Deze document vat de alle lessen, powerpoints en het boek samen. Meer specifiek van hoofdstuk 1-6. U kunt hoofdstuk 7-11 in mijn andere document terugvinden.
GESCHIEDENIS VAN HET
PUBLIEKRECHT EN DE
POLITIEK
Georges Martyn
Abstract
[Trek de aandacht van uw lezer met een interessante samenvatting. Dit is meestal een kort
overzicht van het document.
Wanneer u uw inhoud wilt toevoegen, klikt u hier en begint u te typen.]
32492456982
[E-mailadres]
,Inhoud
Hoofdstuk 1: Inleiding............................................................................................................................4
§ 1. DEFINITIE: Geschiedenis publiekrecht + politiek..........................................................................5
2.Geschiedenis en recht ‘dienen elkaar’.............................................................................................6
3.Continuïteit....................................................................................................................................10
4. De NOODZAKELIJKE reflex van de historische kritiek....................................................................11
5.Historische achtergrond................................................................................................................12
B. PUBLIEKRECHT..............................................................................................................................14
2. ONTSTAAN van het PUBLIEKRECHT..............................................................................................17
C. POLITIEK...........................................................................................................................................21
§ 1. DOELSTELLINGEN van de CURSUS..............................................................................................23
A. Publiekrechtelijke basisbegrippen............................................................................................23
B. INZICHT leidt tot RELATIVERING + KRITIEK...............................................................................24
C. TENDENSEN..............................................................................................................................25
Hoofdstuk 2 De fundamenten uit de oudheid......................................................................................25
§ 1. De oudste bouwstenen v.h. publiekrecht..................................................................................26
A. De alleroudste rechtsteksten (Middellandse Zee)....................................................................26
§ 2. Het gewoonterecht....................................................................................................................28
A. Wat is het gewoonterecht / de gewoonte?..............................................................................28
B. Bestaansvoorwaarden gewoonterecht:....................................................................................29
C. Kenmerken: (tussen 500-700, belangrijkste rechtsbron is Gewoonterecht)............................29
§ 3: Het Romeins publiekrecht.........................................................................................................30
1. Het oud-Romeinse recht (753 v.C. – ca. 250 v.C.).....................................................................31
2. Het voor-klassieke recht (ca. 250 v.C. – ca. 0)...........................................................................33
3. Het klassieke recht (ca. 0 – ca. 250)..........................................................................................34
4. Het na-klassieke recht (ca. 250 – ca.530)..................................................................................36
5. Het Justiniaanse recht (vooral Oost-Romeins!).........................................................................37
6. Het Byzantijnse recht................................................................................................................38
§ 4. De kerk.......................................................................................................................................38
A. Van Romeinen naar Germanen: een publiekrechtelijke achteruitgang?......................................39
1
, A. Publiekrecht bij de Franken?........................................................................................................42
1. Recht = Gewoonterecht............................................................................................................42
2. Lex Salica = (grotendeels) strafrecht.........................................................................................43
B. publiekrecht bij de Franken?........................................................................................................44
3. Een soort Frankische “staatsorganisatie”.................................................................................44
C. De Karolingische Renaissance.......................................................................................................45
B. Het Karolingische recht.................................................................................................................47
E. leenstelsel.....................................................................................................................................48
1. Ontstaan, definitie en belening.................................................................................................48
2. De verbintenissen.....................................................................................................................51
3. De evolutie van het leenrecht tot 1300....................................................................................54
4. De klassieke feodale periode (1000-1300)................................................................................55
E. Het leenstelsel..............................................................................................................................57
5. Het graafschap Vlaanderen.......................................................................................................57
6. Het leenrecht van 1300 tot 1789/1795.....................................................................................60
7. Evaluatie van het leenstelsel.....................................................................................................60
§ 2. Verbrokkeling van recht en macht (9de-11de eeuw).....................................................................61
A. Het Karolingische rijk valt uiteen..................................................................................................61
B. Grenzen aan de verbrokkeling......................................................................................................65
4.Duitsland (en Oostenrijk) in de 19de-21ste eeuw.............................................................................65
1945-2022 - scheiding en hereniging............................................................................................66
Duitsland: scheiding en hereniging 1945-2022.............................................................................66
Duitsland = federale staat.............................................................................................................67
Hoofdstuk 4: De late middeleeuwen....................................................................................................67
§ 1. De steden...................................................................................................................................68
A. Stadsrechten of stadsprivileges................................................................................................68
B. Stadspoorters = de eerste burgers...........................................................................................72
C.De macht IN de steden..............................................................................................................73
D. De steden aan de macht...........................................................................................................75
§ 2. De soevereine vorst...................................................................................................................76
§ 3. Constitutionalisme.....................................................................................................................78
A. ALGEMEEN...............................................................................................................................78
B. Engeland: Magna Carta (1215).................................................................................................79
C. Constituties in de Zuidelijke Nederlanden................................................................................81
2
, § 4. Parlementarisme.......................................................................................................................83
A. Terminologie............................................................................................................................83
B. Engelse “Houses of Parliament”...............................................................................................84
C. De Zuidelijke Nederlanden.......................................................................................................85
D. “Vertegenwoordiging” en “Democratie”..................................................................................86
Hoofdstuk 5: (Her)geboorte van de rechtswetenschap........................................................................88
§ 1. De renaissance van de twaalfde eeuw.......................................................................................88
A. (her)geboorte rechtswetenschap.............................................................................................88
B. (her)geboorte wetgeving..........................................................................................................90
C. Begin van bureaucratisering.....................................................................................................91
D.Wetenschappelijke invloed op het strafrecht...........................................................................92
E. Een succesrijke “RECEPTIE” (vooral Romeins, ook canoniek recht)..........................................96
§ 2: Een vernieuwde kerk.................................................................................................................97
A. De Gregoriaanse hervorming en de investituurstrijd...............................................................97
B.Het canonieke recht..................................................................................................................98
Hoofdstuk 6. De Vroegmoderne Tijd: ontwikkeling van de soevereine nationale staat.....................100
§ 1. Bourgondische, Spaanse, Oostenrijkse en bijna onafhankelijke Nederlanden........................100
A.1 De Bourgondische hertogen.................................................................................................101
A.2 Keizer Karel V -> kleinzoon van Maximiliaan van Oostenrijk................................................103
A.3 De zeventien provinciën.......................................................................................................104
B.1 De scheuring der Nederlanden: oorzaken............................................................................106
B.2 “Grondwetten” in de Noordelijke Nederlanden...................................................................106
B.3 Confederale Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden..................................................108
D. Albrecht en Isabella: het tijdperk van de aartshertogen (1598-1621)....................................108
D. De latere Spaanse en Oostenrijkse periode in de Zuidelijke Nederlanden.............................110
D.1 De latere Spaanse periode (tot 1713/1714).........................................................................110
D.2 De Oostenrijkse periode (1713/1714-1795).........................................................................111
§ 2. De uitbouw van de staatsmacht..............................................................................................111
A. De theoretische onderbouwing van het absolutisme.............................................................112
B. Het absolutisme in de praktijk................................................................................................117
C. Het verlicht absolutisme en het natuurrecht/vernunftrecht..................................................122
D. Bureaucratisering: de “boom” der instellingen......................................................................126
§ 3. De evolutie van het recht.........................................................................................................127
A. Wetgeving – codificatie - homologatie...................................................................................127
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Ambeamberamberamber. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,89. Je zit daarna nergens aan vast.
