Samenvatting
Samenvatting Epidemiologie En Economie Van De Diergezondheidszorg Diergeneeskunde
Samenvatting Epidemiologie En Economie Van De Diergezondheidszorg Diergeneeskunde
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 60 pagina's
Voorbeeld 4 van de 60 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
lOMoARcPSD|11911780Dierengeneeskunde INLEDING
EPI – DEMI – OLOGIE
➢ Epi: wat zich voordoet
➢ Demos: de populatie
➢ Logos: bestuderen
➔ Beschrijven en verklaren van ziekte(fenomenen) in hun natuurlijke
omgeving.
<-> Pathologie: verloop en effect van de ziekte op dier (hier: op populatie)
= Studie van de noemer (breuk / )
Bestuderen van:
➢ Etiologie
➢ Voorkomen
➢ Determineren
➢ Manier van verspreiden
➢ Werking van therapie
➢ Mogelijkheden voor preventie
Toeleggen op:
➢ Infectieuze ziekten
➢ Metabole ziekten (vroege sterilisatie/castratie ivm
gewrichtsaandoeningen op later leeftijd)
➢ Zoonosen
➢ Productiviteit (voortplanting, melkgift,…)
➢ Welzijn
➢ Sportprestatie
Wat houdt het in?
➢ Preventie diergeneeskunde
➢ Veterinaire volksgezondheid “one healt” (mens, dier en omgeving
beïnvloeden elkaar, wat in diergeneeskunde gedaan wordt heeft
invloed op mens en natuur)
➢ Economie van de volksgezondheid
➢ Evidence Based Veterinary Medicine (behandelingen en diagnoses
moeten gebaseerd zijn op best mogelijke beschikbare informatie)
➢ Beleidsondersteunend
DATA:
➢ Verzamelen en verwerken
➢ Nagaan van de kwaliteit
➢ Vertalen in interventies
➢ Bouwen van simulatiemodellen
Epidemiologie ≠ statistiek
1
, lOMoARcPSD|11911780
Basis epidemiologische
concepten
Oorzaken van ziekte in een historisch perspectief
18de eeuw:
➢ Behandelen van symptomen en afslachten ziekt dieren
➢ Runderpest in Europa
➢ 1762: Oprichting eerste veeartsenijschool in Europa (Lyon)
> Meer aandacht voor hygiëne
> Verbranden ipv begraven
karkassen 19de eeuw:
➢ Opkomst microbiologie (door ontdekking microscoop)
➢ Oorzaak van ziekte achterhalen
➢ Postulaten van Koch
> Agens is aanwezig bij alle dieren die ziekte hebben
> Agens komt niet voor bij andere ziekte of niet-zieke dieren
> Agens kan in reincultuur geïsoleerd worden uit zieke dieren
> Agens geïsoleerd uit ziek dier en andere dier experimenteel
infecteert moet het tweede dier dezelfde ziektesymptomen
hebben
➔ Basisidee, niet meer van toepassing (er zijn uitzonderingen)
20ste eeuw:
➢ Verbeteren van therapieën (antibiotica, ontsmetting,…) &
preventiestrategieën (hygiëne, vaccinatie,…)
➢ Belang van metabole ziekten
➢ Veel ziekten zijn multifactorieel
Het multifactoriële karakter van ziekte
Voorbeeld: 2 puppy’s in nestje van 7 worden ziek en de rest niet
Mogelijke oorzaken:
➢ Bacteriën, virussen, parasieten (hogere infectiedosis)
➢ Genetica
➢ Huisvesting, klimaat (lagen langs buitenkant nest?)
➢ Voeding (laatst geboren pups -> minder biest?)
➢ Management, mens
➢ Toeval
Postulaten van Evans
➢ Proportie dieren met ziekte blootgesteld aan RF (risicofacor) hoger
dan groep niet blootgesteld aan RF
➢ Zieke dieren moeten meer blootgesteld zijn aan RF
➢ Aantal nieuwe gevallen van ziekte hoger bij groep die blootgesteld is
aan RF
➢ Ziekte moet volgen op blootstelling aan RF (rekening houdend met
incubatieperiode)
➢ Spectrum aan gastheerreacties moeten volgen op blootstelling
aan RF
2
, lOMoARcPSD|11911780
➢ Meetbare gastheerreacties moeten voorkomen bij dieren
blootgesteld aan RF
➢ Onder experimentele omstandigheden moet ziekte meer frequent
voorkomen bij blootstelling aan RF
➢ Wegnemen RF moet nieuwe gevallen doen dalen
➢ Versterken/verbeteren gastheerreactie op blootstelling aan RF moet
frequentie van voorkomen doen dalen
➢ Alle verbanden tussen ziekte en RF moeten verklaarbaar zijn
Het verband tussen ziekte en risicofactoren
2 manieren van voorstellen:
Epidemiologische driehoek: intrinsieke/extrinsieke natuur van RF:
Gastheer
Ziekte
kiem =
oorzakelijkOmgeving
agens
Voorbeeld 1: Mastitis bij koeien Voorbeeld 2: Salmonellose bij
➢ Infectieus: bacteriën varkens
➢ Gastheer: uierconformatie ➢ Infectieus: bacteriën
➢ Omgeving: bedding ➢ Gastheer: dragers
➢ Omgeving: hygiëne,
Enkele historische voorbeeldevoneders, bio
veiligheid Dr. Snow: cholera in Londen tijdens de 19de eeuw
➢ Beschrijvende epidemiologie: noteren van symptomen, leden van
familie ziek maar medische personeel niet
➢ Hypothese generen: waarschijnlijk geen directe besmetting,
misschien watercontaminatie
➢ Mortaliteitsgegevens noteren op een kaart -> verband tussen bedrijf
dat water aanleverde en mortaliteit
➔ Maatregelen nemen/ziekte uitroeien voor oorzaak bekend is
Voorbeelden in diergeneeskunde
➢ Besmettelijke pleuropneumonie: uitgeroeid in 1892 5 jaar voor
oorzaak bekend was
➢ BSE: maatregelen moesten zo snel mogelijk genomen worden (nog
voor oorzaak bekend was)
3
, lOMoARcPSD|11911780
Voorkomen van ziekte
Tellen van gebeurtenissen
Gebeurt op basis van descriptieve/beschrijvende epidemiologie
➢ Welke ziekte, frequentie, wie (diersoorten of leeftijdscategorie),
waar (streek = spatiale spreiding) en wanneer (= temporale
spreiding)
➢ Gewerkt met steekproef (moet representatief en voldoende groot
zijn
➢ Nood aan goede diagnostiek en een goede definitie
Endemische en epidemische ziekten
Definitie van een ziekte
Een ziekte = toestand waarin gezondheid en functioneren van het dier
suboptimaal is (kan zowel infectieuze als niet-infectieuze oorzaak hebben)
Endemische situatie
➢ Stabiele situatie
➢ Weinig variatie in voorkomen in bepaalde populatie voor bepaalde
tijd
➢ Voorkomen is voorspelbaar
➢ Frequentie van voorkomen is hypo- (laag), meso- (matig), of
hyperendemisch (hoog)
➢ Ook niet-infectieuze aandoeningen (bv kanker)
Epidemische situatie
➢ Duidelijke en onverwachte stijging van het aantal ziektegevallen
➢ Voor ziekte met fluctuerende incidentie is het moeilijk om
onderscheid te maken tussen endemisch/epidemisch
➢ Wanneer nieuwe stam van agens ontstaat of wanneer agens in
een gevoelige populatie komt
➢ Begrensd in tijd en ruimte
➢ Zeer grote epidemieën = pandemie
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper noortjemiedema. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 83637 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen