De postplacentaire fase begint na de geboorte van de placenta en eindigt 1 uur later. Dit
wordt ook wel het onmiddellijke postpartum genoemd. Het is de periode die grotendeels
nog in de verloskamer wordt doorgebracht. De episiotomie wordt gehecht, hygiënische
zorgen worden toegediend, moeder en baby worden comfortabel in bed geïnstalleerd en
naar de kraamafdeling overgebracht. Op sommige verloskundige afdelingen brengen ouders
en baby deze tijd op de verloskamer door en worden pas later naar de kraamafdeling
overgebracht om continu toezicht te verzekeren. Het is belangrijk moeder en baby niet te
scheiden, ook niet voor de routine procedures zoals wegen, meten van de lengte,
schedelomtrek etc.
Het is de periode waarin voor het risico op bloeding bij de moeder ontstaat. Voor de baby is
dit het moment waarop het lijfelijk contact opnieuw wordt hersteld na de geboorte.
Verzamelen van gegevens
Moederlijk welzijn:
- Bloedverlies: Het bloedverlies in de postplacentaire fase mag niet continu zijn, het
mag niet uit de vagina ‘sijpelen’. Het moet beperkt blijven tot onder de 500 milliliter.
Wel is het zo dat de eerste uren na de bevalling nog flink wat bloed door de
baarmoeder uitgestoten wordt. Bloedverlies moet altijd beoordeeld worden in relatie
tot de contractietoestand van de uterus. Wanneer het uitwendig bloedverlies zeer
redelijk lijkt moet men toch bedacht zijn op de misleiding dat het bloed zin in het
cavum uteri kan ophopen.
- Contractietoestand van de uterus: Na de geboorte van de placenta moet de uterus
goed en blijvend samentrekken. Afhankelijk van de uitzetting tijdens de
zwangerschap en de pariteit zal de baarmoeder te voelen zijn rond of liefst onder de
navel. Het is vooral de graad van contractie (veiligheidsbol) die belangrijk is. De
uterus moet hard aanvoelen. De controle hiervan moet met zachtheid gebeuren,
omdat palperen van de uterus onmiddellijk postpartum als erg pijnlijk ervaren kan
worden. Baarmoedermassage en leegdrukken van de baarmoeder zijn soms
noodzakelijk om de baarmoeder tot samentrekken te stimuleren en het opgehoopte
bloed uit het cavum uteri te elimineren.
- Blaasvulling: Omdat we weten dat een volle blaas de baarmoeder belet samen te
trekken, zal de blaasvulling een belangrijke parameter zijn in deze fase. Dikwijls heeft
de vrouw een infuus en kreeg ze heel wat vocht toegediend tijdens een onmiddellijk
na de partus. Tijdens de arbeid werd de blaas ook niet altijd volledig geledigd.
Redenen genoeg dus om aandacht te schenken aan de blaasvulling. Er wordt
voorkeur gegeven aan spontane mictie boven sonderen.
- Perineumhechting: De perineumhechting moet de eerste uren na de partus worden
gecontroleerd op bloeding, zwelling en hematoomvorming (inwendige bloeding).
Indien deze symptomen zeer uitgesproken zijn, zal de arts moeten overgaan tot het
opnieuw hechten van de episiotomie. Ijsapplicatie onmiddellijk na het hechten van
de episiotomie en gedurende de eerste uren (vasoconstrictie) is zeer nuttig om
bloeding uit kleine vaatjes tegen te gaan.
, - IV-infuus: Indien de vrouw een infuus heeft, dan moet dit verder worden
gecontroleerd en blijft het ter plaatse tot het leeg is. Een leeg infuus wordt niet
zomaar verwijderd. Controle van het bloedverlies, van de contractietoestand van de
uterus en van de vitale tekens zijn de parameters voor het al dan niet verwijderen
van het infuus.
Bij een epidurale anesthesie zullen ook de instructies van de anesthesist opgevolgd
worden. Voor het verwijderen van het infuus is een goed beraad goud waard, een
infuus is een veiligheid gedurende de eerste uren na de bevalling; bedenk dat een
uterus die vooraf werd gestimuleerd, ook nu misschien wel dit stootje nodig heeft.
Beter te lang aanhouden dan opnieuw te moeten prikken.
- Vitale tekens: Bloeddruk en pols zijn goede parameters bij bloeding. De pols wordt
snel zwak, de bloeddruk daalt. Een polsfrequentie van boven de 100 duidt op
bloeding. Bedenk dat een bloeding ook inwendig kan zijn. De polsfrequentie is
gemakkelijk en vlug te meten. Bloeddruk wordt op indicatie gemeten.
- Pijnbeleving: Pijn na de bevalling is voor de kraamvrouw onwaarschijnlijk en wordt
slecht verdragen. Vooral pijn ter hoogte van het perineum en naweeën kunnen de
welverdiende rust in de postplacentaire fase verstoren. Aandacht en informatie
zullen in deze fase de pijnstillers moeten zijn, omdat medicamenteuze pijnstilling
tegenaangewezen is wegens spasmolytische werking van deze farmaca en het gevaar
voor bloeding groot is. Er moet minstens 4 uur geacht worden vooraleer
pijnmedicatie na een bevalling mag worden toegediend.
- Voeding: Het zou onverstandig zijn de moeder een maaltijd aan te bieden. Zij kan
beter wachten tot na de postplacentaire fase, wanneer het risico van verwikkelingen
klein is geworden. De meeste moeders zijn ook niet zo hongerig na de bevalling. Wel
is het deugddoend haar mond te laten verfrissen en een paar slokjes water te laten
drinken.
Welzijn van de neonatus:
Een gezonde pasgeborene hoort bij zijn ouders thuis en niet in een babykamer waar toevallig
eens iemand langs loopt. De moeder en de vader zijn de beste observatoren van de baby.
Vroegtijdig en lichamelijk contact met zijn beide ouders is voor allen een bijzondere grote
waarde. Let steeds op de volgende observaties: gehuil, ademhaling, reflexen, tonus, kleur,
navel en zoek-zuigreflex.
Welzijn van het ouderpaar:
Tijdens deze fase is de zorg voor het welzijn van het ouderpaar niet te verwaarlozen. Nu de
bevalling voorbij is, mag de aandacht voor de ouders niet verminderen. De postplacentaire
fase is het begin van het kraambed, waarvan het verblijf op de kraamafdeling, een belangrijk
deel is.
Rust en discretie moeten typerend zijn voor de postplacentaire fase, zonder de veiligheid te
verwaarlozen. Het is ook belangrijk dat de ouders het nodige comfort aan te bieden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper christinebuter. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.