Het geheel van regels en normen om de maatschappij te ordenen. Deze regels worden opgelegd
door de overheid/maatschappij via haar vertegenwoordigers en niet-naleving wordt gesanctioneerd.
- Verbodsbepalingen: verboden om bepaalde handeling te stellen (vb stelen)
- Gebodsbepalingen: verplicht bepaalde handelingen stellen (vb aangifte doen)
Verschil tussen regels van:
- Aanvullend recht: rechtsregels in het verbintenissenrecht waarvan men mag afwijken indien
beide partijen akkoord zijn.
- Dwingend recht: men kan er niet van afwijken, kan nietigheid tot gevolg hebben.
- Openbare orde
Rechtssubject: persoon of groep personen die juridische rechten en plichten hebben (natuurlijke
personen en rechtspersonen)
Rechtsobject: voorwerp waarover rechtssubjecten hun subjectieve rechten kunnen uitoefenen
Onderverdeling van het recht:
• Naar inhoud:
- Privaatrecht: regelt de verhoudingen tussen burgers onderling (onderscheid
burgerlijk recht, gerechtelijk privaatrecht en internationaal privaatrecht).
- Publiekrecht: regelt de verhoudingen tussen burgers en de overheid (staatsrecht,
administratief recht, strafrecht, strafprocesrecht en fiscaal recht).
• Naar territorium:
- Nationaal recht: rechtsregels uitgevaardigd door nationale politieke instellingen en
enkel van toepassing binnen België.
- Grensoverschrijdend recht: rechtsregels uitgevaardigd door supranationale politieke
instellingen, verdragen tussen België en andere landen, rechtsregels die bepalen
welk nationaal privaatrecht van toepassing is.
• Of:
- Objectief recht: het geheel van rechtsregels en normen zoals die voortvloeien uit
wetgeving en rechtspraak.
- Subjectief recht: een door rechtsregel beschermde aanspraak op andermans gedrag.
• Of:
- Materieel recht: regels die rechten toekennen of plichten opleggen.
- Formeel recht: geeft aan hoe naleving van het materiële recht verzekerd kan worden
,Rechtsfeiten vs rechtshandelingen
Rechtsfeit = elk feit waaraan het objectief recht rechtsgevolgen koppelt. Deze rechtsgevolgen zijn het
tot stand brengen, wijzigen, overdragen of laten verdwijnen van subjectieve rechten (vb overlijden,
geboorte).
Rechtshandeling = elke handeling die bewust wordt gesteld om de rechtsgevolgen te bereiken die
het objectief recht aan die handeling verbonden heeft. Deze rechtsgevolgen zijn het tot stand
brengen, wijzigen, overdragen of laten verdwijnen van subjectieve rechten (vb erkenning van een
kind, koopovereenkomst tekenen)
Bronnen van het recht
Regels worden teruggevonden in de
1. Wetgeving: in de ruime zin (sensu lato)
2. Rechtspraak
3. Rechtsleer
4. Gewoonte – billijkheid.
1. Wetgeving: in de ruime zin (sensu lato)
▪ Internationale verdragen en beslissingen van supranationale instellingen:
belangrijkste is recht van de EU, zij beschikken over drie belangrijke
beleidsinstrumenten:
✓ Richtlijnen: geven regels aan die door nationale overheid moeten
worden verwerkt in eigen wetgeving.
✓ Verordeningen: algemene en volledige reglementering die
rechtstreeks van toepassing is in alle lidstaten.
✓ Besluiten: bevatten regels die van toepassing zijn op de daarop
aangeduide bestemmeling (staat, bedrijf of persoon).
, ▪ Internationale verdragen tussen twee of meer staten
▪ Grondwet:
✓ Meest fundamentele Belgische wet
✓ Omvat fundamentele rechten en vrijheden
✓ Inrichting van de wetgevende macht (maakt wetten en controleert
uitvoerende macht), uitvoerende macht (past wetten toe) en
rechterlijke macht (beslecht geschillen).
✓ Bijzondere procedure tot wijziging
▪ Wet in strikte zin (sensu stricto):
✓ Komt tot stand door parlement = kamer van
Volksvertegenwoordigers
✓ Federaal = over heel België
✓ Publicatie in Belgisch Staatsblad
✓ In werking 10 dagen na publicatie of op vastgestelde datum
▪ Decreten: rechtsregels op regionaal niveau door parlementen van de
gemeenschappen en gewesten (Brussels Hoofdstedelijk Gewest:
ordonnanties)
▪ Koninklijk besluit: besluiten genomen door de koning, maar in de praktijk
door de ministers. Zijn nodig voor uitvoering van wetten
▪ Besluiten van gemeenschaps- en gewestregeringen: voor de uitvoering van
decreten/ordonnanties
2. Rechtspraak: beslissingen van rechtbanken en hoven; toepassen en interpreteren van een
wet
3. Rechtsleer: wetenschappelijk juridische publicaties
4. Gewoonte: minder belangrijk
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Student3527. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.