Samenvatting
Samenvatting MSS-OL: ORTHOPEDIE
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
Dit is een samenvatting over het deel orthopedie van MSS: onderste lidmaat
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 44 pagina's
Voorbeeld 4 van de 44 pagina's
In winkelwagenVoorbeeld van de inhoud
Revalidatie en kinesitherapie van het musculosceletale stelsel: onderste lidmaatOrthopedie
ALGEMENE PRINCIPES ORTHOPEDIE
Orthopedie – traumatologie
• Diagnose en behandeling van aandoeningen van het bewegingsstelsel
o Structuur
o Functie
• Bewegingsstelsel: essentieel bij alle menselijke activiteiten
o Arbeid, sport, kunst, lichaamshygiëne en eten
o 1/6 en van alle raadplegingen bij arts
• Blijvende schade zo klein mogelijk maken
• Nabehandeling (revalidatie)
• Niet elke fractuur moet chirurgisch opgelost worden thuis
1.
• Patiënt gaat nooit meer originele niveau halen, altijd een beetje verlies 2. werk
• Ongevallen: traumatologie → alle leeftijdscategorieën, meeste ongevallen thuis 4110→
3 verkeer
.
• Veroudering: degeneratieve aandoeningen
• Inflammatie en metabole afwijkingen: reumatologie → ↘ in prevalentie + minder zware gevolgen
door medicatie
• Tumoren en infecties
o Tumoren = zeldzaam
o Jonge mensen à bottumoren
o Op latere leeftijd → metastase
Bewegingsstelsel
Botten r
calcium
>
-
fosfor metabolisme
en
• Biologische functie: Calcium metabolisme EN Hematopoïese
• Morfologische kenmerken
• Mechanische eigenschappen
o Materiaal dat zowel tensie weerstaat als compressie
o Hoe weet het bot dat het op bepaalde plaatsen meer bot moet aanmaken omdat er krachten
moeten op spelen en andere plaatsen minder → elektrische signalen → plaatsen met grotere
load meer bot aangemaakt (wet v Wolf) law
" "
of transformation of
→
bone
• Is gespecialiseerd bindweefsel porositeit
• Structuur 50 -010% → trabecvlair /
Lance / leus 20%
cortex / compacta
o Cortex of compacta: dens – 10% porositeit
' 0%
totale botmassa goy
80%
→ .
←
" "
§ Weerbaarheid tegen torsie en buigen in ‘buis’
o Trabeculair of cancelleus bot – 50-90% porositeit irreguliere honingraatstructuur
20%
←
→
open
§ Laat veel meer vervorming toe, demping, op het einde van het bot
§ Arm en been is dikker op gewrichten
§ Moet krachten verwerken -> hoe groter oppv, hoe lager druk
§ Schokabsorptie
• Cortex en trabec bot hebben dezelfde samenstelling maar zijn structureel anders geordend
• Val v 1m heeft genoeg pot E om alle lange botten te breken -> maar gecontroleerd springen
• Beenmerg
o Bron van beencellen
o Bloedvaten van het merg zijn zeer belangrijk voor bloedcirculatie in het bot
o Afwijkingen in merg kunnen de cellen in het bot en het periost beïnvloeden
• Botstructuur
o Invloed op elasticiteit en compressiesterkte
o Diafyse: dik, dens tubulair corticaal bot biedt weerstand tegen torsie/plooien
8 o Epi/metafyse: been breder, dunne cortex, prominent trabec bot laat vervorming/demping
o Wordt gedicteerd door mechanische belasting
o Richting en grootte orde v krachten die op bot inwerken bepalen structuur
o Osteoporose: abrupte ↘ hormonen menopauze -> hoe meer vetweefsel, hoe kleiner kans
o Gender, leeftijd, activiteitenniveau, voeding (vit D)
• Wet v Wolff Hoe kan bot mechanische krachten omzetten in structurele veranderingen?
1
, Revalidatie en kinesitherapie van het musculosceletale stelsel: onderste lidmaat
Gewrichten
• Is in zijn mechanische functie te vergelijken met een versnellingsbak
• Vb lopen: transmissie van de kracht van de motor (spieren) naar de grond
o Hefbomen en krachtenkoppels
• Kinetica – krachten: momentarm
• Kinematica – beweging
o Scharnier: elleboog
o Kogel: heup
o Zadel: CMC 1
• Stabiliteit vs mobiliteit
o Congruentie: been, KB, menisci
o Ligamenten en spieren
o Volgorde van belang, verschilt voor elk gewricht
Spieren
• Passieve stabilisatie: congruentie, ligamenten
• Actieve stabilisatie: ligamenten (receptoren), spieren (actoren)
• Proprioceptie
Ligamenten
• Laten beweging toe + beperken beweging
• ‘normale’ bewegingsboog: leeftijd, genetische predispositie, oefening
Pezen
Fracturen
= Anatomische onderbreking van de continuïteit van het bot
Veroorzaakt dr kracht die inwerkt op bot en draagkracht v bot overschrijdt: sterkte v bot of grootte v kracht
Indeling
• Volgens inwerkende kracht
o High energy impact: verkeer -
schade
> bot wekein
groter
delen +
organen beschadigd
inw .
