Inhoudsopgave Interpreteren 2 Cursustekst
1 Interpretatieve paradigma binnen PW en ‘bifurcation of nature’.................................................................3
1.1 Aantrekkingskracht van medische model in hedendaagse PW.....................................................................3
1.2 Ruimere maatschappelijke tendensen: succes van MW, hedendaagse academische context en
dominantie van medische blik in kennisproductie...............................................................................................4
1.2.1 NW en MW hebben succes geboekt waarvan PW enkel kan dromen...................................................4
1.2.2 Samenleving met medische kennisproductie als machtseffect (18 e eeuw)...........................................5
1.3 Bifurcation of nature: waarom interpretatie een kwestie werd....................................................................6
1.4 Specifieke context van PW.............................................................................................................................8
1.5 Interpretatie en studie van regelmaat in menselijke praktijken: Peter Winch: ‘The Idea of a Social Science’
..............................................................................................................................................................................9
1.6 Illustraties.....................................................................................................................................................12
1.6.1 Hype van neuro-educatief onderzoek..................................................................................................12
2 Voorbij de interpretatie: ‘politics of nature’...............................................................................................14
2.1 Naar een relationele benadering voorbij de bifurcation..............................................................................15
2.2 Visuele netwerkanalyse als voorbeeld van onderzoek voorbij bifurcation..................................................16
2.3 Naar een vlakke ontologie van het gebeuren..............................................................................................17
2.4 Esthetica van wetenschapsbeoefening: kwestie van stijl............................................................................19
2.5 Politiek van wetenschapsbeoefening: van matters of fact naar matters of concern..................................19
2.6 Een materialistische kijk op collectief handelen...........................................................................................21
2.7 Pedagogische implicaties van socio-materiële denken................................................................................22
2.8 Illustraties.....................................................................................................................................................22
2.8.1 ANT-onderzoek.....................................................................................................................................22
2.8.2 Dekoloniseren van wetenschappen op school.....................................................................................23
2.8.3 Alternatieve visie op belang van neurowetenschappen voor menswetenschappen en pedagogiek:
Malabou over neuroplasticiteit en ons brein als voorwerp van collectieve zorg.........................................23
2.8.4 Van geografie naar gaiagrafie...............................................................................................................27
2.8.5 Film als onderzoeksinstrument: ‘Our Daily Bread’...............................................................................27
3 Onderzoeken: experimenteren, schrijven en denken.................................................................................27
3.1 Naar een nieuwe bepaling van onderzoeken...............................................................................................27
3.1.1 Vertrekpunt: case van het sociaal constructivisme en het verdacht maken van wat onderzoek kan
betekenen......................................................................................................................................................27
3.1.2 Twee fundamentele bedenkingen........................................................................................................28
3.1.3 Voorbij relativisme en moralisering: thinking with encounters...........................................................30
3.1.4 Ethos van de onderzoeker: toekomst en communitas mogelijk maken vanuit experimentele houding
.......................................................................................................................................................................31
3.1.5 Afsluitende illustratie............................................................................................................................33
3.2 Schrijven als onderzoek en theorievorming.................................................................................................33
3.2.1 Wetenschappelijk schrijven in gedrang?..............................................................................................33
3.2.2 Schrift als transformatie van bewustzijn..............................................................................................33
3.2.3 Derrida en uitzaaiing van schrijven......................................................................................................34
3.2.4 Schrijven als technologie: uitdagingen van digitale tijdperk................................................................35
3.3 Opgave van het denken................................................................................................................................36
1
,kwesties die centraal staan in dit vak:
» vraag naar wat PW tot een echte wetenschap maakt
» wat is er eigen aan PW
» dubbelheid rond kwantitatief-kwalitatief onderzoek deze cursus
focust op kwantitatief
Pedagogiek: wetenschap van pedagogisch handelen.
Pedagogie: object van de pedagogiek; alle opvoedende handelen.
Pedagogy: didactiek; kunde van lesgeven; instructiekunde (≠ ons
begrip pedagogiek).
Education studies: bundeling van wat andere wetenschappen te
zeggen hebben over fenomeen van onderwijs en opvoeding.
Interpreteren: op zoek naar hoe de werkelijkheid wordt ervaren en
betekenis krijgt.
Meten: op zoek naar distributie van variabelen en verbanden ertussen
om zo wetmatigheden te formuleren.
Voorverstaan: we kunnen iets pas beginnen meten als we inzien dat
het fenomeen een bepaalde betekenis heeft voor de mens en in het
bijzonder voor die specifieke mensen binnen die specifieke context.
Pedagogiek bestaat in ( niet bestaand in Anglo-Amerikaanse wereld, wel
education studies):
» België
» Nederland
» Frankrijk
» Duitsland
De tegenstelling tussen verklaren en verstaan is te danken aan Wilhelm
Dilthey. Wetmatigheden in de menswetenschappen gaan over ruimere
condities aanduiden waarin iets zich voordoet en het formuleren van
probaliteiten ( ijzeren wetten).
Een traditionele opvatting is dat pedagogisch onderzoek (minstens
voor een deel) interpretatief is. Een onderzoek vertrekt vanuit een
hypothese, die pas kan geformuleerd worden op basis van een
voorverstaan (≈ Gadamer).
De keuze voor de benaming ‘interpreteren, onderzoeken en theorie
vormen’ met substantieven is omdat mensen in de eerste plaats iets
doen. Belangrijk bij het doen zijn de concrete stappen die men moet
doorlopen EN de houding die men aanneemt t.o.v. de werkelijkheid van
opvoeden en onderwijzen.
Volgens Sennett is wetenschappelijk onderzoek hetzelfde als een
creatieve bezigheid. In beide gevallen gaat het over een concreet
handelen met volledige toewijding EN respect voor de eigenheid van de
zaak.
2
,1 Interpretatieve paradigma binnen PW en ‘bifurcation of
nature’
1.1 Aantrekkingskracht van medische model in hedendaagse PW
Paradigma (≈ Kuhn): geheel van (soms onuitgesproken) opvattingen
over wat wetenschap is. Het betreft een geheel aan regels, procedures
en assumpties die het mogelijk maken om aan wetenschappelijk
onderzoek te doen en over dit onderzoek zinvol te communiceren.
Paradigmatic shift: men gaat op een vernieuwde manier naar de
wereld kijken en aan wetenschap doen. Men gaat over van het ene
paradigma naar het andere, waarbij het tweede niet beter is dan het
eerste.
Incommensurabel: paradigma’s vallen niet met elkaar te vergelijken.
Theoretische speculatie: de natuurwetenschappen waren voor de
medische revolutie speculatief. Men dacht na over ziekte en gezondheid
op basis van achterhaalde modellen (zoals de lichaamsvochtentheorie
van Galenus).
Paul Smeyers en Richard Smith zeggen dat de PW vandaag de dag een
imagoprobleem heeft, wat te wijten is aan de manier waarop men zichzelf
begrijpt:
wil wetenschappelijk onderzoek imiteren (vooral randomized
controlled-trials)
obsessie met ‘rigoureus’ en ‘robuust’
vertrekt vanuit idee dat deftig onderzoek primair of exclusief
empirisch is
goede onderzoeker spendeert tijd aan het verzamelen van data
lezen, theoretische analyse en reflectie
Kuhn spreekt van paradigma’s die incommensurabel zijn. Een
paradigma gaat niet vooruit: er ontstaat een paradigmatic shift.
Vandaag de dag kiezen veel auteurs voor het kwantitatieve paradigma
van PW. Volgens Smeyers en Smith is dit verkeerd, omdat men zich zo wil
spiegelen aan de natuurwetenschappen (≈ vroeger theoretische
speculatie). Ze zeggen dat PW klein zal blijven wanneer ze niet de
handelingswijze van de medische wetenschappen (MW) overneemt. Dit
betekent dat men moet:
data-gestuurd werken: maximaal gebaseerd op empirische
bevindingen, minimaal op theoretische reflectie en speculatie
data zijn kwantitatief van aard, verzameld op basis van RCT’s
interpretatie zoveel mogelijk uitsluiten en feiten voor zich laten
spreken
MAAR kunnen geen PW uitoefenen zonder interpretatie en zonder
speculatieve theorievorming
3
, 1.2 Ruimere maatschappelijke tendensen: succes van MW,
hedendaagse academische context en dominantie van medische
blik in kennisproductie
NW en dus MW heeft succes geboekt waarvan PW enkel kan dromen
Ontstaan van samenleving sinds 18e eeuw waarin medische
kennisproductie een machtseffect heeft
1.2.1NW en MW hebben succes geboekt waarvan PW enkel kan
dromen
Normatief ideaal: geldt vanaf dat het nieuwe paradigma in het leven
geroepen wordt als volstrekt irrationeel om zich nog te onderwerpen aan
het vorige paradigma.
Disciplinaire macht:
macht om kennis van zaken te beoordelen is voorbehouden voor
mensen die tewerk zijn in een welbepaalde discipline
grote groep van mensen heeft geen kennis van zaken
gedisciplineerd moeten vertrouwen op ‘experten’
Drapetomanie: drang van slaven om aan het gezag van meester te
ontsnappen en op de vlucht te slaan.
redenen voor vooruitgang van NW:
Doordat de NW ervoor gezorgd heeft dat de levenskwaliteit er
globaal zo op vooruit is gegaan, heeft die veel prestige ontwikkeld.
voorkeur voor kwantitatief en experimenteel onderzoek komt ook
door ruimere, wetenschappelijke context:
vroeger was universiteit autonome kennisinstellingen waar onderzoek
gebeurde op basis van publieke middelen met een sterk maatschappelijk
vertrouwen in academici en hun eerlijkheid vandaag de dag zijn
universiteiten bedrijven op basis van productieve logica: middelen via
investeringsfondsen en externe financiering + controle op basis van
objectiveerbare criteria
gevolg 1: moordende competitie tussen onderzoekers en universiteiten
gevolg 2: objectieve rankings van onderzoeksoutput
neveneffecten: beoordelaars of men middelen mag krijgen, zijn vaak
van kwantitatief-experimenteel onderzoek (1) EN tijdschriften uit medische
branche hebben een hogere impactsfactor (2)
‘Geboorte van de kliniek. Een archeologie van medische blik’ (≈
Foucault): zegt dat paradigmashift ervoor zorgt dat er dingen
zichtbaar worden die al aanwezig zijn, niet klopt
zichtbaarheid wordt gecreëerd vroeger waren er geen ziektes omdat
‘ziektes’ toen nog niet bestonden omdat het MW-paradigma nog niet
bestond wetenschappelijke kennis wordt geproduceerd (≈ ontdekt)
lichamelijke klachten worden nu gezien als een taal die de diepere
essentie verraadt normatief ideaal met disciplinaire macht als gevolg
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper samenvattingenpw. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.