Camille Huybrechts 2022-2023
JEUGDRECHT
Hoofdstuk 1: Het Internationaal verdrag van de rechten van het
Kind (IVRK)
1.Ontstaan geschiedenis
1948 Universele verklaring van de rechten van de mens.
1959 Verklaring rechten van het Kind (-18 jaar)
Verdere uitleg cursus
Wat is een verklaring?
Een verklaring is eerst. Het is niet bindend. Het is een intentie.
Bijvoorbeeld: we gaan een intentie doen om goed voor de kinderen te zorgen.
Een intentieverklaring = een zwakte.
20 november 1989 ondertekening van het kinderrechtenverdrag
Vandaag hebben er 196 landen het verdrag ondertekend en worden de landen gecontroleerd.
USA niet = daar is de doodstraf voor minderjarigen.
Wat is het IVRK?
Het is een internationale overeenkomst die de specifieke rechten voor de kinderen erkent.
Het verdrag erkent de burgerlijke, politieke, economische, sociale en culturele rechten van
kinderen,
Is juridisch bindend
Voorbeeld:
Burgerlijkrecht voor een minderjarige= privacy
Politieke rechten voor een minderjarige = recht van meningsuiting
Economische rechten voor een minderjarige = recht op inkomen of begoed inkomen, sociale
zekerheid, huisvestiging, rechtshulp, medische hulp
Sociale en culturele rechten voor minderjarigen = recht op onderwijs, vrijetijd, vakantie
Door het verdrag te ratificeren (ondertekenen) verbinden landen zich ertoe deze rechten te
respecteren en te aanvaarden.
Onderwerpen aan de controle van het comité van onafhankelijke experten (comité rechten van het
kind).
In België kreeg het verdrag begin 1992 “kracht van wet.”
2. De inhoud van het verdrag
Eerste internationale tekst die kinderen expliciet als rechthebbenden erkent. Alle rechten zijn met
elkaar verbonden, afhankelijk van elkaar, even belangrijk en vormen een ondeelbaar geheel.
, Camille Huybrechts 2022-2023
Basisprincipes
Art. 2 non-discriminatie.
Art.3 belang van het kind.
Art.6 leven en ontwikkeling.
Art.12 stem van het kind.
Art. 2 Non- discriminatie
Verdragstekst:
Lid 1. De Staten die partij zijn bij dit Verdrag, eerbiedigen en waarborgen de in het Verdrag
beschreven rechten voor ieder kind onder hun rechtsbevoegdheid zonder discriminatie van
welke aard ook, ongeacht ras, huidskleur, geslacht, taal, godsdienst, politieke of andere
overtuiging, nationale, etnische of maatschappelijke afkomst, welstand, handicap, geboorte
of andere omstandigheid van het kind of van zijn of haar ouder of wettige voogd.
Lid 2. De Staten die partij zijn, nemen alle passende maatregelen om te waarborgen dat het
kind wordt beschermd tegen alle vormen van discriminatie of bestraffing op grond van de
omstandigheden of de activiteiten van, de meningen geuit door of de overtuigingen van de
ouders, wettige voogden of familieleden van het kind.
Onder hun rechtsbevoegdheid= inwoner van, mensen met papieren.
Staten = het land.
Elk kind heeft recht op elk verdrag.
Art.3 Het belang van het kind
Verdragstekst:
Lid 1. Bij alle maatregelen betreffende kinderen, ongeacht of deze worden genomen door
openbare of particuliere instellingen voor maatschappelijk welzijn of door rechterlijke
instanties, bestuurlijke autoriteiten of wetgevende lichamen, vormen de belangen van het
kind de eerste overweging.
Lid 2. De Staten die partij zijn, verbinden zich ertoe het kind te verzekeren van de
bescherming en de zorg die nodig zijn voor zijn of haar welzijn, rekening houdend met de
rechten en plichten van zijn of haar ouders, wettige voogden of anderen die wettelijk
verantwoordelijk voor het kind zijn, en nemen hiertoe alle passende wettelijke en bestuurlijke
maatregelen.
Lid 3. De Staten die partij zijn, waarborgen dat de instellingen, diensten en voorzieningen die
verantwoordelijk zijn voor de zorg voor of de bescherming van kinderen voldoen aan de door
de bevoegde autoriteiten vastgestelde normen, met name ten aanzien van de veiligheid, de
gezondheid, het aantal personeelsleden en hun geschiktheid, alsmede bevoegd toezicht.
Toelichting Belang van het kind
Je kan geen algemene definitie geven van ‘het belang van het kind’ omdat elk kind
verschillend is.
Wat voor de ene kind van belang is, is voor de andere kind niet van belang.
Belangrijk om in elke situatie te bekijken wat is hier in belang voor het kind.
Hoofdstuk wetgeving in Vlaanderen.
Tegelijkertijd is het één van de meest essentiële basisprincipes van het verdrag.
Een begrip dat in samenhang met alle andere bepalingen van het Kinderrechtenverdrag
gezien moet worden.
, Camille Huybrechts 2022-2023
Het moet altijd op het niveau van het individuele kind beoordeeld te worden= belangen zijn
individueel.
In artikel 3 van het verdrag staat dat bij alle maatregelen die kinderen betreffen, het belang
van het kind voorop moet staan.
In het ‘14e General Comment’ worden handvaten gegeven voor welke mogelijkheden je hebt
om te beoordelen en vast te stellen wat in het belang van het kind is.
Niet alleen de centrale overheid is gehouden om het belang van het kind op deze manier af
te wegen. Ook lokale overheden, maatschappelijke instellingen en organisaties, de
rechtspraak en andere autoriteiten die zich bezighouden met kinderen.
Zij moeten zich allen houden aan het belang van het kind en dat zorgvuldig afwegen.
Art. 6 Leven en ontwikkeling
Verdragstekst
Lid 1 De Staten die partij zijn, erkennen dat ieder kind het inherente recht op leven heeft.
Lid 2 De Staten die partij zijn, waarborgen in de ruimst mogelijke mate de mogelijkheden tot
overleven en de ontwikkeling van het kind.
Toelichting:
Gaat voornamelijk over de ‘vroege kinderjaren’ (alle kinderen van 0 tot 8jaar)
Kinderen vanaf de geboorte tot aan de leeftijd waarop ze naar school gaan.
De eerste levensjaren vormen de basis voor de fysieke en mentale gezondheid.
En voor de persoonlijke en culturele identiteit van een kind.
Ouders hebben de eerste verantwoordelijkheid voor het verzorgen en opvoeden van hun
kind.
De Staat is verplicht om ouders passend hulp en bijstand te bieden als zij dat nodig hebben.
Dit betekent dat Staten in voldoende mate moeten investeren in de vaardigheden,
mogelijkheden, middelen en persoonlijke verbondenheid die ouders ten opzichte van hun
kind hebben.
Art. 12 Stem van het kind
Verdragstekst
Lid 1 De Staten die partij zijn, verzekeren het kind dat in staat is zijn of haar eigen mening te
vormen, het recht die mening vrijelijk te uiten in alle aangelegenheden die het kind betreffen,
waarbij aan de mening van het kind passend belang wordt gehecht in overeenstemming met
zijn of haar leeftijd en rijpheid.
Lid 2 Hiertoe wordt het kind met name in de gelegenheid gesteld te worden gehoord in iedere
gerechtelijke en bestuurlijke procedure die het kind betreft, hetzij rechtstreeks, hetzij door
tussenkomst van een vertegenwoordiger of een daarvoor geschikte instelling, op een wijze
die verenigbaar is met de procedureregels van het nationale recht.
Verschil tussen leeftijd en rijpheid en verschil tussen de kinderen. De ene is op zijn 12 al vrij
volwassen, kan al alleen met vrienden naar de cinema, terwijl een ander kind dat pas op zijn 14 jaar
kan.
Soms mogen kinderen op een zeer jonge leeftijd een mening hebben op een zeer ingrijpende
situaties.
Of een beslissing nemen dat rechtsgevolgen heeft. Bijvoorbeeld: een 12-jarige jongen dat al heel
zijn leven ziek was. Hij wou zijn ziekte behandeling stopzetten. Maar die papa wou niet dat en dat is
naar hogerop gegaan. De 12 jarige heeft zijn gelijk gehad. Er werd dan gekeken naar een passend
belang in overeenstemming met zijn leeftijd en rijpheid. De rechter motiveert dat de jongeren rijp
genoeg was.
, Camille Huybrechts 2022-2023
2.1 De 3 P’s
Inhoudelijk worden de rechten gegroepeerd rondom de 3 P’s
1. Protection (bescherming)
2. Provision (voorziening)
3. Participation (participatie)
Ze zijn evenwaardig en even belangrijk!
1) Protection (de beschermingsrechten)
Overheid moet ervoor zorgen dat kinderen extra beschermd zijn:
Kinderen zijn extra kwetsbaar
Hebben andere behoeften/noden dan volwassenen
Zijn vaak nog afhankelijk van anderen. Dit zorgt ervoor dat je extra kwetsbaar bent.
Kinderen extra kwetsbare situaties
Hebben extra bescherming nodig
+ BESCHERM MIJ RECHTEN
2) Provision (voorziening)
Provisierechten zorgen ervoor dat een kind alles krijgt dat nodig is om zich te ontwikkelen:
onderwijs, rust, vrije tijd, zorg…
Specifieke instellingen of diensten aanwezig moeten zijn om de kwaliteit van leven te
garanderen.
=GEEF MIJ TOEGANG RECHTEN
3) Participation (participatierechten)
Deze rechten geven kinderen een eigen stem.
Hoeksteen is art. 12, kinderen en jongeren hebben het recht om hun mening kenbaar te
zaken en beslissingen die hen aanbelangen
= LAAT MIJ MEEDOEN RECHTEN
Bijvoorbeeld: de studentenraad.
In eerste instantie waren het voornamelijk protectie en provisierechten.
Dit hing samen met het traditioneel kindbeeld.
Het revolutionaire van het Kinderrechtenverdrag zit in het erkennen van kinderen als actieve
rechtssubjecten met participatiemogelijkheden en competenties om eigen leven vorm te geven.
2.2 Draagwijdte IVRK
Na Ratificatie is een land juridisch verplicht alle artikelen uit het IVRK (en bijkomende
protocollen) na te leven en uit te dragen.
Ook België in alle bestuursniveaus
Rechtstreeks toepasselijk
Rechtstreeks toepasselijk enkel wanneer een bepaling een direct effect heeft.
Direct effect = wanneer er een ondubbelzinnige betekenis is. Wanneer je niet kan
discussiëren over wat er in de wet staat. Heel weinig rechten in het IVRK die een directe
werking hebben.
Kinderen en Jongeren kunnen in België geen rechtstreekse toegang krijgen tot de rechter. Ze moeten
zich tegenwoordige door een wettige tegenwoordige: ouders, voogd, …
Ze hebben geen wettelijke bekwaamheid