o Low energy impact: voet verkeerd zetten
• Klinisch
o Groenhout fractuur ~
onvolledige
# breken als
=
tw gje
een
§ Kinderen, dik en elastisch periost, intrinsiek vrij stabiel
gips behandeling
volstaat
→ met
§ Vaak sterkt hoekstand, meestal te corrigeren met manipulatie (verdoving) en in
gipsen = gesloten reductie
o Fissuur
§ Continuïteit van bot slechts gedeeltelijk verbroken
§ Fragmenten niet verplaatst
§ Goed contact tussen breukvlakken
o Volledige fractuur (met verplaatsing van de fragmenten)
§ Open reductie = snijden -> risico: infectie, litteken, zenuwschade
o Multifragmentaire fractuur: vaak high velocity impact en vaak bij ouderen met osteoporose Na o
Stress fractuur
§ Inwerkende kracht te klein om bot te breken
§ Inwerkende kracht te groot/frequent voor proces v botremodellering
§ Oorzaken
• Plotse toename activiteitenniveau
• Overgewicht (vooral in combinatie met puntje 1)
• Biomechanische afwijkingen
• Predilectieplaatsen: femurhals, prox tibia, nek van 2e MT (march fractuur)
o Impactiefractuur
ËË
bier
§ In metafysaire regio: impactie van trabeculair bot
•
toestand in
§ Relatief beperkte verplaatsing Vb. femurhals
• In relatie met omliggende weefsels
o Gesloten fractuur: intacte huid, geen verbinding met buitenwereld
o Open fractuur huid direct antibiotica
geschonden urgentie
→ →
:
2
ij
, Revalidatie en kinesitherapie van het musculosceletale stelsel: onderste lidmaat
Van binnen naar buiten: bot
§
Van buiten naar binnen: vreemd materiaal
§ erger infectierisico → ~>
Gustilo classificatie
§ met
→
mog behandeling
relatie .
• Graad 1: < 1cm → zoals gesloten fractuur + antibiotica 1 1cm <
• Graad2:>1cm,<10cm 2 1 -
10 CM
• Graad3:>10cm primair te
- sluiten
a.
o Verwikkelde fractuur f- b. vasculaire
niet te sluiten 3 > 10cm
verwikkeling
c.
§ Bloedvaten
-
• Supracondylaire humerusfractuur: A. brachialis
• Fracturen/luxaties rond knie: A. poplitea
§ Zenuwen
• Humerusfractuur: N. radialis -> drophand 9001=1
gefixeerd
→ ar m in
• Fracturen rond knie: N. peroneus -> dropvoet
§ Inwendige organen: blaas, urethra, ruggenmerg, long
o Pathologische fractuur
§ Tumoren: primair OF metastasen osteosarcoom →
risicogroep jonge
en →
:
mensen
• Volgens morfologie secundaire boltvmoren ( metastasen )
→
→
ouderen
borst prostaat - > -
o Meta-epifysair
§ Extra-articulair
§ Intra-articulair: T/Y fractur, relatie met gewrichtsoppervlak
o Diafysair: schuin, dwars, spiraal, comminutie (osteoporose, high impact)
• Ontstaansmechanisme heeft invloed op behandelingsplan Volgens
relatie tot
inwendig
bloedverlies
gewricht
→
• →
Diagnose heup 1 .
2 knie
• Anamnese: sportactiviteit, openbare weg (verkeersongeval), op werk, thuis, agressie
.
3 .
Voet
o Incidentie in functie van leeftijd
§ Kinderen: supracondylaire humerus, distale voorarm, enkel
§ Ouderling: heupfractuur
o Diagnose:
§ High velocity: multipele fracturen, orgaanletsels
§ Low velocity: solitaire fractur
o Wat is er gebeurd? Activiteit, precies mechanisme van trauma, bewustzijnsverlies
• Klinische symptomen
o Abnormale stand
o Pijn
o Abnormale beweeglijkheid
o Crepitatie
o Function laesa – onmogelijke steunname niet
exclusief ~ >
o Zwelling
o Ecchymose =
vlekkioje bloeding
klein blauwe plek v
o Lokale drukpijn: oppervlakkig gelegen bot (ulna/radius, tibia/fibula, metatar)
• Beeldvorming
o Röntgenopnames
§ 3 incidenties: voorachterwaarts, lateraal, 3⁄4
§ Gewricht caudaal en craniaal op RX
o Echografie weinig toegevoegde waarde
o CT scan bij intra-articulaire fracturen poly trauma's ✗ volt -
lichaam →
scan
• Bij 10% van de fracturen is diagnose niet gesteld na 10 dagen
Fractuurheling en behandeling
• Fixatie
o Rigide fixatie: plaat, schroeven
o Niet-rigide fixatie: gips, spalk, brace
o Semi: tractie -> stilliggen (DVT, longembool), weinig controle over stand
• Schade b onderkoeling hiypovolemie
↳ tibia
femur tractie
#
comfort transport
in → →
vr →
Cave : en
o Bot is gebroken, periost is gescheurd en merg is vernield
o Omgevende weke delen minstens gekneusd
o Vele (kleine) bloedvaten gescheurd -> HEMATOOM
3
ij
, Revalidatie en kinesitherapie van het musculosceletale stelsel: onderste lidmaat
• Heling
Bot heelt met bot (regeneratief) -> CALLUS
o
Heeft capaciteit at integrum te genezen in tegenstelling tot KB, spier, huid, ...
o
Fasering o
hematoom
§ Inflammatie dag 0-7 week 1
ËÉÉ • Hematoom
necrose
inglammatie
÷÷Ï÷
-
"
• Bot- en periostnecrose
-
Periostineum
"
÷:
000000000000000
• Cytokine release: vasodilatatie, hyperemie, polymorphonucl
00000000000-0000
-000.000000000000
stamcellen >
• Pluripotente mesenchymale cellen dringen binnen en vormen
die
mesenchym
osteoclasten
+
granulatieweefsel (proteoglycanengel + collageen type 1, 2 en 3)
• - Osteoclasten verwijderen dood bot
§ Zachte callus: granulatieweefsel week 2-3 "
÷
-
.
• Pijn en zwelling nemen af
• Granulatieweefsel wordt eerst omgezet in KB
• Progenitorcel in endosteum en periosteum differentiëren tot osteoblasten
0000000000000000¥ 0%00000000000000 _
• Vorming van kraag van cellen op elk fragment
000000000000000
0000000000000000
• Kragen groeien naar elkaar toe
Osteoblasten • Mechanisme w verhinderd dr rigide fixatie/gestimuleerd dr lichte beweging
callus
• Op einde v zachte callus fase is stabiliteit afdoende om verkorting te
handje
"
bone
"
voorkomen maar angulaire afwijking kan nog
= wa re n
o ÉËÈË ←→
> kraakbeen
worm
701
§ Harde callus: echte botvorming maand 2-3
• KBmatrix wordt progressief gecalcifieerd en omgezet in bot
0000000000000000000%
00%000000000000000000
000000000000000000000
00000000000000000000
☐ } g.
ËÊ êÉËÏ
"
• Conversie start in periferie en migreert naar centraal
lamel / a i r bot • Herstelproces is histologisch niet v osteosarcoma te onderscheiden
osteoblasten
§ Remodellering
÷ :÷÷Ï÷÷=÷÷÷Ë÷:÷÷ • Start nadat fractuur soliede is dankzij appositie v woven bone
000000000000000000000000000000000000000000000000
00000000000005009%00/0000000000000 • Woven bone wordt vervangen door botlamellen
• Eindstadium: bot heeft originele morfologie, met medullaire kanaal
• Principes van behandeling
o Reductie van verplaatste fractuur
§ Manipulatie, meestal onder narcose (CLOSED treatment of common fractures)
§ Tractie
o Immobilisatie
§ Tractie via kleefpleisters op huid, pinnen door het bot
• Voordelen
o Geen risico op infectie van fractuurzone
o Steeds toegepast acute situatie, in afwachting verdere behandeling
• Nadelen:
o Langdurig bedlegerig: doorligwonden, longembolen
o Vaak mindere controle op uiteindelijke stand
§ Gipsverband: in acute fase ALTIJD OPEN gips! Bij afname zwelling: gesloten
§ Interne fixatie:
niet
rigide
- :
• Plaat en schroef: fractuur w open benaderd, reductie v fractuur en fixatie
gips
-
• Mergnagel of intramedullaire pin
tractie
-
o Fractuur blijft doorgaans gesloten
semi
rigide o Pin wordt opgeschoven v craniaal of caudaal in mergkanaal en
-
:
intramedvllaire
nagel stabiliseert zo de fractuur
-
• Externe fixatie: via pinnen in bot, onder en boven fractuur -> open fracturen
en communitieve fracturen
o Laat zwelling toe
o Beperk zwelling: rust, hoogstand, ijs, NSAID’s
Verwikkelingen
• Bloeding: femur (2 liter) bekken (3 liter) totaal →
persoon 4 -5L in
• Beenderig
o Malunion
vastgroeien
verkeerd →
o Delayed union
vertraagde
bothelino
→
u
4
ijijij ij
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper esthervanvooren. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen