Samenvatting
Samenvatting Complexe wondzorg
- Instelling
- Arteveldehogeschool (Artevelde)
Totale samenvatting omtrent complexe wondzorg
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 77 pagina's
Voorbeeld 4 van de 77 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
Wondbedpreparatie en wondverbandenFuncties v/d huid
-Thermoregulatie. -Absorptie. -Sensorische functie
-Bescherming
*Koude, hitte & irritatie. *Mechanische invloeden. *Chemische substanties. *Micro-organismen
Anatomie v/d huid
-Bestaat uit 3 lagen
*Epidermis (Opperhuid)
-Bescherming tegen uitdroging, binnendringen bacteriën, toxines, verlies vocht door verdamping neuro-sensorische
Functie, sociaal-interactieve functie
*Dermis (Lederhuid of corium)
-Bescherming tegen trauma, verlies van vocht door regulatie van de doorbloeding van de huid
-Thermoregulatie
-Groeifactoren voor epidermale replicatie en herstel van de dermis
* Hypodermis (Onderhuids of subcutis)
Pathofysiologie van de wondheling
-Extracellulaire matrix
*Interactie tussen de cellen en matrixcomponenten door verschillende mediatoren
-Groeifactoren. -Cytokines. -Proteasen.
-Gebeurt in 4 fasen: 1. Ontstekingsfase 2. Granulatiefase 3. Maturatiefase 4. Littekenvorming
Ontstekingsfase (0-5 dagen)
De fase met de acute ontstekingsreactie en de opruiming van dood weefsel en bacteriën:
1. Vasodilatatie v/d arteriën
-Capillaire druk daalt.
-Vochttoename in de omliggende weefsels.
-Cel verbindingen tussen endotheelcellen verzwakken
-Migratie rode bloedlichaampjes en bloedplaatsjes vanuit de bloedbaan naar het wondgebied = bloeding
GEVOLG: Zwelling, pijn, warmte en roodheid
2. Vasoconstrictie arteriën (enkele minuten later) =hemostase
-Om bloedverlies te beperken
3. Coagulatiefase Aggregatie van bloedplaatsjes
-Stelpen v/d bloeding d.m.v. finrogeen te produceren Opbouwen finrinenetwerk
4. Inflammatiefase Afscheiding chemo tactische stoffen door bloedplaatjes
-Aantrekking granulocyten, macrofagen, monocyten (=vooral WBC)
-Opruiming dood weefsel, vreemde partikels en bacteriën via
*Fagocytose = opnemen debris in de leukocyt
*Digestie = afbraak via lysosomen
*Resorptie va lymfestelsel en/of uitstoot pus
Granulatie (6-12 weken) =Proliferatiefase
Vorming nieuw netwerk Neovascularisatie =vorming nieuwe capillairen
1. Stimulatie fibroblasten door macrofagen 5. Endotheelcellen vormen weefselknoppen aan
2. Productie collageen en elastine (bouwstenen) beschadigde capillairen =Budding
3. Vorming nieuw netwerk met deze bouwstenen 6. Deze worden hol en dringen binnen in
*Piek collageenproductie na 7 dagen collageennetwerk
4. Opvullen wondbed door macrofagen, endotheelcellen 7. Dit zorgt voor aanvoer van zuurstof en voedingstoffen
en fibroblasten vanuit dit netwerk
Maturatiefase =Proliferatiefase
Wondcontractie door Epitheelfase =nieuwvorming epithalisatie
1. Remodelering van het collageenweefsel 3. Vorming nieuwe epitheelcellen in de basale laag v/d
1
, *Toename weefselsterkte wondranden, haarfollikels, talgklieren en zweetklieren
2. Fibroblasten differentiëren tot myofibroblasten door mitose (celdeling)
*Kunnen samentrekken. *Samentrekken wondranden 4. Migratie van deze cellen naar andere
epitheeleilandjes en centrum
5. Celproliferatie stopt bij contact met andere
epitheelcellen
Littekenvorming (Maanden tot >1j)
-Bindweefsel wordt littekenweefsel
*Door maturatie van collageen
-Zacht en fragiel de eerste weken
-Harder, roder, dikker en sterker na een maand
-Uiteindelijk terug zacht wit en soepel
-Acute VS chronische wonden
*Vlotte opeenvolging fase wondgenezing bij acute wonden
Vasoconstrictie Bloedstolling Inflammatie Vorming granulatieweefsel Epithelialisatie
Contractie v/h litteken
Beïnvloedende factoren
-Factoren eigen aan de wonden
*Contaminatie = kiemen die koloniseren probleem inflammatiefase duurt langer
Iedere wonde is gecontamineerd maar niet elke wonde is geïnfecteerd
*Vascularisatie = de doorbloeding goed of slecht?
*Lokalisatie v/d wonde
-Factoren eigen aan de patiënt
*Voedingstoestand. *Leeftijd. *Roken en drugs. *Medicatie en therapieën.
*Onderliggende aandoeningen. *Psychologische toestand en lichaamsbeeld
Classificatie van wonden
1. Doel van classificatie
-Complexe gegevens te inventariseren en deze gegevens te herleiden naar handteerbare, overzichtelijke informatie.
*Indicatie voor wondbehandeling kan hieraan gekoppeld worden
*Communicatie tussen zorgverleners te optimaliseren
2. Problemen bij classificatie
-Te veel aan classificatiesystemen. -Onduidelijkheid in het classificatiesysteem door complexiteit of simplificatie
-Gebrek aan kennis over, van, voor betrouwbaarheid v/d bestaande systemen
3. Voorwaarden voor classificatie
-Goede bruikbaarheid in de praktijk. -Eenduidig in de toepassing en algemene bruikbaarheid.
