende of geen aandacht emotionele noden
bv. tekort aan liefde, interesse, respect, onderwijs, veiligheid, communicatie, negeren, niet
luisteren, …