2022-2023 JEUGDBESCHERMING
& JEUGDRECHT
2DE BACHELOR ORTHOPEDAGOGIE
CATO LEUS
1STE SEMESTER
,1
JEUGDBESCHERMING & JEUGDRECHT | 2DE BACHELOR ORTHOPEDAGOGIE
,HOOFDSTUK 1: INLEIDING ROND HET ONTSTAAN VAN DE JEUGDBESCHERMING IN BELGIË ............ 6
1.1. ONTSTAAN VAN EEN CATEGORIAAL BELEID ......................................................................... 6
1.1.1. EVOLUTIE VAN DE SOCIALISATIE ............................................................................................... 6
GEEN KINDBEELD....................................................................................................................................... 7
EEN AANZET TOT EEN KINDBEELD............................................................................................................. 7
HET HUIDIGE KINDBEELD .......................................................................................................................... 8
1.1.2. EVOLUTIE VAN DE SOCIALE CONTROLE ..................................................................................... 8
VROEGE TIJDEN TOT VERLICHTING ........................................................................................................... 8
DE VERLICHTING ........................................................................................................................................ 9
TENDENSEN VANAF DE VERLICHTING ..................................................................................................... 10
1.2. HISTORISCH OVERZICHT VAN DE JEUGDBESCHERMING IN HET BELGISCHE RECHT .............. 13
1.2.1. EERSTE KINDERBESCHERMINGSWET VAN 15 MEI 1912 .......................................................... 13
BEVOEGDHEID VAN DE KINDERRECHTBANK ........................................................................................... 13
MAATREGELEN VAN DE KINDERRECHTBANK .......................................................................................... 14
KRITISCHE NOOT BIJ DE WET VAN 15 MEI 1912...................................................................................... 14
HERZIENING VAN DE WET VAN 1912 ...................................................................................................... 14
1.2.2. WET OP DE JEUGDBESCHERMING VAN 8 APRIL 1965 .............................................................. 14
BASISPRINCIPES VAN DEZE WET ............................................................................................................. 14
BELANGRIJKESTE VERNIEUWINGEN wet van ‘65 .................................................................................... 17
KRITISCHE NOOT BIJ DE WET VAN 1965 .................................................................................................. 17
1.2.3. BIJZONDERE JEUGDBIJSTAND EN JEUGDBESCHERMING – GECOÖRDINEERDE DECTRETEN .... 17
WIJZIGING IN DE TERMINOLOGIE ........................................................................................................... 18
FILOSOFIE VAN DE GECOÖRDINEERDE DECRETEN V 1994 EN DE WET VAN 2 FEBRUARI 1994 .............. 18
VERDELING VAN DE BEVOEGDHEDEN ..................................................................................................... 19
BELANGRIJKSTE VERNIEUWINGEN .......................................................................................................... 19
1.2.4. DE JEUGDWET VAN 13 JUNI 2006 ............................................................................................ 20
BASISPRINCIPES VAN DEZE WET ............................................................................................................. 20
FILOSOFIE VAN DE WET VAN 13 JUNI 2006............................................................................................. 20
BEANGRIJKSTE VERNIEUWINGEN ............................................................................................................ 20
MAATREGELEN IN KADER V VERANTWOORDELIJKHEID EN HERSTELGERICHTE AANPAK ....................... 21
HOOFDSTUK 2: WETGEVEND KADER ............................................................................................. 22
2.1. ALGEMEEN........................................................................................................................ 22
2.1.1. SITUATIE NA DE ZESDE STAATSHERVORMING ......................................................................... 22
2.1.2. VLAANDEREN .......................................................................................................................... 22
2.1.3. BRUSSEL .................................................................................................................................. 23
2.2. BIJZONDERE WETGEVING .................................................................................................. 23
2.2.1. INTERNATIONAAL: EUROPESE KINDERRICHTLIJN (2016) ......................................................... 23
2.2.2. DECREET RECHTSPOSITIE MINDERJARIGE 7MEI 2004 ............................................................. 23
2.2.3. INTERNATIONAAL VERDRAG INZAKE DE RECHTEN VAN HET KIND .......................................... 24
2
JEUGDBESCHERMING & JEUGDRECHT | 2DE BACHELOR ORTHOPEDAGOGIE
,HOOFDSTUK 3: RECHTBANKEN DIE OORDELEN OVER ASPECTEN VD MINDERJARIGEN .................. 26
3.1. DE FAMILIERECHTBANK .................................................................................................... 26
3.1.1. DE VERSCHILLENDE AFDELINGEN ............................................................................................ 26
3.1.2. MATERIËLE EN TERRITORIALE BEVOEGDHEID ......................................................................... 26
3.1.3. OPENBAAR MINISTERIE BINNEN DE FAMILIERECHTBANK ....................................................... 26
3.2. DE JEUGDRECHTBANK ....................................................................................................... 27
3.2.1. DE SOCIALE DIENST VAN DE JEUGDRECHTBANK...................................................................... 27
3.2.2. HET OPENBAAR MINISTERIE .................................................................................................... 27
3.2.3. DE JEUGDRECHTER EN DE JEUGDRECHTBANK ......................................................................... 27
HOOFDSTUK 4: HET JEUGDDELINQUENTIERECHT .......................................................................... 28
4.1. INLEIDING ......................................................................................................................... 28
4.2. INLEIDENDE BEGRIPPEN UIT HET JEUGDDELINQUENTIERECHT ........................................... 28
4.3. BASISPRINCIPES ................................................................................................................ 29
4.4. HET TOEPASSINGSGEBIED VAN HET JEUGDDELINQUENTIERECHT....................................... 29
4.4.1. JEUGDDELICTEN ...................................................................................................................... 29
4.4.2. UITZONDERINGEN ................................................................................................................... 30
4.4.3. MAXIMUNLEEFTIJD ................................................................................................................. 30
4.5. DE ACTOREN IN HET JEUGDDELINQUENTIERECHT .............................................................. 30
4.5.1. DE POLITIE ............................................................................................................................... 30
4.5.2. HET OPENBAAR MINISTERIE AKA PARKET ................................................................................. 30
4.5.3. DE ONDERZOEKSRECHTER ....................................................................................................... 31
4.5.4. DE JEUGDGERECHTEN ............................................................................................................. 31
4.5.5. DE SOCIALE DIENST VOOR GERECHTELIJKE JEUGDHULPVERLENING ........................................... 31
4.5.6. DE ADVOCATUUR .................................................................................................................... 32
4.6. HET VERLOOP VAN DE PROCEDURE ................................................................................... 32
4.6.1. DE ONDERZOEKSFASE: HET ONDERZOEK NAAR DE FEITEN ..................................................... 32
4.6.2. DE ONDERZOEKSFASE: HET ONDERZOEK NAAR DE PERSOON EN DE LEEFOMGEVING ............ 32
4.6.3. DE AFHANDELING OP HET NIVEAU VAN HET OPENBAAR MINISTERIE ..................................... 32
1) Seponeren ....................................................................................................................................... 33
2) Verval van strafvordering afhankelijk maken van bijzondere voorwaarden ................................... 33
3) Voorstel tot bemiddeling ................................................................................................................ 33
4) Voorstel tot positief project ............................................................................................................ 34
4.6.4. DE VOORBEREIDENDE FASE: DE AFHANDELING OP HET NIVEAU VAN DE JEUGDRECHTER ..... 35
1) HERGO ............................................................................................................................................. 35
2) Positief project ................................................................................................................................ 36
3) Ambulante maatregel...................................................................................................................... 36
