Richtinggevend examenvragen bij het belevingsgericht e-lab KansArmoed(r)
en de vervolgles met filosofisch-ethische reflecties op rechtvaardigheid, gelijkheid en vrijheid
1) "Hoe ontstaat eigendom?” en wat zijn de verwachte en onverwachte gevolgen van een
welbepaalde (rechtsgeldige) visie/definitie". Zie nota’s, PPT en vooral PDF op leerplatform
tekstdeel uit boek R. de Brabander:
a. 3.1 p.115 Locke als grondlegger - één van de velen - van zelfbeschikkingsrecht o.a.
in de gez.zorg. Anaïs Haberkorn
Vrijheid betekent dat wij binnen de grenzen van de natuurwet over onszelf en onze
eigendommen kunnen beschikken. Het recht op vrijheid en gelijkheid betekent echter niet dat
we met ons leven kunnen doen wat we willen. Wij beschikken over onszelf en onze
eigendommen, maar wij hebben niet de vrijheid onszelf of anderen te vernietigen. Onze vrijheid
wordt beperkt door de natuurlijke gelijkheid. Gelijkheid wilt niet zeggen dat iedereen hetzelfde
is, maar dat niemand is onderworpen aan een ander. Wij zijn verplicht het leven, de gezondheid,
de vrijheid en de eigendommen van onszelf en van anderen te respecteren. Aan de natuurlijke
rechten zijn verplichtingen verbonden: recht op zelfbeschikking anderen niet schaden. Belang
van hele mensheid na te streven, niet enkel van ons eigen. Lockes natuurtoestand: toestand van
vrede, goede wil, wederzijdse hulpverlening en zorg voor elkaar. Locke wordt gezien als de
belangrijkste geestelijke vader van de liberale verzorgingsstaat.
b. 3.2 p.116-117 Privé-eigendom en arbeid en zijn effect op o.a. casus Moore, realiteit
van genmodificatie Anaïs Haberkorn
Moore lijdte aan leukemie en moest daardoor zijn milt verwijderd worden. Zonder zijn
toestemming werd er meer weefsel weggehaald en doorverkocht (ter waarde van 3 miljard
dollar) aan een biomedisch bedrijf. Moore is niet de eigenaar van zijn T-cellen, maar wel het
bedrijf. Moore had geen werk verricht voor zijn immuunsysteem. In de visie van Locke:
eigendom is iets wat je verwerft door arbeid te verrichten, Moores T-cellen waren niet zijn
verdienste.
2) Uit de ethische adviestekst, advies 19, rechtvaardige keuzes i/d zorg, binnen Zorgnet-Icuro:
Hfst 2, Ethische perspectieven en de inspiratie vanuit 6 verschillende theorieën over RV
(rechtvaardigheid):
Libertarisme o.a. Rand, Consequentialisme, Egalitarisme o.a. Rawls,
Verantwoordelijkheidsbenadering, Vermogensbenadering o.a. Nussbaum, Communitarisme.
Elk van deze rechtvaardigstheorieën kan gevraagd worden om uit te leggen.
Vooral de adviestekst zelf, p.20-28, maar ook de PPT en docu ‘Voordeel van de twijfel’ kunnen
hierbij helpen: Fleur Zwiers
- Libertarisme (o.a. Rand):
● Vertrekpunt: individuele vrijheid binnen de vrije markt van de zorg.
● Probleem: individualisme en gebrek aan gegarandeerd vangnet
● Belangrijk: vrijwillige initiatieven van liefdadigheid in de zorg zijn belangrijk.
, => ‘De vrije markt van gezondheidszorg’. Privé-eigendom en vrijheid spelen een
belangrijke rol bij deze benadering. Volgens deze theorie is een verplichte
bijdrage tot het gezondheidssysteem onrechtvaardig. Individuen moeten vrij zijn
om een privé-ziekteverzekering te nemen.
- Consequentialisme:
● Vertrekpunt: middelen aanwenden waar ze de beste gevolgen/nut opleveren.
● Probleem: wat zijn de ‘beste gevolgen?’ Wat is het nut? Wat met ‘niet-nuttige’
vormen van zorg?
● Belangrijk: we moeten altijd kijken naar de gevolgen/effecten van een keuze of
een handeling.
=> ‘Wat levert het op?’ In eerste instantie kijkt men naar de gevolgen van de
handeling of de keuze. Onze keuzes en maatregelen inzake gezondheidszorg
worden verdedigd op basis van het argument dat het ze nut maximaliseren.
Bijvoorbeeld: een georganiseerde gezondheidszorgsysteem met een sterke
solidariteit is belangrijk want het is nuttig. Iedereen aanvaardt zo’n
gezondheidszorgsysteem want er is een gelijke toegang tot kwaliteitsvolle en
betaalbare zorg.
- Egalitarisme (o.a. Rawls):
● Vertrekpunt: gelijke toegang voor gelijke behoefte.
● Probleem: hoe grenzen bepalen?
● Belangrijk: er is een verschil tussen kwaliteitsvolle basiszorg op basis van
zorgbehoeften en extra zorg op basis van wensen.
=> ‘Gelijke toegang voor gelijke zorgbehoefte.’ Gelijkheid is het uitgangspunt.
Het gelijke kansenmodel van Rawls is hier een gekend voorbeeld van: ‘in welke
mate hebben mensen de daadwerkelijke mogelijkheid om hun levenskeuzes te
realiseren waardoor ze een reële kans hebben op persoonlijke ontwikkeling?’
Niemand mag verhinderd worden tijdens het verkrijgen van noodzakelijke
zorgen.
- Verantwoordelijkheidsbenadering:
● Vertrekpunt: mensen zijn verantwoordelijk voor de gevolgen van hun vrije en
weloverwogen keuzes.
● Probleem: hardvochtig voor mensen met risicovolle/ongezonde levensstijl?
● Belangrijk: mensen wijzen op hun verantwoordelijkheden in een vorm van
respect en empowerment.
=> ‘Eigen schuld, dikke bult?’ De theorie is gebaseerd op de intuïtie dat het
redelijk is om mensen verantwoordelijk te houden voor de gevolgen van hun
vrije en weloverwogen keuzes en handelingen. Er kan een onderscheid gemaakt
worden tussen option luck en brute luck. Option luck houdt in dat we wetens en
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper acools. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.