College aantekeningen
Samenvatting algemene psychologie
- Instelling
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Samenvatting lesnotities + powerpoint Algemene psychologie Agogische wetenschappen vub 1ba
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 82 pagina's
Voorbeeld 4 van de 82 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
ALGEMENE PSYCHOLOGIEH1: WAT IS PSYCHOLOGIE?
Situering
● Oorsprong
○ Psyche (ψυχή) = geest
○ logie < logos (λόγος: woord, gedachte,rede) = gebied van studie
● Psychologie is niet …
○ Lekenpsychologie
■ Volkswijsheden, genre “iedereen weet toch dat…”
■ Speculeren over de menselijke aard
■ Gezond verstand, intuïtie
○ Pseudopsychologie
■ Niet-onderbouwde psychologische aannamen die zich als
wetenschappelijke waarheid voordoen
■ bv. grafologie: adhv handschrift uitspraken kunnen doen over
persoonlijkheid en psyche
● Psychologie is wel …
○ … de wetenschap van het gedrag en de mentale processen
■ Het externe gedrag wordt bestudeerd
■ De gedragsevidentie wordt gebruikt om de mentale of interne
processen te begrijpen die aan dat gedrag ten grondslag liggen
○ bv. intelligentietest: adhv externe, meetbare oefeningen info vergaren over
het onmeetbare, het interne
Ontwikkelingen die de psychologie mogelijk hebben gemaakt
Geschiedenis
● Lang verleden
○ Wortels in filosofie
○ Nadenken over menselijke geest (dus niet gericht onderzoek)
MAAR
● Korte geschiedenis
○ Officiële start 1879 met oprichting 1e psychologisch laboratorium Wundt
door Wilhelm Wundt (jaar te kennen voor examen)
○ Eerste onderzoeksexperimenten
● Waarom zo laat?
○ Wetenschappelijke studie van de geest vergde verandering in mensbeeld
○ Van immateriële ziel → naar studieobject
○ Van filosofisch nadenken over de werking van de geest → tot onderzoek van
de geest in de traditie van de natuurwetenschappen
1
,Ontwikkelingen in de filosofie
● Oude-Griekse filosofen 500-400 vCh (aristoteles, plato, …)
○ Universum geschapen voor mens
■ Mens = uniek want kan als enige nadenken over eigen bestaan
○ Geocentrisme
○ Dualisme Plato
■ Geest bestaat los v lichaam
○ Mens = enig wezen dat universum en rol van mens in het universum kan
begrijpen via rede (nadenken, intellect)
○ Kennis = product van rede, goddelijke ingeving, intuïtie
● T.e.m. 15e eeuw
○ Vertaling v Griekse geschriften door theologen
○ God (bijbel) staat garant voor de waarheid
○ Kennis = vanuit het geloof de mens proberen te begrijpen via de rede
● Wetenschappelijke revolutie 16e eeuw
○ Oude wijsheden blijken niet noodzakelijk correct …
■ Katalysator: Copernicus’ heliocentrisme
● Aarde bleek dan toch niet het middelpunt van het universum
te zijn, maar de zon
■ Reformatie, boekdrukkunst, ontdekkingsreizen, contact met
Islamitische en Chinese geleerden, …
○ Klassieke religieuze ideeën maken plaats voor modern wetenschappelijk
denken
○ Kennis = product van wetenschappelijke studie = observatie en experimenten
● Rationalisme 17e eeuw
○ Waarheid kan enkel achterhaald worden dmv rede
■ Je kan aan alles twijfelen, behalve dat je twijfelt ‘cogito ergo sum’
○ Nativisme
■ Sommige kennis is aangeboren, kennis breidt zich uit door daarop
verder te bouwen via de rede
○ Dualisme
■ Lichaam als machine, kan wetenschappelijk onderzocht worden
○ Toepassing wetenschappelijk onderzoek op mens, weliswaar enkel op lichaam
○ Kennis = product van aangeboren ideeën en via rede afgeleide inzichten
● Empirisme 17e-18e eeuw
○ Hobbes, Locke & Hume
○ Kennis komt tot stand via zintuiglijke ervaringen
■ Geest = tabula rasa
■ Kennis door observatie → associaties
○ Geest kan ook wetenschappelijk onderzocht worden
○ Kennis = product van ervaring, belang v observatie
2
, ○ Associatief leren, logische verbanden leggen tss ervaringen
● Nature >< nurture
○ Rationalisme vs. empirisme
○ Eigenschappen bepaald door aanleg (nature) of omgevingsfactoren
(nurture)?
Evolutietheorie
● Darwin - 19e eeuw
○ Succesvolle voortplanting bij kenmerken aangepast aan omgeving
○ Mens is ook onderhevig aan dit process, net zoalsdieren
○ Als mensen product zijn van evolutie, kan men hun gedrag bestuderen op
wetenschappelijke manier, net zoals dieren
● 19e eeuw
○ Maatschappij is eindelijk klaar om menselijke geest te beschouwen als
studie-object dat kan bestudeerd worden op wetenschappelijke wijze
De beginjaren van de psychologie - psychologische scholen
Wundt
● Grondlegger v/d academische psychologie
○ !1e psychologische labo te Leipzig, 1879!
● Eerste experimenten menselijke geest/bewustzijn
○ Prikkels aanbieden en gedrag uitlokken !ipv! te wachten tot het gedrag zich
aandient
■ In welke mate moeten 2 kleuren van elkaar verschillen om als
verschillend gezien te worden?
3
, ■ Hoelang duurt het om op een geluid te reageren?
■ Welke mentale stappen ondernemen we bij het oplossen van een
rekensom?
● Introspectieve methode
○ Kijken naar eigen bewustzijn door objectieve, nauwkeurige rapportering
gevoelens, gedachten, herinneringen, etc.
○ Aanbieden v prikkel → persoon rapporteert wat men voelt, denkt, alles wat in
de persoon opkomt
○ bv. snel tikken van metronoom → ‘ik ervaar een gevoel van spanning’
○ bv. wijnproeverij → ‘ik proef noten v abrikoos, van steenvruchten, zoete geur,
volle textuur, doet mij denken aan diner in italië met vrienden enkele jaren
geleden, blablabla’
Structuralisme
● Titchener, Külpe
● Onderzoek structuur bewustzijn
○ Uit welke deelelementen/bouwstenen bestaat menselijke geest?
○ Afgeleid via introspectie = opdelen van waarneming in
deelelementen/bouwstenen ထ introspectieve methode v Wundt
○ Uitkomst: tabel van alle deelelementen van de psyche
● Probleem? Wat zijn er ermee WANT veel intervariabiliteit én intravariabiliteit
● Dus reactie: functionalisme
Functionalisme
● Onderzoek naar functie v bewustzijn
● Geïnspireerd door
○ William James ‘stream of consciousness’: niet focussen op deelelementen van
geest want gedachten veranderen constant, niet statisch genoeg
>< atomisme structuralisme (functionalisme als tegenreactie)
○ Evolutietheorie
● Onderzoek moet nuttig zijn voor de maatschappij
● Hoe kan geest optimaal functioneren in zijn omgeving?
○ bv. intelligentie
■ Kunnen verschillen in omgeving verschillen in intelligentie verklaren?
■ Kan intelligentie verbeterd worden als omgeving wordt aangepast?
Gestaltpsychologie
● Europese tegenreactie op structuralisme (Duitsland)
● Wertheimer, Köhler, & Koffka
○ Focus op perceptie, want perceptie stuurt gedrag
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper bliblabloe. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,98. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 66579 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen