Structuur is minder handig om te studeren. Verder missen er bepaalde zaken bijvoorbeeld het deel van de leermodule zoals versterkt en natuurlijk broeikaseffect . Indien je dit gebruikt om te studeren voor het academiejaar 2023-2024, dan raad ik je dit niet aan. Gebruik beter een samenvatting van het huidige academiejaar.
Door: Sndkzk • 2 jaar geleden
Door: Interieurarchitectuur3 • 2 jaar geleden
Inleiding klimaatverandering
Hoofdstuk 1 en 2 (enkel lezen)
Het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change
➢ Opgericht in 1988 door WMO (Wereld Meteorologische Organisatie) en UNEP (United
Nations Environment Programme)
➢ Doel: beleidsmakers voorzien van objectieve informatie over:
o Oorzaken van klimaatverandering
o Impact op leefomgeving en socio-economische gevolgen
o Mogelijke acties (mitigatie en adaptatie)
➢ Policy-relevant, not policy prescriptive
➢ Consensusraport (feedback wordt verwerkt voordat het gepubliceerd wordt)
o Enkel zaken in rapport waarover men het eens is: bij discussie wordt er gezocht naar
consensus
Rapporten:
➢ IPCC publiceert rapporten:
o Om 7 jaar overzichtsrapport (assessment report – AR)
o Rapporten over specifieke thema’s (bv: hernieuwbare energie, weersextremen…)
➢ FAQ in elk rapport met belangrijkste bevindingen in gemakkelijke taal
Wat bepaalt klimaat?
➢ Instraling:
o Zonne-activiteit
▪ 11 jarige cycli
o Baan aarde rond zon
▪ Speelde belangrijke rol bij
klimaatveranderingen op
geologische tijdschaal (vb:
overgang ijstijden –
tussenijstijden)
➢ Omzetting in warmte:
o Reflectie (ijs, wolken, stof vs oceaan,
vegetatie)
▪ Deel van de stralingen die
atmosfeer binnenkomen
weerkaatsen
▪ Hoog albedo = veel straling weerkaatst, laag albedo = veel straling wordt
geabsorbeerd en warmt her oppervlak op
➢ Vasthouden van warmte:
o Broeikasgassen (water, CO2, CH4, N2O…)
▪ Warmte verdwijnt terug naar ruimte maar door broeikasgassen met
vertraging
1
,KLIMAATVERANDERING 2022-2023 Olivia Galle
Broeikasgassen:
➢ Gehalte van broeikasgassen (CO2, N2O en CH4) hoger dan hoogste niveau in geschiedenis
(bij natuurlijke klimaatopwarming)
➢ Menselijke bronnen van broeikasgassen:
o CO2:
▪ Verbranding fossiele brandstoffen (87%)
▪ Veranderingen in landgebruik – ontbossing (13%)
o CH4:
▪ Landbouw – veeteelt en rijstproductie (42%)
▪ Productie en transport van fossiele brandstoffen (38%)
▪ Afval en stortplaatsen (20%)
o N2O:
▪ Landbouw – bemesting en biomassaverbranding (60%)
▪ Verbranding fossiele brandstoffen (14%)
De opwarming van de aarde
➢ Aarde is overal opgewarmd, laatste decennia steeds sneller.
o Sinds 2010 was elk jaar op rij het warmste jaar
➢ Momenteel 1,1°C opwarming in vergelijking met gemiddelde van 1850-1900
De rol van de mens:
Broeikasgassen
Natuurlijke factoren
en interne
variabiliteit
Totale
impact
door mens
Luchtvervuiling
Geobserveerde (aerosolen)
opwarming
➢ Totale geobserveerde opwarming van de aarde komt overeen met de totale impact door de
mens
➢ Luchtvervuiling (aerosolen) hebben een koelend effect omdat ze zorgen voor weerkaatsing
van stralen
o Zorgt voor een tragere opwarming van de aarde
2
,KLIMAATVERANDERING 2022-2023 Olivia Galle
Gevolgen:
➢ Afsmelten van gletsjers: landijs verdwijnt → zeeniveau stijgt, albedo daalt (Thwades Glacier
in West-Antarctica)
➢ Verzuring oceanen: CO2 lost op in water en ook in oceanen → bemoeilijkt opbouw
kalkskeletten (= basis voedselketen oceaan)
o Ook hittegolven in oceanen: verbleking van koraal (koraal verliest algen waarmee ze
samenleven) → koraal sterft af
➢ Meer weersextremen: hittegolven, droogtes,
bosbranden, hevige neerslag, overstromingen…
o De gemiddelde temperatuur stijgt dus meer
kans op extreme temperaturen
o Intensivering watercyclus: warmere
atmosfeer → meer waterdamp → meer
neerslag
o Straalstroom verzwakt (krachtige wind op 10
kom boven aardoppervlak) → extremer, persistenter weer
o Elk weersextreem is tot op zekere hoogte beïnvloed door klimaatverandering
▪ Attributiestudies berekenen aandeel van mens in bepaalde extremen
➢ Verregaande gevolgen die stijging zeeniveau, temperatuur en weerextremen met zich
meebrengen:
o Gezondheid: weather-related mortality, infectious diseases, air-quality respitory
illnesses
o Fauna en flora: loss of habitat and species
o Cryosphere: diminishing glaciers
o Water: bevoorrading, kwaliteit
o Landbouw: betere waterverdeling
o Kusten: erosie van stranden, risico op overstromingen
o Bossen: ontbossing, biodiversiteit in bossen, bosbranden
Kantelpunten:
➢ = een kritisch punt waarbij toekomstige staat van systeem sterk verandert ten gevolge van
een kleine verstoring of natuurlijke variatie. Punt waarbij kleine verandering grote en
zelfversterkende gevolgen kan hebben.
o Onderdeel van systeem aarde
o Na overschrijden van kantelpunt blijven processen doorgaan (‘forcing’) door
zelfversterkende effecten
Akkoord van Parijs:
➢ Klimaatconferentie in Parijs, december 2015
➢ Opwarming beperken tot ‘ruim onder’ 2 ° C, streven naar beperking 1,5 ° C
Opwarming beperken tot 1,5 ° C:
3
, KLIMAATVERANDERING 2022-2023 Olivia Galle
➢ IPCC: “Limiting warming to 1.5° C is not impossible but would require unprecedented
transitions in all sectors of society”
o 2030: halvering van CO2 uitstoot
o 2050: geen CO2 uitstoot meer
➢ Huidige maatregelen volstaan niet:
o Met huidige maatregelen streven we af op 3° opwarming
Klimaatmitigatie:
➢ Uitdaging om op 30 jaar tijd naar een klimaat neutrale maatschappij te worden
➢ Hoe?
o Elke 10 jaar moet de uitstoot van fossiele brandstoffen halveren
▪ Snelle energietransitie
▪ Fossiel-vrije energie + energie-efficiëntie
▪ Aanpassingen in alle sectoren
o Ontbossing en emissies landgebruik stoppen
o Negatieve emissies realiseren
➢ Er is voldoende kennis en technologie!
o Kostprijs is ook in veel sectoren niet het probleem (er zijn vernieuwingen die een
lagere kost gaan hebben dan wat ze opbrengen)
▪ Klimaatopwarming oplossen kost 5-10x minder dan schade herstellen die
klimaatopwarming zal veroorzaken
Terrestrische ecosystemen en klimaatverandering
Hoofdstukken 2 en 9 (enkel lezen)
De koolstofcyclus en klimaatfeedbacks:
Terrestrische ecosystemen
➢ = ecosystemen die aan land geboden zijn
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper olivia1galle. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.