4.6.5. DE RECHTSPLEGING TEN GRONDE: DE AFHANDELING OP HET NIVEAU VAN DE
JEUGDRECHTBANK................................................................................................................................ 37
1) Herstelgerechtelijk aanbod tot bemiddeling/ HERGO..................................................................... 37
2) Berispen........................................................................................................................................... 37
3) Positief............................................................................................................................................. 38
4) Ambulante ....................................................................................................................................... 38
6) Gesloten oriëntatie ......................................................................................................................... 38
7) Gesloten begeleiding ....................................................................................................................... 38
8) Gesloten begeleiding ....................................................................................................................... 38
4.7. DE GEMEENSCHAPSINSTELLINGEN .................................................................................... 39
4.8. KENMERKEN VAN DE REACTIES IN HET JEUGDDELINQUENTIERECHT .................................. 41
4.8.1. DE BESLISSINGSCRITERIA ......................................................................................................... 41
3
JEUGDBESCHERMING & JEUGDRECHT | 2DE BACHELOR ORTHOPEDAGOGIE
,4.8.2. HET SUBSIDARITEITSPRINCIPE ................................................................................................. 41
4.8.3. HERZIENING VAN MAATREGELEN ........................................................................................... 41
4.8.4. BETROKKENHEID VAN DE OUDERS .......................................................................................... 41
4.9. UITZONDERINGEN OP DE BEVOEGDHEID VAN DE JEUGDRECHTBANK IN HET
JEUGDDELINQUENTIERECHT ......................................................................................................... 42
4.9.1. DE UITHANDENGEVING ........................................................................................................... 42
TOEPASSINGSGEBIED .............................................................................................................................. 42
PROCEDURE ............................................................................................................................................. 42
GEVOLGEN............................................................................................................................................... 42
4.9.2. INTERVENTIE BIJ EEN VERKEERSMISDRIJF ............................................................................... 43
INLEIDING ................................................................................................................................................ 43
TOEPASSINGSGEBIED .............................................................................................................................. 43
GEVOLGEN............................................................................................................................................... 43
UITZONDERINGEN ................................................................................................................................... 43
4.9.3. DE MINDERJARIGE EN ADMINISTRATIEVE SANCTIES ............................................................... 43
GEMEENTELIJKE ADMINISTRATIEVE SANCTIES ....................................................................................... 43
ANDERE ADMINISTRATIEVE SANCTIES .................................................................................................... 44
HOOFDSTUK 5: JEUGDHULPVERLENING IN VLAANDEREN .............................................................. 46
5.1. INLEIDENDE BEGRIPPEN UIT DE JEUGDHULPVERLENING .................................................... 46
5.2. ALGEMEEN........................................................................................................................ 46
5.3. NIET-RECHTSTREEKS TOEGANKELIJKE JEUGDHULP............................................................. 48
5.3.1. AANMELDEN BIJ DE INTERSECTORALE TOEGANGSPOORT ...................................................... 48
5.3.2. TEAM INDICATIESTELLING EN TEAM JEUGDHULPREGIE BINNEN DE INTERSECTORALE
TOEGANGSPOORT ................................................................................................................................ 48
5.4. VRIJWILLIGE EN GERECHTELIJKE HULPVERLENING ............................................................. 48
5.4.1. DE VRIJWILLIGE HULPVERLENING ........................................................................................... 48
5.4.2. DE GERECHTELIJKE JEUGDHULPVERLENING ............................................................................ 49
verloop .................................................................................................................................................... 49
vorderingsgronden van het om ............................................................................................................... 49
5.5. DE GERECHTELIJKE MAATREGELEN .................................................................................... 50
® PEDAGOGISCHE RICHTLIJN....................................................................................................... 50
® ONDERTOEZICHTSTELLING ...................................................................................................... 50
® OPVOEDEND PROJECT ............................................................................................................. 50
® GESCHIKTE OPEN INSTELLING .................................................................................................. 51
® PSYCHIATRISCHE INSTELLING ................................................................................................... 51
® AFDELING GEMEENSCHAPSINSTELLING ................................................................................... 51
HOOFDSTUK 6: DE RECHTSPOSITIE VAN DE MINDERJARIGE IN DE JEUGDHULP.............................. 52
6.1. TOEPASSINGSGEBIED ........................................................................................................ 52
6.2. BEKWAAMHEID MINDERJARIGE IN DE JEUGDHULP ........................................................... 52
6.3. VERSCHILLENDE RECHTEN VAN DE MINDERJARIGE ............................................................ 52
6.3.1. RECHT OP JEUGDHULP ~ ART. 7 DRM ...................................................................................... 52
6.3.2. RECHT OP INSTEMMING MET EN VRIJE KEUZE VAN DE BUITENGERECHTELIJKE HULP ............ 52
RECHT OM GEÏNFORMEERD VRIJ IN TE STEMMEN MET DE BUITENGERECHTELIJKE JEUGDHULP OF DIE
HULP TE WEIGEREN ~ ART. 8-10 DRM .................................................................................................... 53
RECHT OM DE JEUGDHULPAANBIEDER VRIJ TE KIEZEN EN OM ZIJN KEUZE NADIEN TE WIJZIGEN IN DE
BUITENGERECHTELIJKE JEUGDHULP ~ ART. 9 DRM ................................................................................ 53
4
JEUGDBESCHERMING & JEUGDRECHT | 2DE BACHELOR ORTHOPEDAGOGIE
, RECHT OM DE INTERVENTIE TE WEIGEREN VAN EEN BEPAALDE JEUGDHULPVERLENER BIJ
BUITENGERECHTELIJKE JEUGDHULP ~ ART. 10 DRM .............................................................................. 53
6.3.3. RECHT OP INFORMATIE EN DUIDELIJKE COMMUNICATIE ~ ART. 11 DRM ............................... 54
6.3.4. RECHT OP RESPECT VOOR HET (EERBIEDIG) GEZINSLEVEN ~ ART. 13-15 DRM ........................ 54
6.3.5. RECHT OP INSPRAAK EN PARTICIPATIE ~ ART. 16-19 DRM ...................................................... 54
6.3.6. RECHT OP RESPECT VOOR DE PERSOONLIJKE LEVENSSFEER ................................................... 55
BESCHERMING VAN DE PERSOONSGEGEVENS ....................................................................................... 55
DE RESPECTVOLLE OMGANG MET DE EIGEN POLITIEKE, FILOSOFISCHE, IDEOLOGISCHE OF RELIGIEUZE
OVERTUIGING EN SEKSUELE GEAARDHEID ............................................................................................. 55
HET RECHT OM BEZOEK TE ONTVANGEN EN OM TE GAAN MET PERSONEN VAN EIGEN KEUZE ........... 55
HET RECHT OP OVERLEG OVER DE VERBLIJFSOMSTANDIGHEDEN ......................................................... 55
6.3.7. RECHT OP TOEGANG TOT DOSSIERGEGEVENS ~ ART. 20-23 DRM........................................... 55
TOEGANG TOT GEZONDHEIDSGEGEVENS ............................................................................................... 56
RECHT OP TOEGANG TOT GEGEVENS DDIE ALLEEN DE MINDERJARIGE BETREFFEN .............................. 56
RECHT OP TOEGANG TOT DE GEGEVENS DIE HANDELEN OVER DE MINDERJARIGE EN DERDEN ........... 56
TOEGANG TOT GEGEVENS DIE ALLEEN OVER DERDEN GAAN................................................................. 56
RECHT OP AANVULLING VAN HET DOSSIER/ RECHT OP EEN AFSCHRIFT OF EEN RAPPORT ................... 56
6.3.8. RECHT OP ZAKGELD IN DE RESIDENTIËLE JEUGDHULPVERLENING .......................................... 57
6.3.9. RECHT OP EEN MENSWAARDIGE BEHANDELING, IN HET BIJZONDER WAT BETREFT DE
SANCTIES VANWEGE JEUGDHULPAANBIEDERS ~ ART. 27-28 DRM ...................................................... 57
6.3.10. RECHT OP BEKLAG ................................................................................................................. 57
6.3.11. RECHT OP BIJSTAND DOOR EEN VERTROUWENSPERSOON ~ ART. 24 DRM .......................... 57
BIJSTAND DOOR EEN VERTROUWENSPERSOON/ bijstandspersoon ....................................................... 57
BIJSTAND DOOR EEN ONDERSTEUNINGSFIGUUR ................................................................................... 58
6.4. DE UITOEFENING VAN RECHTEN VAN DE MINDERJARIGE IN DE INTEGRALE JEUGDHULP .... 58
6.4.1. PRINCIPE: ZELFSTANDIGE UITVOERING DOOR DE MINDERJARIGE VAN DE RECHTEN ............. 58
6.4.2. BIJKOMENDE VOORWAARDEN VR DE ZELFSTANDIGE UITOEFENING DOOR DE MINDERJARIGE
VAN DRIE RECHTEN UIT HET DRM ......................................................................................................... 59
6.5. DE EERBIEDIGING VAN DE RECHTEN UIT HET DRM ............................................................. 59
6.5.1. HET OPTREDEN VAN DE JEUGDHULPAANBIEDERS .................................................................. 59
6.5.2. DE GRENZEN VAN DE RECHTEN IN HET DRM ........................................................................... 59
6.5.3. EEN INSPECTIE OP HET RESPECTEREN VAN HET DRM .............................................................. 59
HOOFDSTUK 7: DE BURGERLIJKE AANSPRAKELIJKHEID VOOR DADEN VAN MINDERJARIGEN......... 60
7.1. ALGEMEEN........................................................................................................................ 60
7.2. DE AANPRAKELIJKHEID VAN DE MINDERJARIGE ZIJN DADEN ............................................. 60
7.3. DE AANSPRAKELIJKHEID VAN DE OUDERS VOOR DE DADEN VAN DE MINDERJARIGE ......... 61
7.3.1. HET WEERLEGBAAR VERMOEDEN VAN AANSPRAKELIJKHEID ................................................. 61
7.3.2. DE VERZEKERING BURGERLIJKE AANSPRAKELIJKHEID PRIVELEVEN (FAMILIALE VERZEKERING)
61
Verzekerde personen .............................................................................................................................. 61
Verzekerde risico’s .................................................................................................................................. 61
Bewijslast................................................................................................................................................. 62
Uitsluitingen ............................................................................................................................................ 62
Regres ...................................................................................................................................................... 62
7.4. DE AANSPRAKELIJKHEID VAN ONDERWIJZERS EN DE ONDERWIJSINSTELLING .................... 63
7.4.1. DE ONDERWIJZER .................................................................................................................... 63
7.4.2. DE ONERWIJSINSTELLING ........................................................................................................ 63
7.5. DE AANSPRAKELIJKHEID VAN OPVOEDERS EN DE JEUGDINSTELLING.................................. 63
7.5.1. DE OPVOEDER ......................................................................................................................... 63
7.5.2. DE JEUGDINSTELLING .............................................................................................................. 63
5
JEUGDBESCHERMING & JEUGDRECHT | 2DE BACHELOR ORTHOPEDAGOGIE
,HOOFDSTUK 1: INLEIDING ROND HET ONTSTAAN VAN DE
JEUGDBESCHERMING IN BELGIË
NU: de rechten van kinderen en jongeren zijn gewaarborgd/ normaal, vanzelfsprekend
ð N- evident want 1ste beschermingswet pas 15 mei 1912
Categoriaal beleid = er w- een onderscheid gemaakt tss categorieën ~ kind & volwassene
ð Zeer recent
Cultuur w- overgedragen door 2 processen:
® Socialisatie = het eigen maken van waarden en normen die in een maatschappij aanwezig zijn en
gelden als de norm van die maatschappij
o Verschilt van tijd en plaats: socialisatie buiten het kerngezin, familiewaarden in bepaalde
culturen zijn sterker aanwezig dan bij ons
o Vicieuze cirkel: mensen hebben bepaalde W&N nooit meegekregen dus dan ga je ze ook
moeilijker doorgeven -> als opvoeder verschil maken door dat ene kind net extra
aandacht te geven zodat die toch enkele W&N meekrijgt
® Sociale controle = straffen en bestraffen als de norm van een maatschappij niet w- nageleefd
o Informeel: ouders die bestraffen, afkeurende blikken, reageren op gebeurtenissen
o Formeel: strafrecht
Processen zorgen voor veranderingen i/d maatschappij & evolutie duidelijk w-
Belang van Verlichting, met opkomst van wetenschappen zoals criminologie, penologie, psychologie, …
ð Verlichting: Godheid staat n- meer centraal & regelt n- meer alles van buitenaf, gebruiken
verstand en vergaren kennis om te zoeken naar oorzaken à toekomst is !!! en kind = de
toekomst.
o Volwassenen: wist naar waar die moest en wat het dagelijks leven was
o Kind: kneden en maken en vormen om de verlichte maatschappij door te geven
ð Criminologie = leer vd strafbare feiten die als strafwaardig & afwijkend kunnen benoemd w-,
richten zich op de dader want dat is de schuldige -> geëvolueerd naar een maatschappij die
invloed kan hebben op het al dan n- stellen van criminele feiten
ð Penologie = studie van de straffen en hoe deze een invloed kunnen hebben
2 manieren om de geschiedenis te onderzoeken/ te begrijpen
1. Chronocentrisme: start van nu en gaat systematisch zoeken naar het verleden, we nemen alles van
nu als een maatstaf om het verleden te verklaren
voordelen: vergelijken met het nu en alleen zoeken wat het nu verklaard & enkel de W v nu verklaren
2. Geschiedschrijving: vertrekt van vroeger en gaat naar het nu
voordelen: alles overwegen want je weet n- naar wat je naartoe gaat en neemt dus alles in
overweging, je ziet waarom een bepaalde visie het n- gehaald heeft
1.1. ONTSTAAN VAN EEN CATEGORIAAL BELEID
1.1.1. EVOLUTIE VAN DE SOCIALISATIE
Kindbeeld & huidige opvattingen socialisatie = sociale constructie
ð Manier waarop men nu naar kinder- kijkt = geëvolueerd & gegroeid op basis v inzichten
ð Kinder- w- eeuwen beschouwd als een ‘volwassene’ met hier & daar uitzonderingen
6
JEUGDBESCHERMING & JEUGDRECHT | 2DE BACHELOR ORTHOPEDAGOGIE
,!!! Verlichting -> toekomstgericht, aparte categorie
ð Nog-niet positie: nog niet verantwoordelijk, nog niet zelfstandig
ð Weten nog n- het verschil tss goed en kwaad
ð Toekomst, vooruitgang, ratio staan centraal
2 mensbeelden in verlichting
1) Volwassene: kent zijn lot
2) Kind: kneedbaar, maakbaar, evolueerbaar
GEEN KINDBEELD
Vroeger: kinderen = last, ding en een noodzakelijk kwaad à geen belang tot 7jaar
ð Na 7j = volwassene & geïntegreerd in volwassen leefwereld
ð Godheid stond centraal
Praktijken die aantonen dat er geen belang gehecht w- aan kinderen
- Kindermoord
- Achterlaten pasgeborene (meisjes & beperkingen eerst)
- Ritueel geofferd aan God
- Als afval weggooien op de mesthoop
Meisjes à minder waard dan jongens à bij geboorte = zwarte vlag ophangen
ð Manifesteert zich doorheen de geschiedenis
ð Konden n- bijdragen aan productieproces, konden zelf ook zwanger worden
Ook recentelijk (17de – 18de eeuw) geen kindbeeld
- Hogere klasse schakelde voedsters in dus weinig aandacht en hoge kindersterfte
- Praktijken die nu heden ten dag in onze ogen barbaars overkomen
Onhygiënische omstandigheden, geen voorbehoedsmiddelen, ziektes leidden tot hoge kindersterfte en
dus geen aandacht
Vanaf 7j = volwassene beschouwd in alle aspecten vh sociale leven = economisch meedraaien
® Jongens vertoefden in leerscholen = leren van een vak
® Meisjes bleven thuis om het huishouden te leren
EEN AANZET TOT EEN KINDBEELD
16de eeuw = verandering in beeld v kinderen
ð Jongens uit adelijke kring naar scholen = intellectuele vorming (nadien lagere klasse – meisjes)
Visies die aantonen dat kinderen belangrijker werden
® Moralisten: kind w- ‘slecht’ geboren en de opvoeding hoort het kind ‘goed’ te maken
® Romantici: het kind is inherent goed maar de invloed van buitenaf beïnvloedt het kind negatief ~
Rousseau
VERLICHTING = cruciaal
® Toekomst, gelijkheid, almacht vd rede, vooruitgang
® Mensen hebben lot in eigen handen en kunnen toekomt veranderen (vooral de kinderen kunnen
ervoor zorgen dat men een beter leven maakt) = maakbaarheid van het bestaan
® Kinderen = aparte groep met eigen kenmerken en eigen gedragingen
7
JEUGDBESCHERMING & JEUGDRECHT | 2DE BACHELOR ORTHOPEDAGOGIE
,Tweedeling i/d visie op de ontwikkeling van de mens:
1) Kind: nog moet opvoeden & afschermen vd maatschappij, onschuldig, onzeker, mogelijkheid tot
groeien en trial-and-error, kan toekomst vernaderen en verbeteren
2) Volwassene: kent zijn lot en rol i/d maatschappij
Visies = te danken aan verandering vd maatschappij die belang hechtte aan de apartstelling v kinderen
“De tyische gedragingen & kenmerken v kinderen waren die er al vroeger aanwezig maar kwamen ze pas tot
uiting door de veranderende tijdsgeest?”
Sociogenese = het op grond van maatschappelijke verandering apart gaan zien van volwassenen &
kinderen
Bv: eetstoornissen, vaardigheden in sociale media, IT-vaardigheden
Psychogenese = eigenschappen die specifiek aan kinderen w- toegeschreven en psychische kenmerken
die gekoppeld zijn aan het kind
Bv: fase vd ontwikkeling, prijs NMBS, kledij voor kinderen, bewustworden vd koppigheidsfase, …
Ontstaan van verschillende fases binnen het kind-zijn à adolescentie, peuter, kleuter, …
Ontstaan van eigen afdelingen binnen de wetenschappen à pediatrie
Ontstaan van kinderwetten
ð Verbod op kinderarbeid ~ 1889
ð Wet op leerplicht ~ 1914
Wie was hiermee gebaat?
ð Toen waren er zeer weinig mensen die er de voordelen van inzagen, enkel de kinderen. Want
kinderen mochten n- meer naar fabrieken gaan werken en zo hadden de ouders dus geen
financiële bijdrage binnen het gezin alsook de fabriekbazen verloren hun goedkope werkkrachten
want de kinderen moesten de gevaarlijke arbeid doen voor zeer weinig geld
HET HUIDIGE KINDBEELD
= het kind zien als een krachtige persoon met eigen mogelijkheden
® Kijken naar het kunnen
® Krachtige intelligente wezens
® Nieuwsgierig, ondernemend, zoekend, communicatie met anderen, …
Verschillende ontwikkelingsfases met eigen mogelijkheden en beperkingen
ð Fases van kinderen/ jongeren verschillen kwalitatief van volwassenen = kinderen binnen deze
fasen benadert men op een andere manier dan volwassenen
Afsluiten van volwassenwereld
1.1.2. EVOLUTIE VAN DE SOCIALE CONTROLE
Bestraffing à vroeger geen onderscheid gemaakt tss volwassene/ kind
Uitzonderlijk door pater familias & Godheid
Verlichting brengt terug troost
VROEGE TIJDEN TOT VERLICHTING
Oud-Romeins recht: wet der XII tafelen
® Uitzondering mbt onmondigen = niet-huwbare kinderen
® Onderscheid opzettelijke en onopzettelijke daden ~ oordeel des onderscheids
8
JEUGDBESCHERMING & JEUGDRECHT | 2DE BACHELOR ORTHOPEDAGOGIE
, Klassieke tijdvak
® Onderscheid verduidelijken door fysiologische toestand kinderen ~ geslachtsrijpheid
® Oordeel des onderscheids = het aanvoelen van het goede en het kwade
Val van het Romeinse Rijk
® Beroep op familiale solidariteit en pater familias bepaalde of er een onderscheid w- gemaakt
® Recht spreken is verschillend van stam-stam, gewoonte bepaald hoe men recht spreekt
11de eeuw
® Heropflakkering Romeins Recht = aandacht onderscheid kind kwam terug
13de eeuw
® Opkomst vd staten
® Centralisatie
® Openbare orde
® Openbare rust à bestraffen & opsporen v misdrijven = !!! thema
o Staatsfunctie die regels oplegde
o Accusatoir berechten (meer rechten beklaagde)
o Aanstellen van rechters
1532 ~ Constitutio Criminalis Carlinae
® Verzachting straf voor kinderen w- ingevoerd
® !!! of een persoon had gebruik gemaakt vd rede “l’usage de raison” = 1ste verwijzing naar
verlichtingsperiode die de rede als essentieel zag
DE VERLICHTING
= tegen wrede en barbaarse straffen Ancien Regime
Rede, toekomst, recht & ethiek staan centraal
ð Positivistische kijk op mens die leven actief in eigen handen neemt en lot kan wijzigen
Maakbaarheid vd maatschappij à vergaren van kennis
ð Exacte & positieve feiten halen het van het gevoelsmatig denken
Nieuwe stroming = positivisme à kennis leidt tot explosie v techniek -> mechaniseringsproces ->
oprichten fabrieken = start Industriële Revolutie
IR à menselijke & sociale ontreddering
® Uitbuiting arbeiders die werken voor hongerloon zonder ziekte-verzekering
® Kinderverwaarlozing & kinderarbeid
o Overheid grijpt in ~ verbod op kinderarbeid
o Tegenkantingen door verschillende actoren ~ ouders & fabriekbazen
Opkomst socialisme
ð Arbeiders meer rechten geven & zekerheid
ð Tegenacties van de burgerij ~ morele controle
Verlichte denkers
® Montesquieu, Voltaire, Rousseau
® Denken over straffen & bestraffing
® Rechtvaardigheid van straffen
9
JEUGDBESCHERMING & JEUGDRECHT | 2DE BACHELOR ORTHOPEDAGOGIE
