INLEIDING TOT DE SOCIALE ZEKERHEID
Wat is sociale zekerheid?
Sociale zekerheid is het geheel van maatregelen en instellingen die tot doel hebben aan elke
burger voldoende bestaansmiddelen te waarborgen, op ogenblikken waarop de
bestaanszekerheid tgv bepaalde risico’s wordt bedreigd.
Zeven takken van de sociale zekerheid 5 + 2
1 Rust- en overlevingspensioenen
2 Werkloosheid
3 Gezinsbijslag
4 Ziekte- en invaliditeitsverzekering
5 Jaarlijkse vakantie
6 Beroepsrisico’s = arbeidsongevallenverzekering & beroepsziekteverzekering
Sociale risico’s die de bestaanszekerheid van de burger aantasten
1 Door het inkomen te verminderen
o Het inkomen van de verzekerde valt volledig of gedeeltelijk weg
o Bv na een ongeval, werkloosheid, ouderdom…
o De verschillende sectoren van de sociale zekerheid komen tussen om te
zorgen voor een vervangingsinkomen
2 Door de uitgaven te vermeerderen
o Het arbeidsinkomen wordt aangetast door bijkomende uitgaven
o Bv na een ongeval of ziekte kunnen er zware uitgaven zijn voor de medische
zorgen
o Hier komen de sectoren van de sociale zekerheid ook tussen om die kosten
(gedeeltelijk) op te vangen of terug te betalen = tegemoetkoming in kosten
Kenmerken van sociale zekerheid
Solidariteit
Solidariteit tussen mensen die niet kunnen werken en wel niet kunnen werken of tussen
mensen die een laag en hoog inkomen hebben.
,Solidariteit is het centrale begrip in ons socialezekerheidssysteem en dit tussen werkenden
en werklozen, jongeren en ouderen, gezonden en zieken, mensen met een inkomen en
zonder…
De bijdragen worden betaald op het loon van de werknemers en worden gebruikt voor de
financiering van de sociale zekerheid voor alle rechthebbenden.
De solidariteit is gewaarborgd omdat:
o Werkende mensen moeten bijdragen betalen in verhouding tot hun loon (hoe
hoger het loon, hoe hoger je bijdrage)
o De financiering gebeurt grotendeels door de gemeenschap
o Vakbonden, ziekenfondsen en werkgeversorganisaties beslissen mee over de
verschillende aspecten van het systeem
Verplicht karakter
Zodra je begint te werken, wordt er elke maand een bedrag afgehouden van je loon voor de
sociale zekerheid.
De sociale verzekeringen zijn verplicht, je hebt de keuze niet om eraan te willen deelnemen
of niet.
Je staat in voor alle pensioenen en niet enkel je eigen pensioen. Wn die geen kinderen
hebben kunnen niet beslissen om geen bijdrage meer te betalen voor de kinderbijslagen.
Zelfde geld voor wn die al de pensioenleeftijd hebben bereikt.
Stelsels van de sociale zekerheid
In de sociale zekerheid zijn er 3 stelsels
1 Stelsel van de loontrekkenden
o Werknemers
o Loon
o Verbonden door een arbeidsovereenkomst
o Loontrekkenden zijn diegene van de privésector en een deel van het personeel
van de overheidssector
2 Stelsel van de zelfstandigen
o Zijn verzekerd in 5 takken van de sociale zekerheid
Geneeskundige verzorging, arbeidsongeschiktheid of invaliditeit,
moederschapsverzekering, gezinsbijslag, pensioen & faillissement
o Zijn niet verbonden aan een arbeidsovereenkomst of een statuut
3 Stelsel van de ambtenaren
o Ambtenaren zijn verbonden met de overheid adhv een statuut
, o Krijgt geen loon, maar een wedde
o Ontslagen worden kan niet, enkel als je iets ergs doet
Bv geen werk leveren en als je werk levert slaat die op niks
Structuur van de RSZ
RSZ = Rijksdienst voor de Sociale Zekerheid
o Centraal organisme van de sociale zekerheid
o Innen van de sociale bijdragen en de overheidsbijdragen
o Heeft een herverdelende werking:
Verdeelt de inkomsten over de verschillende sociale parastatalen die belast
zijn met de uitvoering van de wetgeving over hun sector
o De sociale parastatalen:
Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (RIZIV)
= verdeelt het geld tussen de ziekenfondsen en de officiële Hulpkas voor
Ziekte- en Invaliditeitsverzekering
Federale Pensioendienst (FPD)
= berekent en betaalt de pensioenen
Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA)
= stellen het recht op werkloosheidsvergoedingen vast en doet voor de
uitbetaling een beroep op de Hulpkas voor Werkloosheidsuitkeringen of op
de uitbetalingskassen van de 3 erkende vakbonden (ACV, ABVV en ACLVB)
, Rijksdienst voor Jaarlijkse Vakantie (RJV)
= verricht zelf een deel van de uitbetalingen van het jaarlijks vakantiegeld
voor handarbeiders en een geeft een deel ervan door aan private
vakantiefondsen opgericht door de werkgevers
Vlaams agentschap uitbetaling groeipakket (VUTG)
= zijn bevoegd voor de kinderbijslag
Federaal Agentschap voor Beroepsrisico’s (Fedris)
= neemt alle opdrachten over van het Fonds voor Beroepsziekten (FBZ), belast
met de uitbetalingen van de vergoedingen aan slachtoffers van erkende
beroepsziekten en het Fonds voor Arbeidsongevallen (FAO), dat de private
verzekeringsmaatschappijen die deze sector voor hun rekening nemen,
controleert en de betalingen waarborgt
RIZIV zie pp voor pijlen
o 5 landsbonden:
Landsbond der Christelijke mutualiteiten (LCM)
Nationaal verbond van socialistische mutualiteiten (NVSM)
Landsbond der liberale mutualiteiten (LLM)
Landsbond van onafhankelijke ziekenfondsen (LOZ)
Landsbond van neutrale ziekenfondsen (LNZ)
o Ziekenfondsen en Hulpkas voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (HZIV)
o Sociaal verzekerde
RVA
o Uitbetalingsinstellingen (UI)
Algemeen Christelijke Vakverbond (ACV)
Algemeen Belgisch Vakverbond (ABVV)
Algemene centrale der liberale vakbonden van België (ACLVB)
Hulpkas voor werkloosheidsuitkeringen (HVW)
o De sociaal verzekerde (werklozen)
VUTG
o Uitbetalers
My family
Infino
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper aliesroels. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.