-Hoge interbeoordelaar betrouwbaarheid -Duidelijk differentiaaldiagnose
-Koppeling tussen de classificatie en de ernst v/h letsel en de prognose met hieruit voortvloeiend een preventief en/of
behandelingsbeleid mogelijk maken
2
, 4. Bespreking van een classificatiesysteem
-
Iatrogeen =wonde veroorzaakt door handeling waarbij de huid of andere structuren beïnvloed (radiotherapie) of beschadigd
(chirurgisch) worden als gevolg van een diagnostische of therapeutische procedure
*Chirurgisch
-Acuut =na een chirurgische ingreep, hechtingen, wondhaakjes, steriele hechting strips worden hiervoor gebruikt
-Chronisch =Onderliggende problematiek of complicatie (infectie) Een wonde kan gesloten zijn maar na reiniging kan deze
openblijven voor drainage of evacuatie van geïnfecteerd materiaal
*Niet-chirurgisch
-Acuut =als gevolg van een diagnostische of therapeutische behandeling (prikplaats, stralingswonde, laserstralen …)
-Chronisch = Na 6weken nog niet geheeld
-Niet-iatrogeen =Wonde waarbij de oorzaak geen medische diagnostische of therapeutische handeling is
*Acuut/Traumatisch =Oorzaak is mechanisch (schotwond, blaren scheurwonden…), thermisch, chemisch of straling
*Chronisch = Onderliggende pathologie zoals diabetes, oncologische wonde, stoornis in bloed
Wondobservatie en beoordeling
-Belangrijk…
*Enorm veel wondzorgproducten.
Correct gebruik enkel mogelijk bij een gestructureerde observatie en aanpak via wond beoordelingsinstrumenten
Observatie instrumenten
Meetlat Aftekenen op steriele transparante film
-Eenvoudige en goedkoopste methode -Wonde m.b.v. pen op een steriel transparante film
-Bepalen grote letsel d.m.v. lente, breedte of diameter -Eenvoudig uit te voeren met minimummateriaal
-Wond moet wel geometrische vorm hebben -Bepaling grenzen wonde moeilijk en soms subjectief
*Wel zeer belangrijk!
Digitale fotografie met schaalvermelding Planimetrie
-Via schaal lengte en breedte bepalen -Opp. wonde bepaald door creëren 2D-beeld op basis van
-Toevoeging kleurenschaal verhoogd kwaliteit een foto of wondaftekening.
-Transparant papier wordt over de foto/wondaftekening
gelegd en het aantal volledige vakjes die door de wonde
bedekt zijn worden geteld
Aligaat/zouthoudende vulling Computer stereofotogrammetrie
-Wordt in de wonde gebracht om een 3D beeld te krijgen -2 foto’s v/d wonde genomen om een 3D beeld te vormen
van de grote v/d wondcaviteit van de wonde
Pijler
-Om een ondermijning (onder de huid nog niet genezen dermis) en fistel (tunnel in wonde) vast te stellen je meet dit en legt
dit naast een latje om te kijken hoe die deze is
Wondbeoordeling
3
, Rood-Geel-Zwart classificatie
-Kleur v/h wondbed ter classificatie v/d ernst v/d weefselschade
-Zowel voor acute als chronische wonden
-Simplificatie v/d wondbeoordeling
*Ernst v/h letsel niet beoordeeld zoals fistels, ondermijning
-Wonden kunnen ook nog andere kleuren hebben dan RGZ en kan je dit
model dus NIET gebruiken
-I.c.m. bepaling exsudaat eindige leidraad bieden in de bepaling v/d
wondzorg
-Verheldering kleuren
Zwart -Wondbed bedekt met necrose (kan ook grijs, bruin en geelbruin zijn afhankelijk v/d oorzaak v/d wonde en
hoeveelheid exsudaat)
-De wonde kant zo niet genezen de necrose moet verwijderd worden
Geel -Het geel weefselbeslag wijst op de aanwezigheid van een infectie of op necrose (dit kan ook lichtgroen of
crèmekleurig zijn)
-Wijst op de aanwezigheid van bacteriën, WBC en cellulaire resten
-Bij necrose is er ook fibrinebelslag (geel, crèmekleurig tot wit) de structuur is vezelig en kleeft stevig i/h
wondbed
Rood -Wondbed is vrij van necrose of debris. Er is een granulerende wondbodem
-De wonde bevindt zich in één v/d 3 fasen v/d wondheling (ontstekingsfase, granulatiefase, Maturatiefase)
Combo -Focus wordt gelegd bij de meest storende kleur
Measure
-Om op systematische wijze chronische wonden te beoordelen en eigenschappen te registreren.
-Verder onderzoek ontbreekt nog
-Richt zich op 7 items
Measure -Wond Groote: lente breedte, diepte en volume
Exudate -Kwaliteit en kwantiteit v/h exsudaat
Appearance -Wondbed: weefseltype en procentuele verhouding
Suffering -Pijnsensatie
Undermining -Aan- of afwezigheid van ondermijning
Reevaluate -Regelmatige monitoring v/d parameter
Edge -Status v/d wondrand en de omliggende huid
PUSH (Pressure Ulcer Scale for Healing Tool)
-Opvolgen van decubitusletsels over de tijd
-3 parameters in vervat
*Oppervlakte. *Hoeveelheid wondexsudaat. *Weefseltype
Elke parameter komt overeen met een score *
*als je deze optelt bekom je een score tussen 0-17
**
***
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper STROKE. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73918 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen